Yarı katı şekillendirme yönteminin AZ31 magnezyum alaşımının mikro yapı ve mekanik özellikleri üzerine etkisinin incelenmesi
The examination of effects of semi-solid forming method on microstructure and mechanical properties of AZ31 magnesium alloy
- Tez No: 817424
- Danışmanlar: PROF. DR. KADİR KOCATEPE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Metalurji Mühendisliği, Metallurgical Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 206
Özet
Bu çalışmada AZ31 Mg-Al alaşımın ekstrüze halde; a) oda sıcaklığından farklı katı/sıvı oranlarına tekabül eden 565-630 °C aralığında yarı katı sıcaklıklara koruyucu atmosfer altında ısıtma ve takiben oda sıcaklığına sahip suda soğutma, b) oda sıcaklığından 565-605 °C yarı katı sıcaklık aralıklarına ısıtma ve bu sıcaklıklarda 1, 3, 5 ve 7,5 dakika süre ile izotermal bekletme, c) farklı sıvı oranlarına (%90, %91,5, %93 ve %94,2) karşılık gelen yarı-katı sıcaklıklar (615 °C, 620 °C, 625 °C ve 630 °C) ve piston hızları (2,11 m/s, 2,25 m/s ve 2,37 m/s) ile tikso şekillendirme işlemlerinin mikro yapıya ve çekme özelliklerine etkisi araştırılmıştır. AZ31 Mg-Al alaşımın 565-630°C aralığında yarı katı sıcaklıklara ısıtma ve takiben soğutma işlemlerinde; eşeksenel ve küresel tane yapısına sahip mikro yapı elde edilmiştir. Eşeksenel ve küresel tanelerin boyutu 610°C sıcaklığında 65,3 µm ile en yüksek değere ulaşırken, 615°C sıcaklıkta sıvı oranı etkisi ile taneler arası aşırı sıvılaşma ve sıvının tane sınırlarına penetrasyonu nedeniyle tane boyutunda kısmi düşüş meydana gelmiştir. Şekil faktörü sıcaklık arttıkça artmış ve 630°C sıcaklıkta 0,85 maksimum değere ulaşmıştır. Sıcaklık arttıkça, öncelikle tane sınırlarında ve tane içinde sıvı faz artmış ve bu nedenle tane içinde sınırlarında birçok parçacık dağılımı meydana gelmiştir. Oda sıcaklığından 565-605 °C yarı katı sıcaklık aralıklarına ısıtma ve bu sıcaklıklarda 1, 3, 5 ve 7,5 dakika süre ile izotermal bekletme işlemlerinde; yarı kartı sıcaklıkları ve bekletme süresi arttıkça tane irileşmesi meydana gelmiş ve birincil Mg(α) tanelerinde küresel yapı bozulmuştur. Sıcaklık ve bekletme süresi arttıkça tane boyutu ve şekil faktörü artmıştır. Bu nedenle yüksek sıvı oranlarına karşılık gelen sıcaklıklarda bekletme işleminden sonra yüksek basınçlı döküm makinesinde şekillendirme başarısız olmuştur. Farklı yarı-katı sıcaklıklar (615°C, 620°C, 625°C ve 630°C) ve piston hızları (2,11m/s, 2,25m/s ve 2,37m/s) ile tikso şekillendirme işlemlerinde; 615°C sıcaklığında 2,37m/s piston hızı ve 620°C, 625°C ve 630°C sıcaklıklarda 2,25m/s ve 2,37m/s piston hızları yarı katı haldeki alaşıma kalıbı doldurması için yeterli akıcılık kazandırmıştır. Yarı katı malzemenin preslenmesinde 20,096 kN piston sıkıştırma kuvveti yetersiz kalmıştır. Yarı katı şekillendirme ile üretilen dökümlerde eşeksenel ve küresel yapı elde edilmiş ancak dökümlerin mikro yapısında gözenek, çekme boşlukları ve sıcak yırtılma hataları oluşmuştur. Tane boyutu yarı katı sıcaklık arttıkça artmış, ancak artan piston hızı ile düşmüştür. Diğer taraftan yarı katı sıcaklık ve piston hızı arttıkça şekil faktörü artma eğilimi göstermiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, extruded AZ31 Mg-Al alloy; a) heating under protective atmosphere to semi-solid temperatures in the range of 565-630 °C corresponding to different solid/liquid ratios from room temperature, followed by cooling in water at room temperature, b) heating from room temperature to semi-solid ranges of 565-605°C, and isothermal holding with 1, 3, 5 and 7.5 minutes, c) the effects of thixo forming proces on microstructure and tensile properties at semi-solid temperatures (615°C, 620°C, 625°C and 630°C) and piston speeds (2.11 m/s, 2.25 m/s and 2.37 m/s) were investigated. In the processes of heating the AZ31 Mg-Al alloy from room temperature to semi-solid temperatures in the range of 565-630 °C; while the size of the equiaxed and spherical grains reached the highest value at 610°C with 65.3 µm, a partial decrease in grain size occurred due to excessive liquefaction between the grains as well as the penetration of the liquid into the grain boundaries with the effect of 90% (fL) liquid ratio at 615°C. During, grain size tended to increase slightly at temperatures above 615°C, the shape factor correspondingly increased as the temperature raised and reached a maximum value of 0.85 at 630°C. As the temperature increased, the liquid phase developed initially at the grain boundaries and within the grain. Therefore, many particle distributions occurred in and at the grain boundaries. As the semi solid temperatures and holding time increased, grain coarsening occurred and the spherical structure of primary Mg(α) grains deteriorated by heating to 565-605 °C semi-solid temperature ranges and isothermal holding at these temperatures for 1, 3, 5 and 7.5 minutes. While the temperature and holding time increased, the grain size and shape factor also increased. For this reason, forming on the high-pressure casting machine failed after holding at temperatures corresponding to high liquid ratios. Thixo forming processes with different semi-solid temperatures, 2.37 m/s piston speed at 615°C temperature and 2.25 m/s and 2.37 m/s piston speeds at 620°C, 625°C and 630°C temperatures gave the semi-solid alloy sufficient fluidity to fill the mold. In the pressing of semi-solid material, the piston compression force of 20,096 kN was insufficient. Equiaxed and spherical structure was obtained in the castings produced by the semi-solid forming, but pores, shrinkage cavities and hot tearing occurred in the microstructure of the castings. Grain size increased with increasing semisolid temperature, but decreased with increasing piston speed. On the other hand, the shape factor tended to increase as the semi-solid temperature and piston speed increased.
Benzer Tezler
- B4C takviyeli Al-Si alaşımlarının yarı katı-sıvı aralığında şekillendirilmesi ve özelliklerinin incelenmesi
The investigation of properties and forming in semi-solid-liquid range of B4C reinforced Al-Si alloys
NİYAZİ YILMAZ ÇOLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Metalurji MühendisliğiFırat ÜniversitesiMetalurji Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN TURHAN
- Development of cast and heat treated 7075 alloy rifle receiver
Döküm ve ısıl işlemli 7075 alaşımlı tüfek gövdesi geliştirilmesi
AHMET UMUR GÜNGÖR
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Metalurji MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ KALKANLI
- Yarı-katı halde şekil verilmiş alüminyum alaşımlarının mekanik özelliklerine su verme sıcaklığının etkisi
Effect of quenching temperature on mechanical properties of semi-solid forming aluminum alloys
ALİ TEKİN GÜNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Makine MühendisliğiPamukkale ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ RIZA TARAKCILAR
- Etial-61 AlMgSi alaşımının yarı-katı metal döküm tekniği ile şekillendirilmesi
Forming of Etial-61 AlMgSi alloy with semi-solid metal casting technique
SADULLAH UĞUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Bilim ve TeknolojiGazi ÜniversitesiMetal Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KADİR KOCATEPE
- The influence of heating conditions on semi-solid forming of aluminum alloys
Isıtma koşullarının alüminyum alaşımlarının yarı-katı halde şekillendirilmesi üzerindeki etkileri
MEHMET ÖNSEL
Yüksek Lisans
İngilizce
2005
Makine MühendisliğiBoğaziçi ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SABRİ ALTINTAŞ