Hurûfu'l-me'ânî ve anlam değeri -Tâhâ Sûresi özelinde-
Hurûfu'l-ma'ânî and its meaning value -Specific to Surah Taha-
- Tez No: 820835
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULKADİR YILMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bayburt Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 228
Özet
Arap dili ve belagatinde, kelime türlerinden biri olan harflerin ayrı bir yeri vardır. Bu nedenle harflerin Kur'ân'daki fonksiyonunu bilmek, Kur'ân ayetlerini doğru bir şekilde anlamaya katkı sağlayacaktır. Hurûf-u me ânî diye isimlendirilen bu harflerin kullanıldığı anlam, cümledeki konumlarına bağlı olarak değişebilmektedir. Bu harflerin cümleye kattığı mana inceliği ve etkisi, buna bağlı dil kurallarını bilmekle mümkündür. Bir sûrenin ihtiva ettiği bütün mana harflerini ele alan çalışmaya az rastlanmaktadır. Bu çalışmada, Arapça metinlerinin ve dolayısıyla Kur'ân ayetlerinin anlaşılmasında büyük etkisi olan mana harflerinin Kur'ân-ı Kerîm'den Tâhâ sûresi örnek alınarak manaya kattığı incelikler ele alınmıştır. Çalışmamız, giriş, iki bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Giriş kısmında, Kur'ân'daki hurûfu'l-me' ânînin önemi, bu alanda yapılan çalışmalar ve bu çalışmanın diğerlerinden farkı ve problematik yönü hakkındaki bilgilere değinilmiştir. Birinci bölümde, harfin kavramsal alanlarına, teşekkül ve tarihsel sürecine, muhtevasına ve metindeki fonksiyonlarına temas edilmiştir. Ayrıca mana harfleri için kullanılan hurûfu'l-me ânî, me âni'l-hurûf, edat ve alet gibi kavram ve terkiplerin semantik tahlili yapılarak aralarındaki nüanslar incelenmiştir. İkinci bölümde ise sûrede kullanılan edatların î râb, mana ve belagat yönünden ele alınmış ve bu konudaki Arap dilbilimcilerinin görüşlerine yer verilmiştir. Sonuç olarak hicri üçüncü yüzyılın sonlarına kadar mana harfi için sıklıkla kullanılan kelimenin harf kavramının olduğu görülmektedir. Manalı harfler için kullanılan tabirlerin tamamının kullanıldığı ve bu sahada müstakil eserlerin kaleme alınmaya başlanıp, yoğun biçimde görüldüğü dönemin, hicri dördüncü asır olduğu değerlendirilmektedir. Tâhâ sûresindeki ayetlerde kullanılan edatları incelediğimizde, bir harfin anlam derinliği, yer aldığı cümlenin siyâk ve sibakından ortaya çıktığı görülür. Tâhâ sûresinde manaca çok yönlü kullanılan edatların çoğu, cer harflerin olduğu ve bunların çoğu ta'lîl anlamını yansıttığı dikkati çekmektedir.
Özet (Çeviri)
In the Arabic language and rhetoric, letters, one of the word types, have a special place. Therefore, knowing the function of the letters in the Qur'an is effective in understanding the verses correctly. The meaning of Huruf-u me'ani changes according to their position in the sentence. It is possible to know the meanings of the prepositions in the sentence and the related language rules. It is rare to find a study that deals with all the prepositions contained in a surah. In this study, the subtleties that the prepositions, which have a great impact on the understanding of Arabic texts and the verses of the Qur'an, are explained by taking the Surah Taha as an example. Our study consists of introduction, two parts and conclusion. In the introduction, the importance of the prepositions in the Qur'an, the studies in this field and their differences and problematic aspects are examined. In the first chapter, the conceptual, formation and historical process of the letter and its functions in the text are mentioned. The nuances between them were examined by making a semantic analysis of the concepts of hurûfu'l-me'ani, me'ani'l-hurûf, prepositions and instruments. In the second part, the prepositions are examined in terms of î'râb, meaning and rhetoric; The views of Arab linguists are mentioned. The period when all the terms of letters were used and individual works were written is the fourth century. The depth of meaning of a letter emerges from the flow of the sentence. Most of the prepositions in the surah are cer letters. Most of them mean ta'lîl.
Benzer Tezler
- اين حىتوتطبيقاهتا يف القرآن الكرميدراسة نظرية تطبيقية
Arapça'da 'Hatta' edatının anlamları ve Kur'ân-ı Kerîm'deki uygulamaları
ENES İZZETAĞA
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA GENÇ
- İbn Mâlik'in elfiyesinde Arap dili sözdiziminde anlama katkı sağlayan edatlar (Hurûfu'l-Meânî)
Letters which have meaning in Arabic language syntax in İbn Malik's elfiye (Hurûfu'l-Me'ânî)
TURKİY ALALİ
Yüksek Lisans
Arapça
2021
DinEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DURSUN HAZER
- Hurufu'l-Meani ve fıkhi ihtilaflara etkisi
The Meaning of letters and their effects on fıkhi disagreements
FATİH ORHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
DinErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. H. YUNUS APAYDIN
- Fıkıh usûlünde istisna
Exception in fiqh method
UĞUR KURU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. M. RAHMİ TELKENAROĞLU
- Arap dilinde Hurûfu'l-meâni (Necm suresi örneği)
Hurufu'l-maani̇ in Arabic language (Sample surah of Najm)
HÜSEYİN DURSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Dinİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NECLA YASDIMAN DEMİRDÖVEN
- Arap dilinde edatların işlevselliği
Functionality of prepositions in Arabic language
GÜLER KOCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DilbilimAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAŞAR DAŞKIRAN