The right to equality and non-discrimination in artificial intelligence: legal issues, challenges, and prospects
Yapay zeka bağlamında eşitlik hakkı ve ayrımcılık yasağı: Hukuki durumlar, zorluklar ve olasılıklar
- Tez No: 819888
- Danışmanlar: PROF. DR. BERTİL EMRAH ODER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Koç Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 274
Özet
Yapay zekâ, dünya ve insan yaşamında bir dönüşümü tetiklemektedir. Bu dönüşümün bir unsuru, yapay zekanın insan hakları üzerindeki etkisidir ve insan hakları bağlamında yapay zekanın ayrımcı etkileri önem arz eden bir endişe kaynağıdır. Yapay zekanın ayrımcı etkileri, konunun eşitlik hakkı ve ayrımcılık yasağı bağlamında araştırılmasını gerekli kılmaktadır. Çalışmanın birinci bölümü, yapay zekada eşitlik ve ayrımcılıkla ilgili konuları, bir insan hakları hukuku sorunu olarak ele almak suretiyle eşitlik hakkı ve ayrımcılık yasağı kapsamında, ilgili kavramları irdeleyerek, meselenin teknik ve etik yönlerini hukuki bakış açısıyla bütünleştirmek amacıyla ele almaktadır. İkinci bölüm ise ilk olarak, yapay zekanın farklı kullanım alanlarını ve yapay zekâ dolayısıyla gerçekleşen ayrımcılık örneklerini insan hakları hukukunda belirlenen ayrımcılık nedenleri çerçevesinde irdeleyerek yapay zekâ dolayısıyla ayrımcılığın nasıl meydana gelebileceğini incelemektedir. Ayrıca ikinci bölüm, yapay zekâ dolayısıyla gerçekleşen ayrımcılığı, mevcut uluslararası insan hakları hukuku kapsamında, pozitif ve usule ilişkin yükümlülükler için farklı potansiyelleri araştırarak ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ndeki ayrımcılık testini temel alarak tahayyül etmeyi amaçlamaktadır. Mevcut uluslararası insan hakları hukukuna bakmak, yapay zekaya özgü düzenlemelerin yapay zekâ yoluyla ayrımcılığı nasıl ele alabileceğini incelemek için de bir köprü sağlamaktadır. Üçüncü bölüm, yapay zekaya dair şeffaflık ve açıklanabilirlik, hesap verebilirlik, insan kontrolü ve gözetimi, güvenlik ve emniyet gibi çeşitli ilkeler ışığında hem bağlayıcı olmayan hem de bağlayıcı nitelikteki düzenleyici belgeleri inceleyerek, yapay zekâ bağlamında eşitlik hakkı ve ayrımcılık yasağının korunması için Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliği'nin çalışmaları başta olmak üzere yapay zekâya yönelik düzenleyici belge etütlerinin neler vaat ettiğini incelemektedir.
Özet (Çeviri)
Artificial intelligence (AI) is inducing a transformation of the world and human lives. One element of this transformation is the impact of artificial intelligence on human rights, and one critical concern within human rights is its discriminatory impacts. The discriminatory impacts of artificial intelligence require researching the matter in the context of the right to equality and non-discrimination. The first chapter of this study handles the equality and discrimination related matters in artificial intelligence as a human rights law problem within the scope of the right to equality and non-discrimination by going over relevant definitions and notions with the aim to integrate its technical and ethical facets with the legal perspective. The second chapter examines how discrimination through artificial intelligence emanates by scrutinizing different areas of artificial intelligence use and examples of discrimination through artificial intelligence under the discrimination grounds established in human rights law. The second chapter later addresses discrimination through artificial intelligence under the existing international human rights law. It explores different potentials for positive and procedural obligations and aims to visualize discrimination through artificial intelligence by building on the discrimination test developed by the European Court of Human Rights (ECtHR). Looking at the existing international human rights law also provides a bridge to examining how specific regulations for artificial intelligence may address discrimination through artificial intelligence. The third chapter examines what the regulatory works on artificial intelligence promise for the right to equality and non-discrimination in the context of artificial intelligence by exploring both non-binding and binding documents, including those from the Council of Europe (CoE) and the European Union (EU), in light of the principles for artificial intelligence, including transparency and explainability, accountability, human control and oversight, and security and safety.
Benzer Tezler
- Ayrımcılık yasağı kapsamında yapay zekâ algoritmaları
Artificial intelligence algorithms in terms of prohibition of discrimination
ÇAĞLAR YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HukukDokuz Eylül ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PINAR BACAKSIZ
- Uluslararası belgelerde azınlık haklarının hukuki durumu
Legal status of minority rights in international documents
GÜLNUR SARIÇAM AVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HukukKarabük ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULAZİM İBRAHİM