Ayrımcılık yasağı kapsamında yapay zekâ algoritmaları
Artificial intelligence algorithms in terms of prohibition of discrimination
- Tez No: 875527
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ PINAR BACAKSIZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kamu Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 178
Özet
Yapay zekâ algoritmaları, bilgisayar sistemlerine insan benzeri zekâ ve öğrenme yetenekleri kazandırmayı amaçlayan bir teknolojidir. Yapay zekâ, veri analizi, örüntü tanıma, dil işleme ve karar verme gibi görevleri yerine getirmek üzere tasarlanmış algoritmaları içerir. Bu teknoloji, makinelerin çeşitli görevleri otomatik olarak gerçekleştirmesini sağlamak ve problemleri çözmek amacıyla geniş bir uygulama yelpazesine sahiptir. Yapay zekâ hukuk, eğitim, iletişim, finans, turizm, pazarlama, sağlık, savunma sektörlerinde geniş bir uygulama alanında etkin olarak kullanılmaktadır. Yapay zekâ algoritmalarının bireylerin yaşamına olumlu etkileri olduğu gibi ayrımcılık, önyargı, güvenlik, adalet ve etik konularında olumsuz etkileri de bulunmaktadır. Ayrımcılık yasağı, herkesin eşit haklara sahip olduğunu ve ayrımcılığın, ırk, cinsiyet, din, dil, engellilik veya diğer özelliklere dayalı olarak kabul edilemez olduğunu vurgulamaktadır. Bu ilke, toplumsal adalet ve eşitlik amacı taşımakta ve ulusal ve uluslararası düzeyde hukuki düzenlemelerle desteklenmektedir. Çalışmamızda, yapay zekâ sistemlerinin kullanımının, ayrımcılık yasağı ilkesiyle ilişkisi incelemektedir. Yapay zekâ teknolojisinin yaygın kullanımı, özellikle istihdam, finans, sağlık ve diğer birçok sektörde, potansiyel ayrımcılık risklerini artırmaktadır. Yapay zekânın ayrımcılığa yol açabilen faktörleri, algoritma önyargısı ve veri seti önyargısı gibi konular detaylı olarak çalışmamızda ele alınmaktadır. Ayrıca, ulusal ve uluslararası düzeydeki hukuki çerçeveler incelenerek, yapay zekâ kullanımının ayrımcılık yasağı ilkesiyle nasıl uyumlu hale getirilebileceği ve mevcut düzenlemelerde hangi eksikliklerin bulunduğu tartışılmaktadır. Yapay zekâ sistemlerinin tasarımında ve uygulanmasında ayrımcılığın önlenmesi amacıyla etik kurallar, standartlar ve denetim mekanizmaları önerilmektedir. Sonuç olarak yapay zekâ teknolojisinin ayrımcılık yasağı ilkesine uyumlu hale getirilmesi için hukuki ve etik çerçeveleri güçlendirmek amacıyla atılması gereken adımları belirleyerek, toplumsal adalet ve eşitlik prensiplerine uygun bir yapay zekâ kullanımını teşvik etmekteyiz.
Özet (Çeviri)
Artificial intelligence algorithms represent a technological paradigm geared towards endowing computer systems with human-like cognitive intelligence and learning capabilities. The scope of artificial intelligence encompasses algorithms meticulously crafted to execute diverse functions, including but not limited to data analysis, pattern recognition, language processing, and decision-making. This technology manifests a broad spectrum of applications, empowering machines to autonomously undertake diverse tasks and adeptly address problem-solving scenarios. Artificial Intelligence (AI) exerts influence across diverse sectors, demonstrating its efficacy in law, education, communication, finance, tourism, marketing, health, and defense. Its deployment spans a broad spectrum of applications. While AI algorithms contribute positively to individuals' lives, they concurrently engender adverse effects, notably impacting realms such as discrimination, prejudice, security, justice, and ethics. The proscription of discrimination underscores the imperative that all individuals possess equal rights, unequivocally deeming discrimination grounded in race, gender, religion, language, disability, or other attributes as impermissible. This principle is oriented towards fostering social justice and parity, receiving validation through legal frameworks at both national and international echelons. The proscription of discrimination is oriented toward safeguarding the rights of individuals and communities, with the overarching objective of guaranteeing universal access to equivalent opportunities for all. In the present investigation, we scrutinize the correlation between the utilization of artificial intelligence systems and the principle of non- discrimination. The pervasive integration of artificial intelligence technology accentuates potential perils of discrimination, particularly in domains such as employment, finance, healthcare, and various other sectors. The study extensively deliberates upon issues encompassing factors intrinsic to artificial intelligence that may precipitate discrimination, encompassing algorithmic bias and dataset bias. Furthermore, an in-depth exploration of the legal frameworks, both at the national and international levels, is conducted to ascertain the feasibility of aligning the deployment of artificial intelligence with the principle of non-discrimination. Identified lacunae in current regulations are delineated. The study advocates for the integration of ethical norms, standards, and oversight mechanisms to forestall discrimination in the conception and execution of artificial intelligence systems. Ultimately, this thesis advocates for the judicious use of artificial intelligence in consonance with principles of social justice and equality. The elucidation of requisite measures aims to fortify the existing legal and ethical frameworks, ensuring alignment with the principle of non- discrimination.
Benzer Tezler
- Büyük veri çağında kişisel verilerin korunması: Avrupa Birliği genel veri koruma tüzüğü'nde profilleme ve otomatik karar alma düzenlemeleri
Protection of personal data in the age of big data: Profiling and automated decision making under the European Union general data protection regulation
İREM YALÇINKAYA ÖZDAMAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Hukukİstanbul Bilgi ÜniversitesiBilişim ve Teknoloji Hukuku Bilim Dalı
PROF. DR. LEYLA BERBER
- Yapay zekâ sistemlerinde ayrımcılık yasağı
Non-discrimination in artificial intelligence systems
TARIK VURAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Hukukİstanbul Medeniyet ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜMİT GEZDER
- The right to equality and non-discrimination in artificial intelligence: legal issues, challenges, and prospects
Yapay zeka bağlamında eşitlik hakkı ve ayrımcılık yasağı: Hukuki durumlar, zorluklar ve olasılıklar
SARE KARACAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
HukukKoç ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BERTİL EMRAH ODER
- İfade hürriyetinin yatay etkisi bağlamında sosyal medya platformlarının idari denetimi
Administrative supervision of social media platforms under the horizontal effect of freedom of expression
ÇAĞRI ÇELİKÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HukukSelçuk ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELMAN SACİT BOZ
- Contribution a la recherche d'un cadre juridique pour un droit international de laconcurrence plus efficace
Daha etkin bir uluslararası rekabet için hukuki çerçeve arayışı
ALİ CENK KESKİN
Doktora
Fransızca
2009
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JEAN MARC SOREL
PROF. DR. HALİL ERCÜMENT ERDEM