Geri Dön

The phonology of Arabic loanwords in Turkish: The case of t-palatalisation

Türkçedeki Arapça kökenli alıntı kelimelerin ses dizimine dair: T-damaksıllaşması olgusu

  1. Tez No: 818088
  2. Yazar: HALİL İBRAHİM İSKENDER
  3. Danışmanlar: PROF. GEORGE DEDES
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Dilbilim, Linguistics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2015
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: University of London (The School of Oriental and African Studies-SOAS)
  10. Enstitü: Yurtdışı Enstitü
  11. Ana Bilim Dalı: Dilbilim Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 192

Özet

Bu tez, Türkçedeki Arapça kökenli alıntı kelimeleri tahlil ederek çağdaş ölçünlü Türkçedeki alıntı kelime uyarlamalarının sesbilimsel koşullarını Yönetim Sesbilimi (YS) çerçevesinde incelemektedir. Tezin sesbilim çalışmalarına yaptığı temel katkı, Türkçedeki alıntı kelime uyarlama sürecinin ampirik ve kuramsal bir tetkikini sunmasıdır. Tezde, Arapçadan (dil reformu öncesi, 1932'den önce) uyarlanan alıntı kelimelere hassaten odaklanılmakta ve yabancı sesbilgisi ve sesbilim özelliklerinin –mesela haiz olunan ünsüzler ve hece yapısının– Türkçede nasıl yerlileştirildiği üzerinde durulmaktadır. Tez, alıntı kelimelerin uyarlanabilmesi için var gereken sesbilimsel ortamı araştırmaktadır. Alıntı kelimelerin uyarlanmasındaki sesdizim özelliklerini açıklarken göz önünde bulundurulması gereken iki ana kısıtlama vardır: (i) Seslerin temel içeriği (ii) Hece yapısı Tez, bu kısıtlamaları Arapçadan alıntılanan kelimelerde gözlemlenen muayyen bir sesbilimsel olgunun, t-damaksıllaşmasının, ayrıntılı bir tetkikini sunmak suretiyle tartışmaya açmakta ve t-damaksıllaşması sürecinin nasıl işlediğini YS'nin kuramsal bağlamı dâhilinde izah etmektedir. YS, sesbilimsel süreçlerin açıklanmasında belirli evrensel ilkeleri ve dillere has birtakım değişkenleri esas almaktadır. YS anlayışında sesbilimsel olgularda rastgelelik kabul edilmez. Bu o kadar öyledir ki, sesbilimsel bağlam ile bu bağlamda neşet eden sesbilimsel süreçler arasında her zaman nedensel bir ilişki olmak zorundadır. YS'nin kısıtlayıcılığının yardımıyla, bu tezin hedefi alanyazında varsayılanın aksine, Türkçede t-damaksıllaşmasının sözlüksel olmadığını ve yapısal birtakım koşullar tarafından belirlendiğini göstermektir. Bu koşullar kaynak dilden bağımsızdır, dizgeseldir ve dolayısı ile t-damaksıllaşmasını öngörülebilir kılmaktadır.

Özet (Çeviri)

This thesis examines the phonological conditions for loanword adaptations in modern Standard Turkish, with regards to the Government Phonology (GP) framework, by analysing Arabic loanwords in Turkish. The main contribution it makes to the study of phonology is an empirical and theoretical analysis of the loanword adaptation process in Turkish. Among many source languages, loanwords adapted from Arabic (pre-language reform, before 1932) are focused on specifically and the nativisation of foreign phonetic and phonological properties –i.e. consonant inventory and syllable structure– is studied. The thesis elaborates on the phonological environment which is needed for loanword adaptation. There are two main constraints that have to be taken into consideration when explaining the phonology of loanword adaptation: (i) The elemental content of sounds (ii) The syllable structure The thesis discusses these constraints in detail by analysing a specific phonological phenomenon - t-palatalisation - observed in Arabic loanwords. It shows how t-palatalisation operates by placing it in the theoretical context of GP. In order to explain phonological processes GP depends on certain universal principles and language-specific parameters. In GP, arbitrariness is not accepted in phonological phenomena. That is to say, there must always be a causal relationship between the phonological context and the phonological process that is taking place in it. With the help of the restrictiveness of GP, the aim of this thesis is to indicate that in contrast to what has been assumed in the literature, t-palatalisation in Turkish is not lexically but structurally determined by certain conditions. These conditions are independent of the source language, they are systematic and therefore they render t-palatalisation predictable.

Benzer Tezler

  1. Ödünçleme süreci ve dilbilimsel görünümleri: Türkçe ve Yunanca ödünçlemeler

    Process of borrowing and linguistic aspects: Turkish and Greek loan-words

    EVANGELİA ACHLADİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Üniversitesi

    Türkçenin Eğitimi ve Öğretimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İCLAL ERGENÇ

  2. Doğu Karadeniz Bölgesi ağızlarında Arapça, Farsça kökenli sözlerin ses bilgisi

    Phonetics of words of Arabic and Persian origin in the dialects of the Eastern Black Sea Region

    HÜLYA MALKOÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Türk Dili ve EdebiyatıKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BAHADIR GÜNEŞ

  3. Irak Arapçasındaki Türkçe söz varlığının anlam bilgisi-ses bilgisi-biçim bilgisi incelemesi

    Analyzing the Turkish words included in the Iraqi Arabic - semantics - phonology – morphology-

    JASIM SHAHOOBI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MURAT KÜÇÜK

  4. Türkmen Türkçesindeki Farsça kelimeler: Ses bilgisi, anlam bilgisi, sözlük

    Persi̇an words in Turkmen Turkish: Phonology, meaning of knowledge, lexicon

    NURİYE SARIBAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Türk Dili ve EdebiyatıGazi Üniversitesi

    Çağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YAVUZ KARTALLIOĞLU

  5. Dil ilişkileri sonucu Türkçe-Farsça yapısal benzerlik ve ortaklıklar

    Turkish-Persian structural similarities and commonalities as a result of language contacts

    GÜLŞAH ÖZKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DilbilimMarmara Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖZLEM DENİZ YILMAZ