Geri Dön

Hicri V-VI. asırlarda Caferi usul alimlerinin delil anlayışı

Consept of 'Dalil' of Jaferi in the 5 th. and 6 th. centuries after the hijrah

PDF İndir

  1. Tez No: 81595
  2. Yazar: SAMİRE HASANOVA
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞAMİL DAĞCI
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1999
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 115

Özet

ÖZET Delîl anlayışı Câferî usûl alimleri tarafından değişik şekillerde yorumlanmıştır. H.V. asırda dinin sadece ahbâr yoluyla anlaşılabileceğini ileri sürerek akla ve aklî yorumlara hayat hakkı tanımayan Ahbârîlere karşı bir hareket olarak ortaya çıkan Usûlilerin delillere bakış açılarının da farklı oluşlarının nedenleri araştırılarak ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Câferî usûl alimlerinden Şeyh M üf id, Şerif Murtazâ ve Şeyh Tûsî'ni örnek alarak H. V.-Vı. asırdaUsûlî ekolün delîl anlayışı değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Bu arada muasırları olan Sünnî usûl ulemasının delîl hakkındaki görüşleri ile mukayese edilmeye çalışılmıştır. Hem Sünnî hem de Şiî usûlcüleri tarafından hücciyyeti kabul edilen Kitap, Sünnet, Icmâ, delîllerinin yanışı ra Sünnî usûlcülerinin delîl olarak kabul ettikleri mesâlihi mürsele, istihsan, örf, sahabi kavli gibi delillere Şiî usûlcülerin bakış açıları anlatılmıştır. Ayrıca Câferî usûlcülerini“Akıl”kavramına yükledikleri anlamlar Sünnî usûlcülerinin yükledikleri anlamlanla karşılaştırılmıştır. Bu görüşleri temellendirebilmek için Giriş kısmında delîl kavramı hem Sünnî hem de Câferî usûlüne göre anlatılmaya çalışıldı. Daha sonra ise Câferî usûl alimlerinin delîl anlayışı ortaya koyuldu. Birinci bölümde Fıkıh usûlünün aslî kaynakları olan Kitap, Sünnet, icmâ ve Akıl Carerî usûlcüleri tarafından değerlendirilerek Sünnî usûlcülerin bu delillere bakış açıları ile mukayese edilmiştir. İkinci bölümde ise Câferî fıkıh usûlünün fer'î kaynakları olan Istishab, 106Siret, Berâet, İhtiyat usûlcüler tarafından ışıklandırılmış ve Sünnî usûlcülerin kabul ettikleri fer'î delîller Câferî usûlcüler tarafından değerlendirilmiştir. Bütün bu bilgilerin ve karşılaştırmaların sonucu h.V.-VI. asrın Câferî fıkıh usûlünün oluşması açısından önem arz ettiği ve bu asırlarda Câferî fıkhı olgunluk ve kemal dönemine girdiğidir. Bu asırlarda Şiî fukaha“Kur'an-i Kerimde değişiklik yapılmıştır”iddiası temelli ortadan kaldırılmış ve Kur'an-i Kerim'de hiç bir değişiklik yapılmadığı konusunda görüş birliğine gelmişlerdir.Zaten Sünnî ve Şiî toplumu arasındaki farklılığınesasını teşkil eden ehl-i beytin ve Masum İmamların söz ve rivayetlerine verilen önem Sünnet anlayışında kendini göstermektedir. Şöyleki Sünnî fukaha güvenilirliği şüphe götürmez her râvînin rivayetini kabul ederken, Şiî fukahaya göre bir rivayet Masumlardan nakledilirse sıhhati sözkonusu olabilir Icmâ ise sadece Masumun kavlini keşfetmesi açısından delîldir. Nitekim Sünnî fıkıh usûlünü Şiî usûlüne aktarmış ilk alim sayılan Tûsî sayesinde İcmâ'ın çerçevesi genişledi ve ilk defa olarak Tûsî tarafından Icmânın her asırda geçerli olabileceği ortaya çıktı, çünkü o, imamın her asırda toplumda mevcut olduğu kanaatindedir. Akıl delîl hüviyetine bu asırlarda kavuştu. Şöyleki h.V. asrın evvellerinde hükme ulaştıran bir vasıta olarak zîkr edlse de, asrın sonlarına doğru müstakil ve bağımsız bir delîl haline geldi. Hakkında nassın bulunmadığı yerde aslî delîllerin de bulunmaması halinde“istishab”,“siret”,“berâet”,“ihtiyat”gibi uygulama ilkeleri devreye sokan Câferî usûlcülere göre Sünnî usûlcülerin fer'î delîl olarak kabul ettikleri delîller ya muteber değiller, ya da Kitap, Sünnet ve Akıl gibi aslî delîllerin çerçevesine girmektedirler. 107

Özet (Çeviri)

ABSTRACT Jafari Jurists developed different concepts of“dalîl”which means source of legal rules. Consequently, they adopted varying approaches to have interpreted the way the sources (adillah) should be utilired. The prezent study focuses on one df these approaches with in the Jafarî School which was represented by the Usûlî School of methodology and was a reactionary movement against the Ahbârî School which did not allow interpre fafions by using logic, it illustrates how the Usûlî School of methodology utilired the sources by examining the examples of Shaykh Mufeed, Shareef Murtada and Shaykh Tûsî who lived during the 5Ü1 and 6ÎÖ- centuries after the Hijrah. An attempt is also made for a comparison between the Usûlî and the Sünnî consepts of“dalîl”. Some differences between the Shiate-Usûlî and Sünnî scholars on various themes such as Sunnah, Ijma, listihsan, Masalih Mursalah and Urf have also been outlined, The Introductory chapter deals with the differences between Jafarî and Sünnî scholars on what the sources should be. Chapter one introduces the view points of the Jafarî and Sünnî schools on the main sourses of islamic Jurisprudence, the Qur'an, the Sunnah, ijma and Aql Charter two is about the secondary sources of islamic Jurisprudence such as istislah, Sîret, Beraat and Ihtilat from the point of both the Jafarî and Sunnî's. -108-This chapters concludes that the Jafarî methodological approach seemsto have been established by the 5Ü1 and 6ÜI centuries of Hijrah. The earlier Jafarî stand that some alterations had been made on the Qur'an unanimously abondoneded at that time. The different approaches adopted by the Shiates and the Sunnis on determining the reliasility of the hadith narrators are also comparatively discussed in this chapter. The“Aql”had also been accepted by the usûlî scholars as a source of law during the5ÎÖ- and 6Ü1 centuries. When the textual (nass) other main sources are not found Jafarî jurists use the auxilary principles such as Istislah, Siret, Beraat and İhtiyat. Jafarî jurists argue that the sources which Sünnî jurists accept as the auxilary sources are alrealy included with in the Qur'an. Consequently, they are not treated as separate sources of law 109-

Benzer Tezler

  1. Tez No

    162305

    Zâhide hanımlar ve Tasavvuf Dönemi hanım sûfileri

    Sûfi womens and sufi womens in Period of Sufism

    SELMA BAŞAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    DinDokuz Eylül Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. HİMMET KONUR

  2. Tez No

    350771

    Hicri V-VI. yüzyıllarda Mâverâünnehir'de yaşamış Mâturîdi âlimlerin Mâturîdilik içindeki yeri ve görüşleri

    The place in the concept of Maturidi and opinions of Maturidi scholars had lived in transoxiana at V-VI centuries of Hijri

    MUHAMMET SAMİ DEMİRCİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    DinNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SIDDIK KORKMAZ

  3. Tez No

    688286

    Hakîm Senâî'nin 'Akılnâme' adlı eseri

    Hakim Sanai's work named 'Aqlnâme'

    AHMET OĞUZ ILDIR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Dinİzmir Katip Çelebi Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HAMİDE ULUPINAR

  4. Tez No

    825855

    Bir Hanbeli fakîhi olarak Şeyh Abdülkadir Geylânî (El-Gunye eseri bağlamında)

    Sheikh Abdulkadir Geylani as a fakih of Hanbali (In the context of al-Ghunya)

    ÖZGÜR ERGÜL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinKayseri Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NAZIM HANZADE

  5. Tez No

    380796

    İbn 'Atiyye'nin 'el-Muharraru'l-Vecîz fî Tefsîri'l-Kitâbi'l-'Azîz' adlı eserinin dil özellikleri

    Linguistic features of Ibn Atiyya's work 'al-Muharraru'l-Wajîz fî Tafsîr al-Kitâb al-'Azîz'

    İDRİS ERDEM

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    DilbilimDicle Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜSEYİN ELMALI

Geri Dön