Alkol-madde bağımlılığı olan ve olmayan bireylerin dürtüsellik, saldırganlık ve depresyon düzeylerinin incelenmesi
Examination of impulsivity, aggression and depression levels of individuals with and without alcohol –substance addiction
- Tez No: 818294
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HASAN UZUN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sağlık Yönetimi, Healthcare Management
- Anahtar Kelimeler: Alkol Madde bağımlılığı, Dürtüsellik, Saldırganlık, Depresyon, Alcohol Substance Abuse, Impulsivity, Aggression, Depression
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Dürtüsellik, depresyon ve saldırganlığın alkol- madde bağımlısı bireylerde yüksek düzeyde var olduğu düşünülmektedir. Toplum açısından çeşitli olumsuzlukları beraberinde getiren bu durumun incelenmesi ve alkol-madde bağımlılığı tedavisi gören kişilere bu doğrultuda destek olunmasının tedavi süreçlerine önemli katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Yapılan literatür taramasında saldırganlık, dürtüsellik ve depresyon değişkenlerinin aynı çalışmada incelendiği bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Bu tezin hem araştırmacılar hem de AMATEM'de çalışan sağlık personellerine kaynak oluşturabileceği düşünülmektedir. Bağımlı bireyin yaşadığı dürtüsellik, depresyon ve saldırganlık gibi davranışların hem tedavi hem de tedavi sonrasını olumsuz etkileme ihtimali olması yönünden önemlidir. Bağımlı bireyde gözlenen bu tür davranışların hafifletilmesi yönünde yapılacak çalışmalar tedavinin devamlılığı açısından önem taşımaktadır. Alkol-madde bağımlısı bireylerde depresyon, dürtüsellik ve saldırganlık düzeylerinin tespit edilmesi hastalara hem tedavi aşamasında hem de tedavi sonrasında nasıl yardımcı olunabileceği ile ilgili konuların ortaya çıkmasını sağlayabilmekte ve bu doğrultuda sağlık çalışanlarının hastaların tedavi sürecinde tedavilerini olumlu etkileyebileceği düşünülmektedir. Bu bağlamda yapılan çalışmanın amacı alkol-madde bağımlılığı olan ve olmayan bireylerin dürtüsellik, saldırganlık ve depresyon düzeylerinin ne olduğunu belirlemektir. Yapılan çalışma iki grubun arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amacıyla ilişkisel tarama modeline dayandırılarak tasarlanmıştır. Elazığ Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesinde yer alan AMATEM servisinde araştırmanın uygulanabilmesi için etik kurul onayı alınmış olup; İl Sağlık Müdürlüğünden“gerekli izinler”alınmıştır. Araştırmanın evrenini Elazığ Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi AMATEM servisinde yatarak tedavi gören alkol - madde bağımlılığı olan 360 kişi oluşturmaktadır. Bu çalışma 01.05.2021 - 01.05.2022 tarihleri arasında Elazığ Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi AMATEM servisinde yürütülmüş ve veriler araştırmacı tarafından toplanmıştır. Bu araştırmada,“Kişisel Bilgi Formu”,“Barrat Impulsivite Skalası (BIS-11)”,“Buss Pery Saldırganlık Ölçeği (BSÖ)”,“Zung Depresyon Ölçeği (Zung Self-Raiting Depression Scale)”kullanılmıştır. Tedavi süreci boyunca bütün AMATEM'lerde hastalara verilen SAMBA eğitimleri verildikten sonra ölçek formlarıyla son testler uygulanmıştır. Alkol-madde bağımlılığı olmayan bireylere ise sadece ölçek formları uygulanmıştır. Araştırma kapsamında toplanan veriler, bilgisayar ortamına aktarıldı. Veriler lisanslı SPSS 22.0 paket programına girildi ve ilk olarak ölçekler ve alt boyutlarının normallik varsayımını gerçekleştirip gerçekleştirmediğine bakıldı. Bağımlı değişkenler arasında ne düzeyde ve yönde bir ilişki olduğunu belirlemek için Korelasyon Analizi yapıldı. Çalışmada kullanılan katılımcıların vermiş oldukları cevaplar doğrultusunda yapılan normallik sınaması doğrultusunda çalışmanın verilerinin normal dağılım gösterdiği görülmektedir. Bundan dolayı çalışmanın analizlerinde parametrik testlerden yararlanılmıştır. Bu araştırmada katılımcıların madde kullanımına başlama nedenleri incelenmiş ve elde edilen sonuçlara göre ise denek grubu için alkol bağımlılığına başlama nedeni olarak en yüksek dağılımın %35,4 ile çevresel faktörlere bağlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır (Tablo 10). Madde kullanımında sosyal çevrenin tetikleyici bir nitelik taşıdığına ilişkin detay sunan bu bulgu genel perspektifte önemli bir risk faktörü olarak sayılmaktadır. Bu araştırmada denek grubunu oluşturan katılımcıların ağırlıklı olarak hangi maddeyi kullandıkları incelenmiş ve % 16,3'lük oranla en çok kullanılan maddenin esrar olduğu tespit edilmiştir. Bu durum esrarın ucuz ve kolay ulaşılabilen madde olduğu fikrini düşündürmektedir. Bu çalışma kapsamındaki denek grubunun bağımlılıktan kurtulmak adına tedaviye başlama nedenleri incelendiğinde katılımcıların %52,4'ünün kendi istekleri doğrultusunda tedavi sürecine dâhil oldukları görülmüştür (Tablo 12). Yapılan çalışmada katılımcılara birinci dereceden akrabalarının alkol/madde bağımlılığına sahip olup olmadığı sorulmuştur. Yanıt olarak deney grubu üyeleri %62,6 kontrol grubu üyeleri %80,5'lik oranla birinci dereceden akrabalarının alkol madde bağımlılığına sahip olmadıklarını belirtmişlerdir (Tablo 14). Bu araştırmada katılımcıların istismara maruz kalma durumları incelenmiş olup; elde edilen bulgulara göre deney grubunun %87,8 kontrol grubunun ise %85,6 ile herhangi bir istismara maruz kalmadıkları belirlenmiştir (Tablo 15). Gerçekleştirilen çalışmada katılımcıların intihar girişimi durumları incelendiğinde elde edilen bulgular neticesinde deney grubunun %64.6, kontrol grubunun ise %83,9 luk oranla intihar girişiminde bulunmadıkları belirlenmiştir (Tablo 16). Bu araştırmada elde edilen bulgulara göre saldırganlık alt boyutu olan fiziksel saldırganlık seviyesi sırasıyla denek grubu tedavi öncesi sonrası ve gruplar arası olacak şekilde incelenmiş ve denek grubu katılımcılarında fiziksel saldırganlık parametresinin AMATEM'de uygulanan tedaviden etkilenmediği (p>0,05), ortalama değerlerinde yükseliş olduğu belirlenmiştir (ön test 22,51±8,29 son test 23,62±7,79). Çalışmada gruplar arası veriler incelendiğinde denek grubunun ortalama değerinin yüksek olduğu (denek grubu 23,62±7,79 kontrol grubu 22,60±7,40) görülmüş, ancak ortalamalardaki bu farklılığın anlamlılık oluşturacak düzeyde olmadığı belirlenmiştir (p>0,05).
Özet (Çeviri)
Impulsivity, depression, and aggression are thought to be present at high levels in alcohol-substance-addicted individuals. It is thought that examining this situation, which brings various negativities for society, and supporting people who are undergoing alcohol-substance addiction treatment in this direction will make a significant contribution to the treatment processes. In the literature review, no study was found in which aggression, impulsivity, and depression variables were examined in the same study. It is thought that this thesis can be a resource for both researchers and health personnel working in AMATEM. Behaviors such as impulsivity, depression and aggression experienced by the addicted individual are important in terms of the possibility of negatively affecting both treatment and post-treatment. Studies to alleviate such behaviors observed in addicted individuals are important for the continuity of treatment. Determining the levels of depression, impulsivity, and aggression in alcohol-substance-dependent individuals can reveal issues related to how to help patients both during and after treatment and in this direction, it is thought that healthcare professionals can positively affect the treatment of patients during the treatment process. In this context, this study aimed to determine the impulsivity, aggression, and depression levels of individuals with and without alcohol substance addiction. The study was designed based on the relational survey model to reveal the relationship between the two groups. Ethics committee approval was obtained for the implementation of the research in the AMATEM service in Elazığ Mental Health and Diseases Hospital and“necessary permissions”were obtained from the Provincial Health Directorate. The population of the study consisted of 360 people with alcohol substance addiction who were hospitalized in the AMATEM service of Elazığ Mental Health and Diseases Hospital. This study was conducted between 01.05.2021 - 01.05.2022 in the AMATEM ward of Elazığ Mental Health and Diseases Hospital and the data were collected by the researcher. In this study, the“Personal Information Form”,“Barratt Impulsivity Scale (BIS11)”,“Buss Perry Aggression Scale (BPS)”, and“Zung Self-Rating Depression Scale”were used. After the SAMBA training was given to the patients in all AMATEMs during the treatment process, post-tests were applied with the scale forms. Only scale forms were administered to individuals without alcohol substance addiction. The data collected within the scope of the research were transferred to the computer environment. The data were entered into the licensed SPSS 22.0 package program and firstly, it was checked whether the scales and sub-dimensions met the normality assumption. Correlation Analysis was performed to determine the level and direction of the relationship between dependent variables. In line with the normality test conducted in line with the answers given by the participants used in the study, it is seen that the data of the study show a normal distribution. Therefore, parametric tests were used in the analysis of the study. In this study, the reasons for the participants' initiation of substance use were examined and according to the results obtained, it was concluded that the highest distribution of the reason for the initiation of alcohol addiction for the subject group was due to environmental factors with 35.4% (Table 10). This finding, which details that the social environment is a triggering factor in substance use, is considered an important risk factor from the general perspective. In this study, it was examined which substance the participants used predominantly and it was determined that the most commonly used substance was marijuana with a rate of 16.3%. This suggests that marijuana is a cheap and easily accessible substance. When the reasons why the subject group within the scope of this study started treatment to get rid of addiction were analyzed, it was seen that 52.4% of the participants were involved in the treatment process in line with their wishes (Table 12). In the study, participants were asked whether their first-degree relatives had alcohol/substance addiction. In response, 62.6% of the experimental group members and 80.5% of the control group members stated that their first-degree relatives did not have alcohol/substance addiction (Table 14). In this study, the participants' exposure to abuse was examined; according to the findings obtained, it was determined that 87.8% of the experimental group and 85.6% of the control group were not exposed to any abuse (Table 15). When the suicide attempt status of the participants was examined in the study, it was determined that 64.6% of the experimental group and 83.9% of the control group did not attempt suicide (Table 16). According to the findings obtained in this study, the level of physical aggression, which is the sub-dimension of aggression, was examined before and after the treatment of the subject group and between the groups, respectively, and it was determined that the physical aggression parameter was not affected by the treatment applied in AMATEM in the subject group participants (p>0.05), and there was an increase in the mean values (pre-test 22.51±8.29 post-test 23.62±7.79). When the intergroup data were analyzed, it was seen that the mean value of the subject group was higher (subject group 23.62±7.79 control group 22.60±7.40), but it was determined that this difference in means was not at a level to create significance (p>0.05).
Benzer Tezler
- Denetimli serbestlik tedbiri ile tedavi kararı verilen kannabis kullanıcılarında dürtüsellik ve benlik saygısı düzeylerinin takip sonuçları ile ilişkisi
The relationship between treatment outcomes, impulsivity and self-esteem in cannabis users on probation
NAGİHAN ÇALIŞKAN
- Alkol ve madde bağımlılarında erişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu belirtileri
Adult attention defisit hiperactivity disorder symptoms in alcohol and substance dependents
BİLGE DOĞAN
- Alkol bağımlılığı olan ve olmayan bireylerde affetme ile utanç-suçluluk duyguları ve öfke ruminasyonu arasındaki ilişkinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi
A comparative examination of the relationship between forgiveness, guilt- shame and anger rumination in individuals with and without alcohol dependence
MERVE VATANSEVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
PsikolojiAnkara ÜniversitesiDisiplinlerarası Adli Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İNCİ İLHAN
- Alkol ve/veya madde bağımlıları ile bağımlılığı olmayan bireylerin savunma mekanizmaları açısından karşılaştırılması, çocukluk çağı travmaları, disosiyatif yaşantılar ve bağımlılık şiddetinin savunma mekanizmaları üzerindeki etkisinin incelenmesi
Alcohol and/or drug dependent individuals with non-dependent individuals comparasion about defense mechanism, investigation of childhood trauma, dissociative experience and severity of dependence effects on defense mechanisms
ABDÜLVAHAP TAŞKENT
- Alkol-madde bağımlılığı olan bireylerin yakınlarında eş bağımlılık, tükenmişlik düzeyleri ve baş etme stratejilerinin ilişkisinin incelenmesi
The examination of the relationship between co-dependence, burnout levels and coping strategies among the relatives of the individuals with alcohol and substance addiction
ÖZLEM BAŞOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiHasan Kalyoncu ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA BATUHAN KURTOĞLU