İstanbul'da siyasi, ekonomik ve toplumsal değişim (1960-1980)
Political, economic and social change in Istanbul (1960-1980)
- Tez No: 819249
- Danışmanlar: PROF. DR. SÜLEYMAN BEYOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Cumhuriyet Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 460
Özet
İstanbul, 1923-1960 yılları arasında siyasi ilginin birçok boyutunu görmüş fakat bu yaklaşımlar şehrin sağlıklı gelişimine pozitif katkı sunmamıştır. 1960-1980 yılları arasında ise şehir, nüfus artışı ve sanayileşmenin etkisiyle eski karakteristik özelliklerini geride bırakmaya başlamıştır. Doğal ve tarihi güzelliği, şehrin yeni yüzleri ile değişime uğramış, kadim yerleşim mekânları dönüşmüş ve şehir doğu-batı, kuzey-güney istikametlerinde gelişim göstermiştir. 1960'lı yıllar sonrasında gecekondulaşma alanlarının önlenemez bir biçimde artması, atölye ve üretim alanlarının hızla çoğalması süreç yönetimlerini zorlaştırmıştır. Vilayet ve belediye, yasal ve vicdani sorumluluklarını organize edememiş, şehrin gelişimini yönlendirememiştir. İstanbul, temsil oranın artışı ile birlikte ülke siyasetindeki ağırlığını hissettirmiş ve politik bir şehre dönüşmüştür. Siyasi gerilim içinde sağ-sol, öğrenci ve işçi olayları şehrin yaşam konforunu zedelemiştir. Bu atmosfer içinde 27 Mayıs İhtilali, 12 Mart Muhtırası ve 12 Eylül İhtilali demokratikleşmeyi ve sivilleşmeyi defaten kesintiye uğratmıştır. Söz konusu tecrübeler şehrin kuşatıcı, koruyucu ve anaç yapısını örselemiş, yerine güvensiz, acımasız ve yıkıcı özelliklerini büyütüp beslemiştir. Göç ve siyasal tercihler sonucunda oluşan yeni demografik yapı, eski zenginliğini yetirmiş, meslek sahibi olup değer üretmek kıymetsizleşmiş, kısa ve keskin, sonuç odaklı geçim dertleri itibar görmüştür. Yeme, içme, barınma, sağlık, eğitim, kültür, sanat ve spor imkânları sürdürülebilir iklimini bir türlü bulamamış, bilakis yokluk, enflasyon, çevre şartları ve bilinçsizlik sakinlerinin mahrumiyetini ağırlaştırmıştır. Şehir insanı siyasi, ekonomik ve sosyal baskıları aşmak için küçük mutlulukların, hayallerin ve arayışların peşine düşmüştür. Sokak gösterileri, resmi kutlamalar, dini bayramlar ve şehre gelenler İstanbullular için yaşam sevinci haline gelirken, hayata bir çatı ve bir ocak üzerinden her defasında sımsıkı sarılmışlardır. Dönem, ulaşımda bütünlüğün sağlanması ve kitle iletişim araçlarının yaygınlaşmasının da etkisiyle insan ilişkilerinin değişmesine tanıklık etmiştir. Boğaziçi Köprüsü, 3. Haliç Köprüsü ve çevre yolları, merkez ve çevre arasındaki etkileşimi artırmış, eski ve yeni alışkanlıklar her alanda kıyasıya mücadele etmiştir. Sebep ve sonuçları itibariyle İstanbullular için şehrin yeni çehresini anlamlandırmak, tanımlamak ve kabullenmek zor bir hal almıştır.
Özet (Çeviri)
Istanbul saw many dimensions of political interest between 1923 and 1960, but these approaches did not contribute positively to the healthy development of the city. Between the years 1960-1980, the city started to leave its old characteristic features behind with the effect of population growth and industrialization. Its natural and historical beauty has changed with the new faces of the city, ancient settlements have been transformed and the city has developed in east-west, north-south directions. After the 1960s, the inevitable increase in slum areas and the rapid proliferation of workshops and production areas made process management difficult. The province and the municipality could not organize their legal and conscientious responsibilities and could not direct the development of the city. With the increase in the representation rate, Istanbul made its weight felt in the country's politics and turned into a political city. In the political tension, right-left, student and worker events damaged the comfort of life of the city. In this atmosphere, the May 27 Revolution, the March 12 Memorandum and the September 12 Revolution interrupted democratization and demilitarization more than once. The experiences in question damaged the encompassing, protective and maternal structure of the city, and instead magnified and nurtured its insecure, ruthless and destructive features. The new demographic structure formed as a result of immigration and political preferences has sufficed its old wealth, having a profession and producing value has become worthless, short and sharp, result-oriented livelihoods have been respected. Eating, drinking, sheltering, health, education, culture, art and sports opportunities could not find a sustainable climate, on the contrary, poverty, inflation, environmental conditions and unconsciousness aggravated the deprivation of the residents. City people have pursued small happiness, dreams and pursuits to overcome political, economic and social pressures. While street demonstrations, official celebrations, religious holidays and those who come to the city have become the joy of life for Istanbulites, they have always embraced life tightly over a roof and a hearth. The period witnessed a change in human relations with the effect of ensuring integrity in transportation and the spread of mass media. The Bosphorus Bridge, the 3rd Golden Horn Bridge and the ring roads have increased the interaction between the center and the periphery, and old and new habits have fought fiercely in every field. It has become difficult for Istanbulites to make sense of, define and accept the new face of the city due to its reasons and consequences.
Benzer Tezler
- Women's use of space in Tehran modern houses constructed between 1960-1980
1960-1980 tarihleri arasında yapılan Tahran modern evlerinde kadınların mekan kullanımı
SEPİDEH DAVODİPAD
Doktora
İngilizce
2021
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHSEN ÖZSOY
- 1980'li ve 1990'lı yılların rock- metal müzisyenlerinin habitusu (İstanbul örneği)
Habitus of rock-metal musıcıans of the 1980s and 1990s (Istanbul sample)
İREM DUYGULU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MüzikGaziantep Üniversitesiİletişim ve Toplumsal Dönüşüm Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA EMRE KÖKSALAN
- Urban protests against neoliberal urban policies: The case of Istanbul
Neoliberal kent politikalarına karşı kentsel protestolar: İstanbul örneği
DİLEK KARABULUT
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Siyasal Bilimlerİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLDEN ERKUT
- İstanbul'da eğitim donatımlarının planlanmasına ve uygulanmasına yönelik model araştırması
Model research on planning and application of education infrastructures in Istanbul
SUAT ÇABUK
Doktora
Türkçe
2003
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜCEL ÜNAL
- Gelişmekte olan ülkelerin dış borç sorunu ve Türkiye'nin dış borçları
Başlık çevirisi yok
MUSTAFA KARAGÖZ