Geri Dön

Ўзбекистон республикаси фанлар академиясиалишер навоий номидаги тил ва адабиёт институти

Başlık çevirisi mevcut değil.

  1. Tez No: 770094
  2. Yazar: ZİLOLA N. KHUDAYBERGENOVA
  3. Danışmanlar: Belirtilmemiş.
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1999
  8. Dil: Özbekçe
  9. Üniversite: Ali Şir Nevai Taşkent Devlet Özbek Dili ve Edebiyatı Üniversitesi
  10. Enstitü: Yurtdışı Enstitü
  11. Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 181

Özet

Ушбу номзодлик диссертацияси ўзбек ва турк тилларининг қиёсий грамматикасини яратиш йўлида амалга оширилган илк илмий ишлардан биридир. Диссертация ишнинг умумий тавсифи, кириш, асосий уч боб, умумий хулосалар, фойдаланилган адабиётлар рўйхатидан иборат. Ишнинг умумий тавсифи қисмида диссертация мавзусининг долзарблиги асосланган, муаммонинг ўрганилганлик даражаси баён этилган, тадқиқотнинг мақсади ва вазифалари, объекти ва предмети, тадқиқот ишининг фан ва технологияларни ривожлантиришнинг муҳим йўналишларига мослиги кўрсатилган ҳамда тадқиқотнинг илмий янгилиги, натижаларнинг ишончлилиги, назарий ва амалий аҳамияти, натижаларнинг амалиётга жорий этилиши, эълон қилинганлиги, ишнинг тузилиши борасидаги маълумотлар шунингдек, диссертация мавзуси бўйича хорижий илмий тадқиқотлар берилган. Киришда ўзбек ва турк тилшунослигида, туркий тиллар доирасида замон категориясининг ўрганилишига доир ўзбек, турк, рус, хорижлик олимлар қарашлари таҳлил этилган, ўзбек ва турк тилларидаги ўтган замон шаклларини ўрганиш учун умумий тизим белгиланилган. Биринчи жадвалда ўзбек тилидаги ўтган замон шакллари ва уларнинг турк тилидаги муқобиллари, иккинчи жадвалда турк тилидаги ўтган замон шакллари ва унинг ўзбек тилидаги муқобиллари белгиланган. Диссертацияда биринчи марта ўзбек ва турк тилларидаги феълнинг ўтган замон формалари тизими қиёсан ўрганилган; замон ва майл категорияларининг ўзаро алоқадорлиги асосида бу категорияларни чегараловчи мезонлар белгиланган; ҳозирги ўзбек ва турк адабий тилларидаги ўтган замон феъли шакллари формал-функционал, темпорал, семантик аспектда қиёсан тадқиқ этилган, ўзбек тилида ажратилган, аммо турк тилида мутаносиб фонетик муқобили бўлмаган ўтган замон феъли шаклларининг турк тилидаги эквиваленти тавсифланган; ўзбек тилида мувофиқ фонетик варианти бўлмаган турк тилидаги ўтган замон феъли шаклларига мос келувчи феъл шакллари таърифланган. Ҳозирги ўзбек ва турк тилларидаги ўтган замон феълларининг инвариантлик ва контекстуаллик белгилари намоён қилинган, функционал-семантик аспект асосида ўтган замон феъли шаклларининг темпораллиги парадигматик ва синтагматик планда ўрганилган, контекстга боғлиқ синтагматик мазмуннинг икки тури — ўзгармас (статик) ва ўзгарувчан (динамик) тури тадқиқ этилган; ўзбек ва турк тилларидаги ўтган замон феъли формаларининг услубий жиҳатдан умумий ва фарқли белгилари таҳлилдан ўтказилган, кўчма маънода қўлланишидаги ўзига хос хусусиятлар аниқланган. Шунингдек, ўтган замон маъносида ишлатилувчи бошқа замон шаклларига ҳам алоҳида эътибор берилган. Мазкур номзодлик диссертацияси ҳозирги ўзбек ва турк адабий тилларидаги замон ва майл категориялари хусусидаги зиддиятли муаммоларнинг ҳал этилишига ёрдам беради; ундаги илмий хулосалар ўзбек ва турк тили қиёсий грамматикаси ҳамда стилистикасининг шаклланишида фактик маълумот сифатида хизмат қилади

Özet (Çeviri)

Özet çevirisi mevcut değil.

Benzer Tezler

  1. Çağatay şairi Harâbâtî'nin Fakr-nâmesi (İnceleme, çeviriyazı, dizin, ek dizin, tıpkıbasım)

    The Fakr-nâme of Chagatai poet Harâbâtî (Language analysis, transcription, index, additional index, facsimile) - Произведение «Факр-нâме» Чагатайского Поэта Харâбâти(Анализ, транскрипция, индекс, дополнительный индекс, факсимиле) - Чагатай акыны Харâбâтинин 'Факр-нâмеси'(Анализ, транскрипция, индекс, кошумча индекс, факсимиле)

    RECEP YÜRÜMEZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi

    Türkoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET AYDIN

  2. Кыргыз салттуу күрөш түрлөрүнүн жалпы өнүгүү перспективасы

    Genel perspektiften Kırgız geleneksel güreşleri

    KALIS TOKTOSARTOV

    Yüksek Lisans

    Kırgızca

    Kırgızca

    2022

    SporKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi

    Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET TÜRKMEN

  3. Sovyet Dönemi öncesinde ve Sovyet Döneminde Özbekistan'da eğitim

    Система образования, существовавщая в узбекистане до советского периода и в советский период / совет мезгилине чейин жана совет доорунда өзбекстандагыбилим берүү / Education in Uzbekistan before the Soviet era and during the Soviet Period

    FATİH GÜR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    TarihKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YUNUS EMRE GÜRBÜZ