Göksel Baktagir'in kanun taksimlerinin makamsal analizi
The kanun improvisations of Göksel Baktagir maqamal analysis
- Tez No: 819068
- Danışmanlar: PROF. DR. ONUR ZAHAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Göksel Baktagir, Kanun, Taksim, Makam, Göksel Baktagir, Kanun, İmprovisation, Maqam
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Müzik Bilimleri ve Teknolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 167
Özet
Göksel Baktagir, Kânuni Ömer Efendi, Âmâ Nâzım Bey, Kânuni Hacı Arif Bey, Vecihe Daryal, Erol Deran'dan sonra kanun icrasına getirdiği yenilikler ve çalım tekniği bakımından ekol olarak görülen, artık unutulmaya yüztutmuş Türk saz mûsikîsi formlarını yaptığı beste çalışmalarıyla yeniden canlandıran, birçok kanuni ve besteciye ilham olmuş ve yol göstermiş önemli bir kanun icracısı ve bestekârdır. Bu çalışma Baktagir'in taksimlerinde kullandığı makamların seyir anlayışını tespit etmek, kullandığı çeşniler, dörtlü ve beşlileri ortaya koyarak Arel-Ezgi-Uzdilek nazari sistemiyle karşılaştırmak amacı ile yapılmıştır. Çalışma, Göksel Baktagir, taksim ve kanun sazı ile ilgili literatürün taranması ve mevcut durumun ortaya koyulması sebebi ile“betimsel”bir araştırmadır. Verilerin çözümlenme aşamasında içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Çalışma, tarihi araştırma ve müziksel analiz yaklaşımları temel alınarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemi Göksel Baktagir'in hayatı ve taksimlerine ilişkin ulaşılabilen 15 taksimden oluşmuştur. Kendisiyle yapılan ön görüşme neticesinde albümlerinde yaptığı bütün taksimler tek tek ele alınmış, makamsal niteliği olan 15 taksim belirlenerek incelemeye alınmıştır. Verilerin makamsal analiz aşamasında örneklemi oluşturan taksimler, makamsal analiz, seyir, çeşni ve asma kalışlar bakımından teknik analizlerine yer verilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgulara göre; Göksel Baktagir'in taksimlerindeki makam anlayışının, makam ve seyir kavramları bakımından anlaşılmayan olgulara yol göstereceği, taksimlerdeki makam işleniş şekillerinin makamların hem tanımlanabilir hem de anlaşılabilir olmasına yarar sağlayacağı düşünülmektedir. Araştırma sonucunda; problem ve alt problemlere ilişkin elde edilen bulgular ile bu bulguların değerlendirilmesi şeklinde oluşan sonuçlar sunulmuştur. Göksel Baktagir'in kendi öğrencilik döneminde aldığı nazari anlayışların çerçevesinde makamlardaki seyir anlayışı, durak-güçlü ilişkisi, asma kalışları, kullandığı çeşniler ve genişlemeler tespit edilmiştir. Aldığı eğitim ile taksimlerin seyir özellikleri arasında Arel-Ezgi-Uzdilek nazariyatına göre bir mukayese yapıldığında ise büyük ölçüde örtüşme sağlandığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Göksel Baktagir is an important kanun player and composer who is regarded as a school after Kânuni Ömer Efendi, Âmâ Nâzım Bey, Kânuni Hacı Arif Bey, Vecihe Daryal, Erol Deran in terms of the innovations he brought to kanun performance and his playing technique, who revived Turkish instrumental music forms that were about to be forgotten with his compositions, who inspired and guided many kanun players and composers. The aim of this study is to determine Baktagir's understanding of the progression of the maqams used in his improvisations, to reveal the variations, quartets and fifths he used and to compare them with the Arel-Ezgi-Uzdilek theoretical system. The study is a“descriptive”research because the literature on Göksel Baktagir, improvisation and kanun instrument is reviewed and the current situation is presented. Content analysis technique was used to analyse the data. The study was conducted based on historical research and musical analysis approaches. The sample of the study consisted of 15 improvisations that could be accessed regarding Göksel Baktagir's life and improvisations. As a result of the preliminary interview with him, all the improvisations he made in his albums were handled one by one, and 15 improvisation with maqam qualities were identified and analyzed. In the maqamal analysis stage of the data, technical analysis of the sampled improvisations in terms of maqamal analysis, course, variation and suspended stays were included. According to the findings obtained in the research; it is considered that the understanding of maqam in Göksel Baktagir's improvisations will guide the facts that are not understood in terms of the concepts of maqam and course, and that the ways of processing the maqam in the improvisations will help the maqams to be both definable and understandable. As a result of the research; the findings obtained regarding the problem and sub-problems and the results formed by the evaluation of these findings are presented. Within the framework of the theoretical understandings that Göksel Baktagir received during his student period, his understanding of the course in maqams, the relationship between stop and strong, the suspended stays, the variations and expansions he used were identified. When a comparison is made between the training he received and the course characteristics of the improvisations according to Arel-Ezgi-Uzdilek theory, it is determined that there is a great overlap.
Benzer Tezler
- Göksel Baktagir kanun etütlerinin mesleki müzik eğitimi kurumlarındaki uygulanma durumu üzerine inceleme
Investigation of Göksel Baktagir's kanun studies on the application status in vocational music education institutions
SERAP AKGÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MüzikGazi ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BARIŞ KARAELMA
- Türk müziğinde Halil Karaduman ve Göksel Baktagir'in müzik ve kanun sazındaki eğilimleri ve yönelişleri
Halil Karaduman and Göksel Baktagir's tendency and orientation in Turkish music with in the instrument kanun
SAMİ AKKUŞ
- Göksel Baktagir'in Bestekâr adlı kitabındaki eserlerin makam, usûl, geçki yönünden incelenmesi ve kanun eğitiminde kullanılabilirliğine yönelik bir öneri
Analysis of the works in the book of Göksel Baktagir named 'Composer' in terms of mod, method, transition and a recommendation for its usability in qanun education
SERHAT KILINÇARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MüzikVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERAP YÜKRÜK
- Kanun eğitim ve icrasında duate kullanımlarına yönelik bir alan araştırması
A field research on duate in kanun(Qanun) education and performance
VOLKAN KIRIMLIOĞLU
Doktora
Türkçe
2023
MüzikNecmettin Erbakan ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT DEVRİM BABACAN