Antalya ili örtü altı domates yetiştiriciliğinde sorun olan canavar otunun mücadelesinde tuzak bitkilerden yararlanma olanaklarının araştırılması
Investigation of the possibilities of using trap crops in the control of broomrape, which is a problem in greenhouse tomato cultivation in Antalya province
- Tez No: 820510
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ YASİN EMRE KİTİŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 62
Özet
Canavar otu (Phelipanche ramosa/ Phelipanche aegyptiaca) domateste verim ve kalite kayıplarına sebep olan tam parazit bir yabancı ottur. Dünyada olduğu gibi ülkemizde de canavar otları ile mücadelede mekanik, fiziksel, kimyasal ve biyolojik mücadele yöntemleri uygulansa da bunların hiçbiri tek başına yeterli olamamaktadır. Farklı tuzak bitkilerin kullanımı canavar otu popülasyonunu azaltmada kullanılmaktadır. Bu tezde canavar otunun sorun olduğu Elmalı, Kaş (Antalya) ve Çavdır (Burdur) ilçeleri domates seralarında survey çalışmalarıyla canavar otu yoğunlukları tespit edilmiş ve canavar otuna karşı arpa (Hordeum vulgare L.), buğday (Triticum aestivum L.), yulaf (Avena sativa L.), keten (Linum usitatissimum L.) ve fiğin (Vicia sativa L.) tuzak bitki olarak kullanımı araştırılmıştır. Denemeler petri, hidroponik, saksı ve arazi denemesi olarak 4 aşamada yürütülmüştür. Petri denemeleri için tuzak bitkilerden kök eksudatları elde edilmiş ve canavar otu tohumlarına uygulanarak tohum çimlenme oranları belirlenmiştir. Hidroponik denemelerde tuzak bitkiler ve domates kök kaplarına yerleştirilerek kontrollü koşullarda 21 gün süreyle yetiştirilmiş ve çimlenen tohum ve oluşan tüberkül sayıları belirlenmiştir. Saksı denemelerinde canavarotu ile bulaştırılmış toprakta önce tuzak bitkiler arkasından domates bitkisi yetiştirilmiştir. Canavar otu çıkışlarından sonra dal sayıları, biyokütle ve domates bitki boyu kök-gövde biyokütle parametreleri alınmıştır. Arazi denemesi Elmalı ilçesi Akçay köy 'ünde canavarotu ile yoğun bulaşık bir domates serasında tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Parsellerde tuzak bitkiler ekildikten 50 gün sonra toprağa karıştırılarak domates dikimi yapılmıştır. Canavar otu görüldükten 15 gün sonra ilk sayımlar yapılmış ve 15 gün aralıklarla 5 kez gözlem alınmıştır. Survey çalışmalarında toplam 47 serada 114 da alanda survey çalışması yapılmış ve toplam 30 serada ve 80 dekar alanda canavar otuna (P. aegyptiaca ve P. ramosa) 'rastlanmıştır. Canavar otlarının rastlama sıklığı %63,82, genel kaplama alanı %13,44, özel kaplama alanı %21,06 olarak bulunmuştur. Üç ilçedeki ortalama yoğunluk ise 20,71 adet/m² bulunmuştur. Petri denemesinde en yüksek çimlenme oranı %51,75 ile keten kök eksudatlarından elde edilmiştir. Bunu arpa (%40,25) takip etmiştir. Hidroponik denemelerde ise yine en çok çimlenme %59,83 ile ketende olmuştur. Kullanılan diğer bitkiler arasında çimlenme açısından istatistiki olarak fark bulunmamıştır. Ayrıca bu denemede domates hariç diğer bitkilerin köklerinde tüberkül oluşmadığı için hiçbirinin canavar otunun konukçusu olmadığı görülmüştür. Saksı denemesinde ise keten bitkisi canavarotu dal sayısını %74,2 azaltarak en yüksek etkiyi göstermiştir ve bunu %40,6 oranıyla arpa takip etmiştir. Arazi denemesinde ise tuzak bitkilerin canavar otuna önemli bir etkisi tespit edilememiştir. Bunda denemenin bir yıl olmasının ve çimlenmeyi stimüle edecek miktarda eksudatın toprakta birikmemesinin etkili olduğu düşünülmektedir. Sonuç olarak canavar otu probleminin olduğu domates yetiştiriciliği yapılan alanlarda domates dikim öncesi tuzak bitki olarak keten veya arpanın birkaç yıl üst üste kullanılmasının toprakta bulunan canavar otu tohum bankasının azaltılmasında etkili olabileceği öngörülmektedir.
Özet (Çeviri)
Broomrape (Phelipanche ramosa / Phelipanche aegyptiaca) is a parasitic weed that causes yield and quality losses in tomatoes. Although mechanical, physical, chemical and biological control methods are used, none of them is sufficient. The different trap crops are used to reduce the broomrape population. In this thesis, broomrape densities were determined by survey studies in the tomato greenhouses of Elmalı, Kaş (Antalya) and Çavdır (Burdur) districts where broomrape is a problem. Barley (Hordeum vulgare L.), wheat (Triticum aestivum L.), oat (Avena sativa L.), flax (Linum usitatissimum L.) and common vetch (Vicia sativa L.) as trap plants were investigated.The trials were carried out in 4 stages as petri, hydroponic, pot and field trials. For petri experiments, trap crops root exudates applied to the broomrape seeds and the seed germination rates were determined. In hydroponic experiments, trap plants and tomatoes were placed in mini rhizosphere and grown under controlled conditions for 21 days. Germinated seed and tubercle were counted. In the pot trials, trap crops were grown in the broomrape contaminated soil before planting tomatoes. The number of broomrape branch and tomato plant height parameters were taken after the broomrape emergence. The field trial was established in a randomized completed block trial design with 3 replications in a broomrape contaminated greenhouse located in Akçay village of Elmalı district . Trap plants were mixed into the soil 50 days after planting in the plots, and then tomatoes were planted in the same plots. The first observations were made 15 days after the broomrape was seen and 5 observations were taken at 15-day intervals.. In survey studies, surveys were carried out in a total of 11.4 ha in 47 greenhouses, and broomrape (P. aegyptiaca and P. ramosa) were found in a total of 30 greenhouses and 8.0 hectares of area.The incidence was 63.82%. General coverage 13.44%, the special coverage area was 21.06%. The average density of the broomrape in the 3 districts was 20.71 plant/m². The highest germination rate was obtained from flax (51.75%) and barley root exudates (40.25%), respectively in petri trials. In the hydroponic trial, the most germination rate obtained from flax (59.83%.) There was no statistical difference between other crops. In addition, in this experiment, it was observed that none of them were hosts of broomrape, since tubercles did not form on the roots of other plants except tomatoes. In the pot experiment, the flax showed the highest effect by reducing the number of broomrape shoot by 74.2%, followed barley by 40.6%. In the field trial, no significant effect of trap plants on broomrape was detected. It is thought that this was due to the fact that the experiment was conducted one year and the amount of exudate needed to stimulate germination did not accumulate in the soil. As a result, it is predicted that using of flax or barley as a trap plant several years consequently in tomato growing areas where there is a broomrape problem may be effective in reducing the amount of broomrape seed bank in the soil.
Benzer Tezler
- Örtüaltı sebze üretiminde üreticilerin tohum tercihini etkileyen faktörlerin belirlenmesi; Antalya ili örneği
Determination of factors affecting of producers' seed preferences in greenhouse vegetable growing; The case of Antalya province
TEOMAN HIZAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatIsparta Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAHRİ KARLI
- Antalya örtü altı domates yetiştiriciliğinde görülen fungal hastalıklar ve domates külleme hastalığına karşı bazı fungisitlerin etkinliklerinin belirlenmesi
Fungal diseases in Antalya greenhouse tomato cultivation and determining effectiveness of some fungicides against tomato powdery mildew
ÖZKAN KOÇ
- Antalya ili, örtü altı domates yetiştiriciliğinde kullanılan bazı pestisitlerin domates güvesi, Tuta absoluta (Meyrick) yumurtaları üzerindeki toksik (Ovisidal) ve sublethal etkilerinin araştırılması
Ovicidal and sublethal effects of pesticides used in greenhouse grown tomatoes on tomato leafminer Tuta absoluta (Meyrick) eggs
BESTE KANLI
- Örtü altı domates üretiminde enerji kullanımı ve sera gazı emisyonunun girdi optimizasyonu yaklaşımı ile azaltılması: Antalya ili örneği
Reducing energy use and greenhouse gas emissions in greenhouse tomato production with input optimization approach: The case of Antalya province
KADİR ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatAtatürk ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT KÜLEKÇİ
- Yayla koşullarında örtüaltı yetiştiriciliği yapan işletmelerin maliyet ve karlılığının analizi: Antalya ili Elmalı ilçesi örneği
Analysis of production cost and profitability of greenhouse growing enterprises: A cases of Elmali county of Antalya province
TALİP BAŞBUĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
EkonomiSüleyman Demirel ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEVLÜT GÜL