Ankara ilindeki üç ilköğretim okulu öğrencilerinin epilepsiye yaklaşımı ve hastalık hakkındaki bilgi düzeyleri
Knowledge of epilepsy and attitudes towards the condition among three elementary schools students in Ankara
- Tez No: 193271
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE SERDAROĞLU
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 87
Özet
-1-GRŞEpilepsi, merkezi sinir sisteminde belirli bir işlevi olan nöron topluluğunun, ani, anormal vehipersenkron deşarjı sonucu ortaya çıkan yineleyici bozukluklar olarak tanımlanabilir.Dünyada, 10,5 milyon çocuk (5 yaşsistemik toksisiteAtaksi, diplopi, nistagmus,akne, dişeti hipertrofisi,15-20 V yenidoğanda; Megaloblastik anemi,Fenitoin 8-10 3 2 hirsutism, kognitif ve lenfoma, ensefalopati,yaş sedatif etki, periferal koreoatetoznöropatiDavranış bozukluğu,uyuklama, döküntü,Primidon 10-20 2-3 Anemi (nadir)kognitif fonksiyonlaretkinebilirBulantı ve epigastrik ağrı,Sodyum Ensefalopati,hepatit ve15-40 2-3 tremor, alopesi, kilo alımı,valproat pankreatit (nadir)hiperamonemiStiripentol 50 2 Uyuklama, iştahsızlık ..- 24 -Sulthiame 5-15 2 Ataksi, parestezi ..Sersemlik, karın ağrısı,Tiagabine 0,5-2,0 mg/kg/gün 2 Non-konvulzif SEsinirlilik, konsantrasyondazorlukKilo kaybı, parestezi,emosyonel labilite,Topiramat Yavaş titrasyon : 4-6 2 Böbrek taşlarıkonsantrasyon ve kelimebulmada güçlük,hipohidrozis20-80; 100-150 infantil Eksitasyon, uyuklama, kilo Psikoz (nadir), görmeVigabatrin 2spasm için alımı alanı defektleriSomnolans,sersemlik,ataksi, abdominalZonisamid 4-12 mg/kg/gün 2 Psikiyatrik bozukluklarrahatsızlık, kendiliğindenolmada azalma, döküntü,hipohidrozisTekli ya da çoklu ilaç tedavisine rağmen nöbet kontrolü sağlanamayan hastalardaepilepsi cerrahisi, ketojenik diyet, nervus vagus uyarıcısı takılması düşünülebilir.Epileptik çocukların takiplerinde, hekimler klasik olarak, nöbetin şiddetini, sıklığını,kullanılan ilaçların yan etkilerini değerlendirmektedirler. Ancak bu değerlendirmeleriçerisinde yaşam kalitelerinin de değerlendirilerek, hastaların takip ve tedavilerininolabileceği en iyi konuma gelmesini sağlamak gerekmektedir (73).Epilepsi tanısı, çevre tarafından hastanın aşağılanacağı korkusu, bunun bir akılhastalığı olduğu düşüncesi, tedavisinin olmadığı endişesi, ailenin suçluluk duygusu, eğitimsürecinde yaşanabileceklerin yarattığı stres gibi nedenlerle çocuğun yaşam kalitesini olumsuzetkiler. Ayrıca beyindeki anormal elektriksel aktivite ve tedavide kullanılan ilaçlar, epileptikçocuklarda bilişsel fonksiyonları ve davranışı etkileyerek yaşam kalitesinin bozulmasınaneden olur.EP LEPS L ÇOCUKLARDA YAŞAM KAL TESEpilepsi çocuklarda nadir olmayan kronik bir hastalıktır. Çocuğun ve ailesinin günlükhayatındaki psikososyal etkisi çeşitli faktörlere bağlıdır:a) Epilepsinin ağırlık derecesi- 25 -b) Klinik kontrolün zorluğuc) Hastalığın çocuğa, aileye ve topluma ne ifade ettiğid) Çocuğun ve ailenin aktivitelerinde neden olduğu kısıtlamalare) Çocuğun ve ailenin çalışmalara katılma kabiliyetinef) Sosyal desteğin derecesi ve epilepsiyle mücadele etmek için mevcut kaynaklarıngenişliğidir.Bütün bu faktörler bu kronik hastalığa uyuma katkıda bulunur. Strauss'un ifadesi ile ?kronik hastalıklı kişilerin yaşamlarını düzenleyenler, sadece hastalığın semptomlarını kontrolaltında tutmaya değil, aynı zamanda yapabildikleri kadar normal yaşamaya ve yaşamasınısağlamaya çalışırlar? (7 ). Birçok çalışmada aşağıdaki parametrelerin gelişmekte olan epileptikçocuğun gelişimi üzerinde belirleyici olduğu gösterilmiştir.1) Epileptik nöbetlerin başlangıç yaşı2) diyopatik, kriptojenik ya da semptomatik olup olmadığı3) Epileptik odağın beyindeki lokalizasyonu ve nöbet tipi4) Epileptik bozukluğun bilişsel fonksiyonlar üzerindeki olumsuz olası etkilerininkantitatif ve kalitatif sonuçları5) Epileptik nöbetlerin medikal tedaviye verdikleri yanıt6) Epileptik nöbetlerin tekli ve ya çoklu tedaviye ile kontrol edilebilmesi7) Epileptik çocuğun antiepileptik ilaçların yan etkilerine karşı sergilediğibireysel duyarlılık8) Çocuğun, epileptik nöbetlerinden bireysel olarak etkilenişi, nöbetlerinialgılayış şekli ve yakın çevresindeki insanların, çocuğun nöbetlere tepkisi- 26 -9) Epilepsi hastalığına karşı toplumun belirli bir kesiminin sergilediği olumsuz önyargıların, çocuğun ruhsal yapısına örseleyici ve zedeleyici etkilerininolabilmesi10) Epileptik çocuğun anne babasının hastalığa karşı ve çocuğa yönelik davranışsaltepkileri11) Çocuğun devam ettiği okuldaki öğretmen ve arkadaşlarının zaman zaman daolsa sergileyebilecekleri olası hatalı, yanlış ve ön yargılı tutum ve davranışlar12) Ergen çağa ulaşmış genç epileptik hastaya, yakın çevresindeki iş arkadaşlarınınya da amirlerinin nadir olmayarak zaman zaman bilerek ya da bilmeyereksergileyebilecekleri hatalı tutum ve davranışlar13) Epileptik çocuğun ailesinde şiddetli ekonomik sorunların mevcudiyeti14) Epileptik çocuğun anne ve / ve ya babasının, çocuktaki hastalığın nedeninidoğaüstü güçlere yüklemeleri sonucu, çocuğun kendi psişik dengesini bozarak,çocuğun süregen şiddetli anksiyöz, fobik duygu ve korkulara sürüklemeleri.Yine aynı nedenden, çocuğun irrasyonel tıp dışı çevrelerin kucağına itilmesisonucu, etkili nöbet kontrolünün aksaması, çocuğun cadde, sokak ve trafiktenöbet geçirebilmesine sebebiyet verilmesi (73).Epilepsinin tanı ve tedavisinde önemli ilerlemeler olmasına rağmen hala epilepsiliçocukların yaşam kalitesini arttırmak önemli bir sorun teşkil etmektedir. Çocukluk yaşamınınçoğu zamanı ev ve okulda geçer. Epilepsili çocukların yaşam kalitesini dikkate alırken,onların ailelerinin, öğretmenlerinin ve arkadaşlarının epilepsi hakkındaki görüşlerini dikkatealmak uygun olacaktır.- 27 -EP LEPS HASTALIĞININ OKULLARDAK DURUMUTürkiye'de 1996 yılında, 16 yaşından küçüklerde yapılan prevalans çalışmasının(63)sonuçlarına göre; aktif epilepsi prevalansı binde 8 dir . Okul yaş grubu olan 7-16 yaşarasında epilepsi prevalansı binde 7,6 olarak bulunmuştur (63).zmir de yapılan bir çalışma sonucunda 7-17 yaş aralığındaki epilepsi prevalansıkızlarda binde 11,3, erkeklerde binde 11,1 ve total binde 11,2 olarak bulunmuştur. Aktifepilepsi ( son 5 yıl içinde pozitif epilepsi hikayesi ve antiepileptik tedavi altında olanlar)prevalansı ise kızlarda binde 4,5, erkeklerde binde 7,0 ve total binde 5,6 olarak bulunmuştur(9).7-12 yaş arasındaki 3637 ilköğretim öğrencisiyle yapılan Malatya'daki çalışmada,epilepsi prevalansı binde 7,97 olarak saptanmış ve epilepsi hastalarının ilk nöbetinin olduğuyaşları incelendiğinde %41,4'ü 1ay-1 yaşında, %37,9'u 2 ila 5 yaş arasında ve %20,7'si 6 ila12 yaş arasındadır. Epilepsi hastalarının ancak %38'i çalışma öncesinde tanı almış (44).Millogo A. ve Siranyan A.'nın yaptığı öğretmenlerin epilepsi hastalığı hakkındakibilgileri ve yaklaşımlarıyla ilgili çalışmada 260 öğretmenin %98'i epilepsi hastalığını duymuşancak %43,2'si epilepsiyi santral sinir sistemi bozukluğuyla ilişkilendirmiş. %85,8'iepilepsiyi sadece konvulzif kasılma ve bilinç kaybıyla karakterize olduğunu belirtmiş veancak %57'si absansla ilgili bulgulardan bahsetmiş. Öğretmenlere göre okulu bırakma(%80,6), başarısız olma (%83,9), geri zekalılık (%57,2) ve delilik (%30,7) epilepsinin en sıksöz edilen sonuçlarıymış. Öğretmenlerin en az %40'ı yanındaki nesneleri uzaklaştırmak,başını korumak ya da hastaneye götürmek gibi nöbet esnasında yapılması gereken ilk yardımkonusunda bazı bilgilere sahipmiş. %15,4'ü diğer öğrencileri rahatsız edebileceğinden dolayısınıflarında epilepsili öğrenci olmasına karşıymışlar. Çoğu öğretmen bu hastalığın doğal bir- 28 -hastalık olduğunu inanmasına rağmen, %55'i bulaşma riskinden dolayı epilepsili öğrencilerinayrılmasını (izole edilmesini) düşünmüşler (6).Young G.B. ve arkadaşlarının Kanadalı kolej öğrencilerinin epilepsi bilgi veeğilimlerini inceledikleri çalışmada; öğrencilerin % 91'i epilepsi hakkında okumuş veyaduymuş. Sadece yarısı epilepsinin kalıtsal olabileceğini belirtmiş. Büyük kısmı ise epilepsininbeyin tümörleri, doğum defektleri ve inme nedeni ile gelişebileceğini söylemiş. %90'ıepilepsiyi mental hastalıktan ayırt etmiş. %87'si epileptik atağı konvülziv hareketlerletanımlasa da büyük kısmı hafıza bozukluğu veya davranış değişikliği ile ortaya çıkabileceğinikabul etmemiş (29).Ab Fatah Ab Rahman'ın Malezya üniversitesi öğrencilerinde yaptığı çalışmada 289öğrencinin %86,5'i epilepsi hastalığını duymuş ve %55,6'sı epileptik nöbet görmüş. Sadece%30,7'si epilepsinin nedenlerini bildiğini söylerken, %5,3'ü doğaüstü şeylerin nedenolduğunu söylemiş. Katılımcıların %66,9'u kalıtsal olduğunu söylerken, %4,9'u bulaşıcıolduğunu belirtmiş. %80,3'ü nöbet esnasında nasıl yardım edileceğini bilmediğini belirtmiş(1).EP LEPS VE SPORNöbetleri kontrol altındaki çocuklar gerekli, mantıklı önlemler alındığı takdirde sporyapabilirler. Aletli jimnastik, ağır fiziksel çabaya yol açan aktiviteler ve sık kafa darbelerineaçık olan sporlar epilepsisi olan çocuklarda tercih edilmemelidir. Bisiklete trafiğin yoğunolmadığı alanlarda, mutlaka kask takarak binmelidir. Yüzme ve sörf türü sporlar ancakçocuğun durumunu bilen bir erişkinin gözetiminde yapılmalıdır. Tenis ve futbol, tramplenatlamadan daha güvenli sporlardır (34).- 29 -NÖBET ANINDA YAPILMASI VE YAPILMAMASI GEREKEN BAZI BAS TKURALLAR:Büyük bayılma şeklinde nöbet geçirmekte olan çocuğa yapılacak şey onu olabilecekzararlardan korumak ile sınırlıdır (34).Sakin olunmalı, çocuğun yanından ayrılmamalı, yardım gerekiyorsa birbaşkasını bu işle görevlendirilmeli.Çocuğu yere yatırın, etrafındaki sivri maddeleri ortadan kaldırın.Çocuğu yan döndürüp tükürüğünün dışarı akması ve daha rahat nefes alıpvermesi için başını hafif yana çevirin.Elbiselerini gevşetin, şayet takıyorsa gözlüklerini çıkartın, hastanın diliniısırmasını engellemek amacıyla elle veya bir cisim ile çeneyi açmayaçalışmayın, ağzına hiçbir şey koymayın. Ancak ağızdaki yiyecekmaddelerinin çıkartılmasına yardımcı olun.Üzerine su dökmeyin, zorla nefes aldırmaya çalışmayın, çocuğu sallayarakya da yüzüne vurarak, bazı maddeler koklatarak uyandırmaya çalışmayın.Nöbet esnasında ilaç vermeye çalışmayın.Nöbet sonrası çocuk yorgun, ne yapacağını bilmez haldedir, bu aşamadaelinizden geldiğince sakin bir şekilde bu durumun düzelmesini bekleyin,güven verici olun.Nöbetler hakkında verebileceğiniz tüm bilgiler hem çocuğa, hem de doktorayardımcı olacağından dikkatli bir gözlem daha sonra doktorun sorularınıcevaplamada çok işe yarayacaktır.Akıllıca gözlemek akılsızca müdahale etmekten daha yararlı olacaktır.- 30 -
Özet (Çeviri)
SUMMARYEpilepsy is one of the most common chronic diseases in childhood. Strausscommented that doctors treating people with chronic illness try to provide not only controlleddisease symptoms but also normalized their life (7 ).Epilepsy is both a medical disorder and a ``social label?? in which the psychosocialaspects frequently cause greater difficulties than the physical symptoms of the disease itself(40). Previously, children?s psychosocial difficulties were attributed primarily to epilepsy-associated biological factors. More recently, social factors including stigmatization, exclusionfrom social activities, and prejudice are also felt to influence social adjustment (17,8,68).Much of childhood is spent at home and school. When we assess the quality of life inchildren with epilepsy, we need to consider opinions of their teachers, family and friends.In this study, questionnaires were applied to 851 children in grades 6, 7 and 8 fromthree elementary schools in Ankara. The questionnaire composes of 25 questions whichquantified the knowledge, attitude and practice toward epilepsy. In our study, approximatelyhalf of the students had heard about epilepsy and got higher points than the others. Studentswhose mother?s jobs are associated with health or in government got higher points. Like this,students whose father?s jobs are related to health or in government got higher points. Therewas a very small but statistically significant positively relation between students? age andpoints of first test (p
Benzer Tezler
- The Effect of social skills training on perceived dimensions of social skills and sociometric status of primary school students
Sosyal beceri eğitiminin ilköğretim öğrencilerinin algılanan sosyal beceri boyutlarına ve sosyometrik statülerine etkileri
ZEYNEP SÜMER HATİPOĞLU
Doktora
İngilizce
1999
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜL AYDIN
- İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin üç boyutlu düşünme düzeylerinin nitel araştırma süreci bağlamında incelenmesi
Researching about the pupils who are in the 6th through the three dimensional level in the qualitative research process
ÖZGE ÖZDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimBaşkent Üniversitesiİlköğretim Bölümü
PROF. DR. ŞEREF MİRASYEDİOĞLU
YRD. DOÇ. DR. DURSUN SOYLU
YRD. DOÇ. DR. ŞEYDA KILIÇOĞLU
- Fen bilimlerinde üretilen bilimi kullanan bilim tüketicilerinin bilinçliliği üzerine bir çalışma
An examination on the consciousness of science consumers who use science produced by scientific fields
FATMA TAŞKIN EKİCİ
- The relationship of after school care arrangement, maternal work status, and after school activity type with loneliness and social dissatisfaction of elementary school students.
İlkokul öğrencilerinin yalnızlık ve sosyal doyumsuzluk düzeylerinin okul sonrası bakımları, okul sonrası yapılan etkinlik çeşidi ve anne iş durumu ile ilişkisi
HASİBE ÖZLEN BAKIR
Yüksek Lisans
İngilizce
2008
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
PROF. DR. AYHAN DEMİR
- İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersinde yer alan vatandaşlık konularıyla ilgili kavramsal anlamaları
Elementary school 7th grade students' conceptual understandings related to the citizenship subjects taking place in social studies course
OSMAN SABANCI