Examining the elements of the Elaboration Likelihood Model in the light of Uncanny Valley and anthropomorphism in terms of human-robot interaction
Detaylandırma Olasılığı Modelı̇ unsurlarının Tekinsı̇z Vadı̇ veantropomorfı̇zm ışığında insan-robot etkı̇leşı̇mı̇ açısından incelenmesı̇
- Tez No: 819601
- Danışmanlar: PROF. DR. DOĞAN KÖKDEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 81
Özet
Kamusal alanda robot kullanımının hızla artmasıyla birlikte insan-robot etkileşimi çalışması, tasarım ve değerlendirme yönlerini kapsayan ve çeşitli uzmanlık alanları arasında işbirliğini teşvik eden kapsamlı bir disipline dönüşmektedir. Sosyal robotlar eğitimden sağlık hizmetlerine kadar birçok alanda kullanılmakta olup, insanların onları nasıl algıladıklarını ve onlarla duygusal ve fiziksel olarak nasıl etkileşimde bulunduklarını anlamak önemlidir. İnsanların robotlara insan benzeri özellikler atfetmeleri, hem olumlu hem de olumsuz insan-robot etkileşimlerine yol açabilir, bu da robotların tasarımında antropomorfizmin kritik bir rol oynadığını göstermektedir. Örneğin, robotların insan benzeri özelliklerinin artmasıyla insanlarda rahatsızlık hissi yaratan“Uncanny Valley”fenomeni hem popüler kültürde hem de bilimsel alanda sıkça karşılaşılan bir konsepttir. Sosyal etki, bireylerin tutumlarını, davranışlarını ve görüşlerini değiştirmelerine neden olan güçlü bir kavramdır ve ikna, insanların bilgiyi nasıl işlediklerine ve tutumlarını nasıl değiştirdiklerine odaklanan sosyal psikolojinin merkezi bir konseptidir. Özellikle Elaboration Likelihood Modeli (ELM), tutum değişikliğini anlamada anahtar bir modeldir ve bu değişikliğin iki farklı yol (merkezi ve çevresel) ile nasıl etkilendiğini açıklar. Bu çalışmada, robot-insan etkileşimi bağlamında farklı sosyal aracıların - insan, insansı, android ve cyborg - iletilen mesajların ikna ediciliği ve insanların bu aracılara yönelik tutumları ve öznellikleri üzerindeki etkilerini Ayrıntılandırma Olasılığı Modeli (ELM) kapsamında araştırmaktadır. Mesajlar, mantıklı ve mantıksız olarak manipüle edimiş ve 8 farklı grupta (2x4) dört farklı sosyal ajan arasında atanmıştır. Katılımcılar, ikna fark puanını ölçmek için tasarlanmış ve çalışma öncesi ve sonrası 4 farklı soru içeren ön-test ve son-test sorularına maruz kaldılar. İlk olarak gerekli tanımlayıcı analizler gerçekleştirildi. Ardından, katılımcıların ikna seviyeleri üzerinde mesaj türünün ve sosyal ajan türünün etkilerini incelemek için ANOVA yapıldı. Analizin sonucunda, mesaj türü ve sosyal ajan türünün ikna puanlarındaki değişiklik üzerinde önemli bir etkisinin olmadığı; ancak katılımcının cinsiyeti, teknolojiye aşinalığı, katılımcının mesaj verenin fiziksel çekiciliğine olan algısı, mesaj veren sosyal ajanın çocuk bakımında tercih edilip edilmeyeceği ve mesaj veren sosyal ajanın algılanan yeteneği gibi farklılıkların önemli değişkenler olabileceği bulundu. Çalışmanın sonunda, sonuçları etkileyebilecek olası faktörler vurgulandı.
Özet (Çeviri)
With the rapid increase in the use of robots in the public sphere, the study of human-robot interaction is becoming a comprehensive discipline that encourages collaboration between various fields of expertise, covering design and evaluation aspects. Social robots are being used in fields ranging from education to health care, and it is important to understand how humans perceive them and interact with them emotionally and physically. Humans attributing human-like characteristics to robots can lead to both positive and negative human-robot interactions, suggesting that anthropomorphism plays a critical role in the design of robots. For example, the“Uncanny Valley”phenomenon, which causes a feeling of discomfort in humans as the human-like characteristics of robots increase, is a concept that is frequently encountered both in popular culture and in the scientific field. Social influence is a powerful concept that causes individuals to change their attitudes, behaviors and opinions, and persuasion is a central concept of social psychology that focuses on how people process information and change their attitudes. In particular, the Elaboration Likelihood Model (ELM) is a key model in understanding attitude change and describing how it is influenced through two different pathways (central and peripheral). The study investigates the effects of different social agents - human, humanoid, android and cyborg - on the persuasiveness of communicated messages and the attitudes and subjectivity of people towards these agents in the context of robot-human interaction within the Elaboration Likelihood Model (ELM). The messages were manipulated as logical and non-logical, and were assigned to four different social agents in 8 different groups (2x4). Participants randomly assigned to different groups were exposed to pre-test and post-test questions designed to measure the persuasion difference score and containing 4 different questions both before and after the study. Firstly, necessary descriptive analyses were performed. Then, ANOVA was then conducted to examine the effects of message type and social agent type on participants' persuasion levels. As a result of the analysis, it was found that message type and social agent type did not have a significant effect on the change in persuasion scores; however, variables such as the participant's gender, familiarity with technology, the participant's perception of the physical attractiveness of the messenger, whether the messaging social agent would be preferred in childcare, and the perceived ability of the messaging social agent could be important variables. At the end of the study, possible factors that may affect the results were emphasized.
Benzer Tezler
- Neo-liberal dünya düzenine karşı direnişin grafik dili
The graphic language of resistance against the neo-liberal world order
DEVRİM TÜRKER
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2024
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiGrafik Ana Sanat Dalı
PROF. DR. HACI YAKUP ÖZTUNA
- Uluslararası hukukta iklim değişikliğinin denizler üzerindeki etkileri
The effects of climate change on the seas in international law
UĞUR KAYNAKÇIOĞLU
- Gerilim ve refleks alanı olarak kamusal mekan tasarımı
Public space design as an area of tension and reflex
ÇAĞLAR YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OZAN ÖNDER ÖZENER
- Parlamentonun müzakere işlevinin temel aracı: Genel görüşme
The main tool of Parliament's deliberation function: General debate
SİNEM ŞİRİN
Doktora
Türkçe
2023
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞULE ÖZSOY BOYUNSUZ
- Mahalle ölçeğinde yaş dostu olma: Tasarım ve değerlendirmeye yönelik yöntem önerisi
Being age-friendly at the neighbourhood scale: A proposal for the design and evaluation method
ELİF OR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN SERDAR KAYA