Elmas tel kesme makinasının performans tahmini: Mamdani tipi bulanık kural tabanlı model uygulaması
Prediction of diamond wire sawing machine performance: An application of mamdani type fuzzy rule based inference system
- Tez No: 817076
- Danışmanlar: PROF. DR. HALİL İPEK, PROF. DR. MELİH İPHAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Maden Mühendisliği ve Madencilik, Mining Engineering and Mining
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Maden İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Doğal taşların blok halinde açık ocaklardan çıkarılmasında kullanılan en yaygın yöntem elmas tel kesme makinası ile yapılan üretim şeklidir. Ocakta gerçekleştirilen kesme işlemlerini etkileyen parametreler; kayaçla ilgili faktörler, kullanılan makina ve ekipmanla ilgili teknik farklılıklar, bölgedeki jeolojik ve jeoteknik koşullar, sahada yöntemin uygulanmasındaki tercihler, işçilerin bilgi birikimleri ile deneyimleri ve iş becerileri gibi sıralanabilir. Bu faktörlerin oldukça fazla değişkenlik göstermesi nedeniyle, elmas tel kesme makinası ile sahada gerçekleştirilebilecek kesim hızlarının önceden belirlenebilmesi oldukça karmaşık bir süreçtir. Bu çalışma kapsamında, bir elmas tel kesme makinasının kesim performansını belirleyebilmek amacıyla bulanık mantık yaklaşımından yararlanılmıştır. Bulanık mantık kavramı, sözel ifadelerin bilgisayarlar ve algoritmalar tarafından anlaşılmasını sağlayarak kullanıcıların mühendislik deneyimlerini bulanık sistemlere yansıtabilmesine imkan verebilmektedir. Dolayısıyla, açık ocaklarda mermer üretiminde yıllarca çalışan ve deneyimli maden mühendislerinin konuyla ilgili deneyimlerinden yararlanılarak elmas tel kesme makinasının kesim hızını etkileyen girdi değişkenleri ile çıktı değişkeni arasında mantıksal ilişkilerin kurulması yoluna gidilerek bir bulanık tahmin modelinin geliştirilmesi hedeflenmiştir. Bu amaçla; girdi değişkenleri kayaç türü, kullanılan elmas telin cinsi, yapılan kesim işleminin türü, kullanılan elmas tel makinasının tipi, makinanın kesim esnasında aynaya uzaklığı ve kesme işleminde kullanılan telin uzunluğu olan ve elmas tel kesme makinasının kesme hızını tahmin eden bir bulanık tahmin modeli geliştirilmiştir. Önerilen bulanık modelin tahmin performansını belirleyebilmek amacıyla sahadan elde edilmiş 400 ölçüm verisi değerlendirilmiştir. Ölçülen ve bulanık modelle tahmin edilen veriler arasındaki korelasyon katsayısının 0,87 olduğu ve önerilen bulanık tahmin modelinin, bir elmas tel kesme makinasının kesim hızını başarılı bir şekilde önceden tahmin edebildiği sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The most common production method used to extract natural stones from open pits in blocks is made by a diamond wire cutting machine. The factors affecting the cutting procedure in natural stone quarries can be listed such as the parameters related to rock, technical developments related to the machinery and equipment used, geological and geotechnical conditions in the region, preferences about application of diamond wire cutting method in the field, knowledge and experience and business skills of employed workers. Since these factors vary so much, determining the cutting speed that can be achieved in the field by a diamond wire cutting machine is a very complex procedure. In this study, fuzzy logic approach was used to determine the cutting performance of diamond wire cutting machine. The fuzzy logic concept allows users to reflect their engineering experience to the fuzzy systems by providing verbal expressions so as to be understood by computers. As a result, it is aimed to create a fuzzy estimation model by going through establishing logical relations between input and output variables which affect cutting speed of diamond wire cutting machine by considering the research practices of experienced mining engineers who works in marble quarries for years. To achieve this goal; a fuzzy estimation model whose input variables are type of rock, type of diamond wire used, the type of block cutting, type of diamond wire machine used, the distance of the machine from the face during cutting procedure, and the length of the wire used in the cutting process was developed to predict the cutting speed of diamond wire cutting machine. In order to reveal the prediction performance of the proposed fuzzy model, 400 measurement data obtained from the field were evaluated. It has been achieved as far as the correlation coefficient between the measured and predicted by developed fuzzy model is 0.87 and the constructed fuzzy estimation model can successfully predict the cutting speed of a diamond wire cutting machine.
Benzer Tezler
- Mermer ocaklarında kullanılan elmas tel kesme makinası performansının bulanık mantık yaklaşımıyla belirlenmesi
Determination of diamond wire cutting machine performance in marble quarries by fuzzy logic approach
KEREM ÖZGÜLEÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Maden Mühendisliği ve MadencilikEskişehir Osmangazi ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELİH İPHAR
- İscehisar bölgesi örenaltı mermer ocağında elmas tel kesme makinası performans analizleri
Başlık çevirisi yok
MURAT ERDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
Maden Mühendisliği ve MadencilikAnadolu ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İLYAS NUHOĞLU
- Bej mermer ocağında elmas tel kesim performans etüdü
Diamond wire cutting performance study at beige marble quarry
İRŞAT ERKUT ALKAÇIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Maden Mühendisliği ve MadencilikSüleyman Demirel ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAŞİT ALTINDAĞ
- Bilgisayar kontrollü tektel sistemi ile blok kesmede etken faktörlerin incelenmesi
Investigation of effective parameters on computer controlled monowire block cutting system
EMRE YILMAZKAYA
Doktora
Türkçe
2013
Maden Mühendisliği ve MadencilikHacettepe ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YILMAZ ÖZÇELİK
- Köprülü elmas tel kesme makinesi ile zincirli kollu kesici makinenin kesim performanslarının karşılaştırılması
Comparison of cutting performance of bridged diamond wire cutting machine and chain saw machine
İBRAHİM KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Maden Mühendisliği ve MadencilikSüleyman Demirel ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERVET DEMİRDAĞ