Çocukluk çağı travmaları ve 6-18 yaş dönemindeki çeşitli faktörlerin algılanan stres ve stresle başa çıkma tarzları açısından incelenmesi
Examination of childhood traumas and various factors at 6-18 years in terms of perceived stress and ways of coping with stress
- Tez No: 820708
- Danışmanlar: PROF. DR. SELİM GÜNÜÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İZMİR BAKIRÇAY ÜNİVERSİTESİ
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 169
Özet
Amaç: Bu araştırmanın amacı, çocukluk çağı travmaları, 6-18 yaş dönemindeki algılanan ebeveyn çatışması ve sosyal destek ile çeşitli faktörlerin algılanan stres ve stresle başa çıkma tarzları açısından incelenmesidir. Gereç ve Yöntem: Araştırmada, ilişkisel tarama modeli kullanılmış olup kolayda örnekleme yöntemiyle veriler toplanmıştır. Araştırmanın katılımcılarını 2021-2022 eğitim-öğretim yılında Sinop Üniversitesinde öğrenim gören 407 öğrenci oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği, Algılanan Stres Ölçeği, Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği, Geçmişe Yönelik Algılanan Sosyal Destek Soru Listesi, Geçmişe Yönelik Algılanan Ebeveyn Çatışması Soru Listesi ve Kişisel Bilgi formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde; tanımsal istatistikler, karşılaştırma analizleri, korelasyon, regresyon ve aracılık analizi kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmada, fiziksel istismar haricinde çocukluk çağı travmaları ile algılanan stres arasında anlamlı düzeyde pozitif korelasyon bulunmuştur. 6-18 yaş döneminde, algılanan ebeveyn çatışmasının sıklığı, algılanan tehdit, kendini suçlama, çatışmalar ile başa çıkmamama ve çatışmaların güncel etkisi ile algılanan stres arasında anlamlı düzeyde pozitif korelasyon bulunmuştur. Stresle başa çıkma tarzları açısından, çocukluk çağı travmaları ve algılanan ebeveyn çatışması ile kendine güvenli, iyimser ve sosyal destek arama arasında negatif yönde; çaresiz yaklaşım arasında ise pozitif yönde ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. 6-18 yaş döneminde algılanan sosyal desteğe bakıldığında, anne, baba, arkadaş, kardeş desteği ile algılanan stres arasında anlamlı düzeyde negatif korelasyon; sosyal medya arkadaşı desteği ile ise anlamlı düzeyde pozitif korelasyon bulunmuştur. Stresle başa çıkma tarzları açısından ise, algılanan sosyal destek ile kendine güvenli, iyimser yaklaşım ve sosyal destek arama yaklaşımı arasında pozitif yönde; çaresiz yaklaşım arasında ise negatif yönde ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Aracılık analizlerinin sonucunda; algılanan sosyal desteğin algılanan ebeveyn çatışması ile algılanan stres arasında aracı etkisinin anlamlı olduğu ve çocukluk çağı travmaları ile algılanan stres arasında kendine güvenli, çaresiz, iyimser, sosyal destek arama başa çıkma tarzlarının aracı etkisinin anlamlı olduğu görülmüştür. Sonuç: Araştırmanın sonucunda, çocukluk çağı travmalarına daha fazla maruz kalmanın, algılanan ebeveyn çatışmasının daha fazla olmasının ve algılanan sosyal desteğin daha az olmasının ilerleyen yaşantıda algılanan stres düzeyinin daha yüksek olmasında rolünün olabileceği belirlenmiştir. Bu durumların stresle başa çıkma tarzlarına etkisinin ise; daha çok duygu odaklı yaklaşım, daha az problem odaklı yaklaşım kullanımı şeklinde olduğu görülmüştür. Elde edilen bulgular literatür doğrultusunda tartışılmış ve öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Aim: The aim of this study is to examine childhood traumas, perceived parental conflict and social support in the 6-18 age period and various factors in terms of perceived stress and coping styles. Materials and Methods: Correlational survey model was used in the study and data were collected by convenience sampling method. The participants of the study consisted of 407 students studying in Sinop University in the 2021-2022 academic year. Childhood Traumas Scale, Perceived Stress Scale, Ways of Coping with Stress Scale, Questionaire of Perceived Parental Conflict for the Past, Questionaire of Perceived Social Support for the Past and personal information form were used to collect data. In the analysis of data; descriptive statistics, comparison analysis, correlation, regression and mediation analysis were used. Results: In the study, a significant positive correlation was found between childhood traumas and perceived stress, excluding physical abuse. A significant positive correlation was found between the frequency of perceived parental conflict, perceived threat, self-blame, inability to cope with conflicts, the current effect of conflicts in the 6-18 age period and the perceived stress. In terms of coping styles, there was a negative correlation between childhood traumas and perceived parental conflict and self-confident, optimistic and seeking of social support; on the other hand, it was concluded that there was a positive relationship between the helpless approach. Considering the perceived social support in the 6-18 age period, there was a significant negative correlation between the support of mother, father, friend, sibling and the perceived stress; a significant positive correlation was found with social media friend support. In terms of coping styles, there is a positive relationship between perceived social support and self-confident, optimistic approach and seeking social support; on the other hand, it was concluded that there was a negative relationship between the helpless approach. As a result of mediation analysis; it was observed that the mediating effect of perceived social support between perceived parental conflict and perceived stress was significant, and the mediating effect of self-confident, helpless, optimistic, seeking social support coping styles between childhood traumas and perceived stress. Conclusion: As a result of the research, it was determined that being exposed to childhood traumas more, perceived parental conflict more and less perceived social support play a role in higher perceived stress level in later life. The effects of these situations on the styles of coping with stress are; It was seen that more emotion-focused approach and less problem-focused approach were used. The findings were discussed in line with the literature and suggestions were presented.
Benzer Tezler
- Beliren yetişkinlikte depresyon, intihar olasılığı ve çocukluk çağı travmaları arasındaki ilişki: Psikolojik acı ve koruyucu faktörlerin rolü
The relationship between depression, suicide possibility, and childhood traumas in emerging adulthood: The role of psychological pain and protective factors
BENGÜ SARE SEVDA PELİN KILIÇ ÖZER
- Bipolar depresif bozukluk, majör depresif bozukluk ve sağlıklı kontrol arasında BDNF düzeyinin çocukluk çağı travmaları ve mizaç özellikleri ile karşılaştırılması
Comparison of bdnf levels between bipolar depressive disorder, major depressive disorder and healthy control with childhood trauma and temperament trait
AHMET İNEL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM TAYMUR
- Lise öğrencilerinin alkol ve madde kullanım özellikleri, alkol ve madde kullanımını arttıran risk faktörleri ile bunlara yönelik uygulanabilecek önleme programlarının belirlenmesi
Alcohol and drug use patterns of high school students, risk factors which increase alcohol and drug use and determining suitable prevention programs to address those risk factors
HALİL BAHADIR YÜCE
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Adli TıpMarmara ÜniversitesiAdli Tıp Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AKİF İNANICI
- Anksiyete bozukluğu olan çocuk ve ergenlerde travmanın kuşaklar arası etkisi
Transgenerational effect of trauma in child and adolescents with anxiety disorder
LALA ALLAHYAROVA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıÇukurova ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEGÜL TAHİROĞLU
- Madde kullanımı nedeniyle denetimli serbestlik birimine başvuran kişilerin çocukluk çağı travmaları ve benlik saygılarının incelenmesi
Examination of childhood trauma and self-esteem of individuals WHO applied to the probation office due to substance use
ŞEYMA SEHLİKOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
PsikiyatriAdıyaman ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OĞUZHAN BEKİR EGİLMEZ