Рус, татар, төрек әдәбиятларында ханбикә Сөембикә образы
Rus, Tatar ve Türk Edebiyatlarında Süyümbike imgesi
- Tez No: 821331
- Danışmanlar: PROF. TALGAT GALİULLİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Karşılaştırmalı Edebiyat, Comparative Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Rusça
- Üniversite: Kazan State University
- Enstitü: Yurtdışı Enstitü
- Ana Bilim Dalı: Karşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Karşılaştırmalı Edebiyat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 230
Özet
RUS, TATAR, TÜRK EDEBİYATLARINDA SÜYÜMBİKE İMGESİ İlsever Rami Doktora Tezi Özeti Tatar halkının devletçilik tarihinde Kazan Hanlığı“Altın Devir”olarak nitelendirilmektedir. Kazan'ın işgali ve son hanbikesi olan Süyümbike'nın ruslar tarafından esir edilmesi Tatar halkı için en zor ve acı verici olaylardan bir tanesidir. Tatar halkı için milli sembol şeklini alan güzel, akıllı ve acı kaderli hanbike Süyümbike ile ilgili Tatar Edebiyatı başta olmak üzere Rus ve Türk Edebiyatlarında çok sayıda edebi eser yazılmıştır. Giriş, üç bölüm ve Sonuç kısmından oluşan bu çalışmada Rus, Tatar ve Türk Edebiyatlarında ortak konu üzerine yazılan eserlerin karşılaştırmalı analizi yapılmaktadır. Birinci Bölümde 16.-19. asırlarda Rus Edebiyatında Süyümbike ile ilgili yedi eser ele alınmaktadır. Dünya edebiyatlarında Süyümbike hakkında yazılan ilk eser bu kanlı olayların hemen sonrasında 1564-1565 yıllarında yazılan“Kazan Tarihi”eseridir. Başyapıt niteliğini taşıyan bu eser sonraki dönemlerde Rus, Tatar, Türk Edebiyatlarında yazılan eserleri son derece etkilemiştir. 18.-19. asırlarda yazılan eserler arasında en önemlisi M.M.Heraskov'un“Rossiada”şiiriidir. 1778 yılında yazılan bu eser tarihte önemli yere sahip olan şahısların hayatını“Kazan Tarihi”ve Yunan mitleri etkisi altında anlatılmaktadır. Süyümbike bu eserde olağanüstü ve mucizevi özelliklere sahip bir düşman taraf hanbikesi olarak anlatılmaktadır. Süyümbike Yunan mitolojisinden Kiprida (Afrodita), Sirseya (Kirka), Diyanira, Didona, Medeya, Omfala'ya benzetilmektedir ve Mısır Kraliçesi Kleopatra ile karşılaştırılmaktadır. İkinci Bölümde yer alan eserler Tatar edebiyatına aittir. 20. yüzyılda tatar matbuatı ve yazarları en önemli konu olarak haşkın özgürlüğe erişmesini ele almıştır ve şahısta milli bilinci terbiye etmeye büyük önem vermiştir. Dolayısıyla bu dönemde Süyümbike konulu eserler milli terbiye verme yolunda geçmiş tarih ve meşhur şahıslar tarihine müracaat etmektedirler. Üçüncü bölümde incelenen eserler Türkiye'de yayınlanan eserlerdir. Sovet rejimi milli Tarih ve milli sempol konularını yasakladığı dönemde Süyümbike konusu Türkiye'de yaşayan Tatarlar ve Türk-tatar tarihi ile ilgilenen Türk yazarlar tarafından işlenmeye başlıyor ve bu konuda Türkçe birçok eser ortaya çıkıyor. Sonuç olarak, Süyümbike Dünya edebiyatlarında en bilinen kahramanlar Janna D'Ark, Faust, Don Kişot gibi edebi kahramanlar yanında yer almıştır. Tatar halkının önemli şahsiyeti ve milli sembolü niteliği taşıyan Süyümbike dünya Edebiyatlarında yansımasını bulmuş.
Özet (Çeviri)
The Russians' conquest of the Kazan Khanate is described as a great disaster in the history of the Tatar people. With the collapse of the Kazan Khanate in 1552, Tatars lost their state and national freedom. This event had a deep impact on Tatars, with destructive effects on their economic, religious, and cultural life. Important events in a nation's historical past are reflected in its literature. The occupation of the Kazan Khanate by the Russians and the loss of national freedom left deep scars in the historical memory of the Tatars. In different periods, many literary works have been written both in Turkic (including Tatar) languages and in Russian about the collapse of the Kazan Khanate and the historical past of the Tatars. The focus of all these works is the image of Hanbike (Queen) Süyümbike as the symbol of national freedom of the Tatar people, a smart and beautiful woman, who had a sad destiny. For the Tatar people, Süyümbike, the last Queen of the Kazan Khanate, is a figure remembered with both sadness and love. The name of Süyümbike has become a symbol of the missed national state and freedom for the Tatars, who were forced to send their Queen to Moscow in 1551 as a hostage, and later lost their state because of the Russian occupation of the Kazan Khanate in 1552. In this study, several works written by Tatar writers and poets at the beginning of the XX. century and devoted to Queen Süyümbike and Minaret (Tower) of Süyümbike (which survived in the center of Kazan Kremlin after the conquest of Kazan) are analysed with the hermeneutic method.
Benzer Tezler
- XIX. yüzyılda doğu Türkistan Uygurlarında sosyal ve kültürel hayat
XIX кылымда чыгыш туркстандагы уйгурлардын коомдук жана маданый жашоосу
BAHATTİN GENCAL
Doktora
Türkçe
2012
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAYRAM KODAMAN
- Самбо менен машыккан 8-12 жаштагы балдардын физикалык өнүгүүсү жана физикалык даярдыгын изилдөө
Sambo sporu yapan 8-12 yaş grubu bireylerin hazırlık gelişim süreçlerinin incelemesi
IMANBEK TENTIEV
Yüksek Lisans
Kırgızca
2022
SporKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. TAHMIRA SABRALIYEVA
- Кыргызстандагы мамлекеттик ишканалар менен чарбалык коомдордун өлкөнүн экономикасындагы ролу жана салымы
Kırgızistan'daki devlet teşebbüsleri ve ekonomik toplulukların ülke ekonomisindeki rolü ve katkısı
AVAZBEK SULTANALİ UULU
Yüksek Lisans
Kırgızca
2022
EkonomiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiEkonomi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JUSUP PİRİMBAEV
- Kocaeli-Kartepe-Uzuntarla mahallesi monografisi
Kocaeli-Kartepe-Uzuntarla district monography
MESUDE ÇETİNBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimDüzce ÜniversitesiKafkas Dilleri ve Kültürleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİRA KHACHEMİZOVA
- Ўзбекистон республикаси фанлар академиясиалишер навоий номидаги тил ва адабиёт институти
Başlık çevirisi yok
ZİLOLA N. KHUDAYBERGENOVA
