Geri Dön

Eğitim kurumlarında öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları ile okul müdürünün güçlendirici liderlik davranışları arasındaki ilişki: Öz yeterlik ve mesleki iş birliğinin aracı rolü

The relationship between teachers' organizational commitment and school principal's empowering leadership behaviors in educational institutions: The mediating role of self-efficacy and teacher collaboration

PDF İndir

  1. Tez No: 817908
  2. Yazar: AYŞE AKDENİZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET KORKMAZ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 225

Özet

Bu araştırmada öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları ile okul müdürünün güçlendirici liderlik davranışları arasındaki ilişki ve bu ilişkide öz yeterlik ve mesleki iş birliğinin aracı (mediatör) rolünün açıklanması amaçlanmıştır. Ayrıca araştırmada bazı demografik değişkenlere (cinsiyet, öğrenim durumu, mesleki kıdem ve eğitim kademesi) göre öğretmenlerin görüşlerinin farklılaşma durumu da incelenmiştir. Araştırma ilişkisel tarama türlerinden model testi ile yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini, 2021-2022 eğitim-öğretim yılında Ankara ili merkez ilçelerinde (Altındağ, Çankaya, Etimesgut, Gölbaşı, Keçiören, Mamak, Pursaklar, Sincan, Yenimahalle) yer alan ilkokul, ortaokul ve lise kademesinde görev yapan 36.257 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini tabakalı örnekleme yönetimine göre belirlenen 657 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemine alınan okullar eğitim kademesine (ilkokul, ortaokul ve lise) göre tabakalara ayrılmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasında“Okul Müdürü Güçlendirici Liderlik Ölçeği”,“Öğretmen Öz Yeterlik Ölçeği”,“Örgütsel Bağlılık Ölçeği”ve“Mesleki İş Birliği Ölçeği”kullanılmıştır. Verilerin istatistik analizleri SPSS 26, Lisrel, 8.8 ve Jamovi 20.1 programları ile yapılmıştır. Ölçeklerin faktör yapılarını doğrulamak amacıyla DFA tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırma verilerinin normal dağılım göstermesi sebebiyle parametrik testler (t testi ve ANOVA testi) kullanılmıştır. Ayrıca değişkenler arasındaki ilişkilerin yorumlanmasında Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısından (r), çoklu doğrusal regresyon analizinden ve yol analizinden yararlanılmıştır. Araştırmanın sonuçları öğretmenlerin güçlendirici liderlik, öz yeterlik ve mesleki iş birliği algılarının yüksek düzeyde olduğunu ve örgütsel bağlılık algılarının orta düzeyde olduğunu göstermektedir. Öğretmenlerin görüşlerine göre, en yüksek ortalamaya sahip güçlendirici liderlik davranışı yetki verme alt boyutunda gözlenirken en düşük ortalama destekleme alt boyutunda gözlenmiştir. Bununla birlikte örgütsel bağlılığın alt boyutlarında en yüksek ortalama duygusal bağlılık boyutunda, en düşük ortalama ise devam bağlılığı boyutundadır. Araştırmanın bulguları demografik değişkenler açısından incelendiğinde öğretmenlerin görüşlerinde cinsiyete ve öğrenim durumuna göre anlamlı farklılığın olmadığı, mesleki kıdem ve eğitim kademesi değişkenlerinde anlamlı farklılaşmanın olduğu görülmektedir. Araştırmanın diğer bir bulgusuna göre güçlendirici liderlik, mesleki iş birliği ve örgütsel bağlılık arasında orta düzeyde pozitif yönde ve anlamlı ilişki bulunurken öz yeterlik ile örgütsel bağlılık arasında düşük düzeyde pozitif yönde ve anlamlı ilişki bulunmaktadır. Güçlendirici liderlik, mesleki iş birliği ve öz yeterlik örgütsel bağlılığın anlamlı bir yordayıcısıdır ve bu değişkenler birlikte örgütsel bağlılıktaki toplam varyansın yaklaşık % 37'sini açıklamaktadır. Bağımsız (yordayıcı) değişkenlerin örgütsel bağlılık üzerindeki yordayıcı etkisine ilişkin göreli önem sırası; güçlendirici liderlik, mesleki iş birliği ve öz yeterlik şeklindedir. Araştırmada mesleki iş birliğinin ve öz yeterliğin aracı rolü tespit etmek için SPSS process makrosuyla 5000 örneklem büyüklüğünde %95 güven aralığında bootstrapping analizi gerçekleştirilmiştir. Analiz sonuçlarına göre güçlendirici liderlik ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkide öz yeterliğin ve mesleki iş birliğinin ayrı ayrı düşük düzeyde aracı rolü bulunmaktadır. Ayrıca aracı etki modeline göre güçlendirici liderlik, öz yeterlik ve mesleki iş birliği, örgütsel bağlılıktaki toplam varyansın yaklaşık %46'sını açıklamaktadır.

Özet (Çeviri)

This study aims to investigate how teachers perceive school principals' empowering leadership, the level of teacher collaboration in schools, and teachers' levels of self-efficacy and organizational commitment. The study also analyzes how gender, educational background, professional experience, and educational level affect these perceptions and their relationships. Additionally, the research examines the mediating effects of teacher collaboration and self-efficacy on the connection between empowering leadership and organizational commitment. The study employed a correlational survey model and targeted 36,257 teachers working in primary, middle, and high schools located in the central districts of Ankara (Altndağ, Çankaya, Etimesgut, Gölbaşı, Keçiören, Mamak, Pursaklar, Sincan, and Yenimahalle) during the 2021–2022 academic year. A sample of 657 teachers was chosen according to the proportional-stratified sampling procedure. This research aims to determine teachers' perceptions of empowering leadership by school principals, their status of teacher collaboration in their schools, and their perceptions of self-efficacy and organizational commitment. The research aims to examine these perceptions based on specific demographic variables (gender, educational background, professional experience, and educational level) and identify their relationships. The study also investigates the mediating effects of teacher collaboration and self-efficacy on the relationship between empowering leadership and organizational commitment. The research was conducted using a correlational survey model. The population of the study consisted of 36,257 teachers working at elementary schools, middle schools, and high schools in the central districts (Altndağ, Çankaya, Etimesgut, Gölbaşı, Keçiören, Mamak, Pursaklar, Sincan, and Yenimahalle) of Ankara during the 2021–2022 academic year. According to the proportional-stratified sampling procedure, the research sample consisted of 657 teachers. The schools were divided into strata based on the educational levels (elementary, middle, and high). The data collection instruments used in the research were the“School Principal Empowering Leadership Scale,”“Teacher SelfEfficacy Scale,”“Organizational Commitment Scale,”and“Teacher Collaboration Scale.”The statistical analyses of the data were performed using SPSS 26, Lisrel 8.8, and Jamovi 20.1 software. A path analysis technique was employed to confirm the factor structures of the scales. Parametric tests (t-test and ANOVA) were used due to the normal distribution of the data. Furthermore, the Pearson product-moment correlation coefficient (r), multiple linear regression analysis, and path analysis were utilized to interpret the relationships between variables. Based on the research, the teachers' opinions suggest no significant differences between males and females or among different educational backgrounds. However, the research found significant differences in professional experience and educational level. The study also revealed a moderately positive and significant correlation between empowering leadership, professional collaboration, self-efficacy, and organizational commitment. Empowering leadership, teacher collaboration, and selfefficacy are all significant predictors of organizational commitment, accounting for 37% of the total variance in organizational commitment. The most critical independent (predictor) variable on organizational commitment, ranked in descending order, is empowering leadership, followed by professional collaboration and self-efficacy. Additionally, professional collaboration and self-efficacy have a low mediating effect on the relationship between empowering leadership and organizational commitment. Moreover, according to the mediating effect model, empowering leadership, self-efficacy, and professional collaboration explain approximately 46% of the total variance in organizational commitment.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    891861

    Toksik liderliğin öğretmenlerin mobbing algıları ve örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkisi

    The effect of toxic leadership on teachers' mobbing perceptions and organizational commitment

    PELİN ÖZCAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. İLKNUR MAYA

  2. Tez No

    563803

    Ortaöğretim kurumlarında görev yapan müdürlerin kullandıkları etkileme taktikleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi

    The relationship between organizational commitment of teachers and influence tactics adopted by secondary school principals

    İBRAHİM TEKBEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimHacettepe Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. DİDEM KOŞAR

  3. Tez No

    366741

    Okul müdürlerinin liderlik biçimleri ile lise öğretmenlerinin örgütsel bağlılık davranışlarının incelenmesi (İzmir Aliağa ilçesi örneği)

    The analysis of the relationship between the leadership styles of principals and the organizational commitment of high schools teachers (Sample of Aliağa,iİzmir)

    İSMAİL ORKUN KARAPOSTAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Eğitim ve ÖğretimOkan Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. OSMAN FERDA BEYTEKİN

  4. Tez No

    902445

    Okul yöneticilerinin yönetim becerileri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki

    The relationship between school administrators' management skills and teachers' organizational commitment

    MEHMET EMİN ALPTEKİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimAğrı İbrahim Çeçen Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ONUR BALI

  5. Tez No

    322257

    Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel adalet algıları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki

    The relationship between organizational justice perceptions and organizational commitment levels of secondary school teachers

    ABDULLAH SELVİTOPU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Eğitim ve ÖğretimMehmet Akif Ersoy Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. HÜLYA ŞAHİN

Geri Dön