İbnü'l-Muʿtez ve şiiri
Ibn al-Mu'taz and its poetry
- Tez No: 817984
- Danışmanlar: PROF. DR. FARUK ÇİFTÇİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Arap Edebiyatı, Abbâsîler, İbnü'l-Muʿtez, Şiir, Tasvîr, Teşbîh, Belâgat Sanatları, Arabic Literature, Abbasids, Ibn al-Muʿtaz, Poetry, Description, Simile, Rhetoric Art
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 466
Özet
Küçük yaşta hocasına yazdığı bir şiirle bu alandaki kabiliyeti fark edilen İbnü'l-Muʿtez (ö. 296/908), kısa sürede kendisini geliştirmiş ve birçok çağdaşını geride bırakarak II. Abbâsî döneminin önde gelen şair ve ediplerinden biri olmayı başarmıştır. Bu başarısında, hilafet makamından uzak tutularak edebiyat, şiir ve eğlenceyle meşgul olmasına imkân tanınmasının etkisi yadsınamaz. Bu anlamda ilmî birikimine katkı sağlaması amacıyla kendisine bir kütüphane oluşturulmuş ve dönemin en seçkin edip ve âlimlerinden özel dersler alması sağlanmıştır. İbnü'l-Muʿtez'in yaşadığı dönem, Arap edebiyatı ve şiiri açısından oldukça önemli bir dönem olmuştur. Zira bu dönemde, sonraki dönemin temel taşlarını oluşturan ve klasik dönemden yeni bir döneme geçişi sağlayan devrim niteliğinde birçok siyâsî, sosyal, kültürel ve edebî gelişme yaşanmıştır. Bu gelişmelerden biri de şiirde görülen yenilikçi metottur. Klasik dönemin mevcut metodunu savunanlar olduğu gibi Arap edebiyatı ve şiirine daha çok fayda sağlayıp güzellik katacağı düşüncesiyle klasik metotla bu yenilikçi metodu mezcetmeyi savunan şair ve edipler de olmuştur. Klasik dönemden tamamen kopmadan Arap şiirinde bu şekilde memzûc metodun kullanılması gerektiğini savunan ve bunu şiirlerinde uygulayan şairlerden biri de İbnü'l-Muʿtez'dir. Bu yaklaşımı nedeniyle muhdes şairlerin öncülerinden kabul edilmiştir. İbnü'l-Muʿtez, Arap şiirine şekil ve muhteva yönünden kalıcı ve kendisiyle özdeşleşen katkılar sunmuş, müktesebatındaki aklî ve naklî ilimlerle şiirlerine bir estetik ve güzellik katmıştır. Şiirinde lafız ve anlam uyumuna özen göstermesi, yeni kelime ve ibareler kullanması, tasvir ve belagat sanatlarına çokça yer vermesi ve teşbihe yenilikler getirmesi İbnü'l-Muʿtez'in şiirdeki ustalığını ortaya koymakta ve onu diğer şairlerden ayırmaktadır. Bu çalışmada klasik kaynaklardan başlamak suretiyle literatür taraması yapılmış, elde edilen bilgi ve bulgular tahlil edilerek İbnü'l-Muʿtez'in Arap şiirine yaptığı katkılar ortaya konmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Ibn al-Muʿtaz (d. 296/908), whose talent in this field was noticed with a poem he wrote to his teacher at a young age, improved himself in a short time and succeeded to become one of the leading poets and writers of the second Abbasid period, leaving many of his contemporaries behind. The effect of allowing him to engage in literature, poetry and entertainment by keeping him away from the caliphate is undeniable in his success. In this sense, a library was created for him in order to contribute to his scientific accumulation and he was provided with private lessons from the most distinguished literators and scholars of the period. The period in which Ibn al-Muʿtaz lived was a very important period in terms of Arabic literature and poetry. Because many revolutionary political, social, cultural and literary developments that formed the cornerstones of the following period and provided the transition from the classical period to a new period were experienced in this period. One of these developments is the innovative method seen in poetry. While there are those who advocate the current method of the classical period, there are also poets and literators who advocate combining this innovative method with the classical method, with the thought that it will provide more benefits and add beauty to Arabic literature and poetry. Ibn al-Muʿtaz is one of the poets who advocated the use of mixt (mamzūj) method in this way in Arabic poetry without completely breaking away from the classical method and applied it in his poems. Because of this approach, he has been accepted as one of the pioneers of the innovator poets. Ibn al-Muʿtaz has provided permanent and peculiar to him contributions to Arabic poetry in terms of form and content and has added aesthetics and beauty to his poems with the intellectual and transmitted sciences in his acquis. The fact that he pays attention to the harmony of words and meanings in his poetry, uses new words and phrases, gives a lot of space to the arts of description and rhetoric and brings innovations to simile reveals the mastery of Ibn al-Muʿtaz in poetry and distinguishes him from other poets. In this study, a literature review was made starting from classical sources, the information and findings obtained were analyzed and the contributions of Ibn al-Muʿtez to Arabic poetry were tried to be revealed.
Benzer Tezler
- İbnu'l-Mu'tez ve Kitabu'l-Bedî' adlı eseri
'ibnu'l-Mu'tez and Kitabu'l-Bedî'
MUSTAFA BOZAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMET VEHBİ DERELİ
- İbnü'l-Farıd hayatı ve edebi kişiliği
İbnu'l-Farıd, his life and literary character
YÜCEL BARK
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Doğu Dilleri ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEVZAT H. YANIK
- İbnü'l-Hümam'a göre hüsün-kubuh meselesi
The problem of husn-qubh according to İbnü'l-Hümam
AYŞE KARAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAMİL GÜNEŞ
- İbnü'l-Bâziş'in el-İknâ' fi'l-Kırââti's-Seb' adlı eserinin kıraat ilmi açısından tahlili
Ibn al-Bazish's work titled el-Iqna' fi al-Kiraat al-Sab'analyzed in terms of qiraat science
MUHAMMED ÖZBEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET DEMİRCİ
- İbnü'l Mukaffa ve Maverdi'nin siyasal düşüncesinde meşruiyet
Legitimacy in the political thought of Ibn al-Muqaffa and Mawardi
ABDULLAH HUZEYFE İŞLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİZAM ÖNEN