Denim sektöründe geri dönüştürülmüş gıda atıklarının boyama süreçlerinde kullanımının kaba küme ve MABAC yöntemleri ile yaşam döngüsü analizi
Life cycle analysis of upcycled food waste dyeing in the denim industry using rough set analysis and MABAC methods
- Tez No: 817100
- Danışmanlar: PROF. DR. EMEL KIZILKAYA AYDOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Denim Kumaş, İndigo, Gıda Atığı, Çok Kriterli Karar Verme, Kaba Küme, Yaşam Döngüsü Analizi, Sosyal Yaşam Döngüsü Analizi, Denim Fabric, Indigo, Food Waste, Multi Criteria Decision Making, Rough Set Analysis, Life Cycle Analysis, Social Life Cycle Analysis
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Endüstri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 83
Özet
Moda endüstrisinde büyük bir pazar payına sahip olan denim endüstrisinde, özellikle üretim aşamasında sürdürülebilirlik odaklı yaklaşımlarla yeni hammadde ve proses geliştirmek önemlidir. Yapılan çalışmada, sürdürülebilirlik temelinde, denim işletmelerinde boyama sürecinde kullanılan konvansiyonel indigo boyanın yerine geri dönüştürülmüş gıda atıklarının boyamada kullanılması için alternatif senaryolar belirlenmiş olup çevresel ve sosyal etkileri Yaşam Döngüsü Analizi ile değerlendirilmiştir. Denim sektörü için önemli olan faktörlerin ve sürdürülebilirlik karar sürecinin belirlenmesi amacıyla birden fazla kriterin değerlendirildiği karmaşık bir karar süreci üzerinde Kaba Küme Analizi ve MABAC (Çok Nitelikli Sınır Yaklaşım Alanı Kıyaslama) tabanlı ÇKKV (Çok Kriterli Karar Verme) yöntemi kullanılmıştır. Kaba küme yöntemi ile kriterler ağırlıklandırılmış ve önem düzeyleri sırasıyla, GWP (Sera Gazı Emisyonları), AP (Asidifikasyon Potansiyeli), MAE (Deniz Ekotoksistesi) EP (Ötrofikasyon Potansiyeli) ve S-YDA (Sosyal Yaşam Döngüsü Analizi) belirlenmiştir. MABAC yöntemi kullanılarak, senaryoların sürdürülebilir performansları değerlendirilmiş ve en iyi senaryo sıralaması şeker pancarı atığı, turunç atığı ve badem kabuğu atığı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bulgulara göre, şeker pancarının gıda atığı kullanımı, konvansiyonel boyama yöntemleri ile kıyaslandığında çevresel etkisini büyük ölçüde iyileştirmektedir. Elde edilen bulgulara göre, şeker pancarı gıda atığı boyamanın, konvansiyonel boyama yöntemine kıyasla, boyama etkisinde sera gazı emisyonlarının azaltılmasındaki potansiyel (GWP) açısından %95,9 ve kumaş etkisinde deniz ekosistemleri üzerindeki etkiler (MAE) açısından %1,9 düzeyinde en olumlu iyileşmeler gerçekleştiği tespit edilmiştir. Bütünsel değerlendirme sonuçlarına göre şeker pancarının gıda atığına dayalı boyama yöntemlerinin, konvansiyonel boyama yöntemlerine göre önemli ölçüde daha çevre dostu ve sürdürülebilir bir alternatif olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
In the denim industry, which has a large market share in the fashion industry, constantly aims to develop new raw materials and processes with sustainability-focused approaches during the production stage. In this study, alternative scenarios have been determined for the use of recycled food wastes instead of conventional indigo dye in the dyeing process in denim businesses for sustainability purposes. The environmental and social impacts of these scenarios are evaluated with Life Cycle Analysis (LCA). Rough Set Analysis and MABAC (Multi-Attributed Boundary Approximation Area Comparison) based MCDA (Multi-Criteria Decision Analysis) methods have been used for a complex decision process in which more than one criterion is evaluated in the selection of scenarios. The criteria were prioritized using the Rough Set Method, in the following order of importance, GWP (Greenhouse Gas Emissions), AP (Acidification), MAE (Marine Ecotoxicity), EP (Eutrophication), and S-YDA (Social Life Cycle Analysis). Through the MABAC method, the sustainable performance values of scenarios are assessed, and it was concluded that the best scenario ranking is Sugar Beet Waste, Orange Waste, and Almond Shell Waste. According to the findings, it has been determined that sugar beet food waste dyeing has the most positive improvements at the level of 95,9% in terms of the potential to reduce greenhouse gas emissions (GWP) in dyeing effect and 1.9% in terms of effects on marine ecosystems (MAE) in the fabric effect, compared to the conventional dyeing method. According to the comprehensive evaluation results conclude that sugar beet waste based dyeing methods offer a considerably more eco-friendly and sustainable alternative than conventional dyeing methods
Benzer Tezler
- Denim sektöründe yaşam döngü analizi yaklaşımı ile bütünsel sürdürülebilirlik değerlendirmesi
Holistic sustainability assessment with the life cycle analysis approach in the denim sector
FATMA ŞENER FİDAN
Doktora
Türkçe
2021
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiErciyes ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMEL KIZILKAYA AYDOĞAN
- Determination of the mechanical and dynamic properties of recycled concrete aggregate for pavement design
Yol üstyapısı tasarımı için geri dönüştürülmüş beton agregalarının mekanik ve dinamik özelliklerin belirlenmesi
MERVE AKBAŞ
Doktora
İngilizce
2024
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECEP İYİSAN
- Termal oksidasyon işleminin geri dönüştürülmüş polietilende okso-biyobozunurluğuna etkisinin farklı çevre koşullarında incelenmesi
Investigation of the effect of thermal oxidation process on the oxo-biodegradability of recycled polyethylene in various environmental conditions
SEMANUR YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Kimya MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BURCU DİDEM ÇORBACIOĞLU
- Detection and analysis for microplastics originating from the textile industry
Tekstil endüstrisinden kaynaklanan mikroplastiklerin tespiti ve analizi
SİNEM HAZAL AKYILDIZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Tekstil ve Tekstil Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İPEK YALÇIN ENİŞ
PROF. DR. BAHATTİN YALÇIN
- Giyim tasarımında yenilikçi alternatif yaklaşımlar ve örnek koleksiyon sunumu
Başlık çevirisi yok
SILA KÜÇÜKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiTekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı
DOÇ. SELDA KOZBEKÇİ AYRANPINAR