Klasik türk şiirinde dua
Prayer in classical Turkish poetry
- Tez No: 821598
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BEKİR KAYABAŞI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Klasik Türk Şiiri, Dua, Mekân, zaman, Şekil, Tür, Classical Turkish Poetry, Prayer, Space, Time, Shape, Genre
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Adıyaman Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 174
Özet
Dua, muhteva farkı gözetmeksizin kişinin içinde bulunduğu durumdan dolayı ihtiyacı ve arzusunu dile getirdiği, bu istek ve ihtiyaçları karşılayacağına inandığı Allah ile arasındaki iletişim aracıdır. Bu şekilde ifade edilen dua, hangi dini inançta ve kimde olursa olsun ortak bir tasavvur içinde kendine yer bulur. Duanın yansıması, sadece dinî eserlerle sınırlı olmayıp edebî metinlerde de belirgin bir biçimde görülür. Klasik şiirde dua bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Bu bağlamda duanın şiirlerde nasıl yer aldığını, hangi dua kalıplarının tercih edildiği ve bu dua kalıplarının hangi özellikler taşıdığı tespit edilmiştir. Çalışma için belirlenen otuz beş divan farklı yüzyıllardan seçilmiştir. Öncelikli olarak yüzyıllara ait tanınmış şairlerin (Ahmedî, Ahmed Paşa, Şeyhî, Zâtî, Fuzûlî, Bâkî, Nedîm, Nâbî, Nefî, Şeyh Galip vb.) divanları tercih edilmiştir. Konu alanını daha geniş tutmak için de yüzyılların diğer şairlerinin (Beyânî, Sümbülzâde Vehbî, Âsâf, Keçecizâde İzzet Molla, Emrî, Esrar Dede vb.) divanları da çalışmaya alınmıştır. Bunun yanında padişah şairlerden Avnî, Muhibbî ve Kadı Burhaneddin divanları; ayrıca kadın şairlerden de Mihrî Hatun ve Leylâ Hanım'ın divanları incelemeye alınmıştır. Çalışmada, doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın şekillenmesi, bu yöntemle incelenen divanlarda yer alan dua ifadelerinin tüm yönleriyle değerlendirilmesi esasına dayalıdır. Klasik şiirde, duaların nasıl yer bulduğu konusunda yapılan bu çalışma giriş ve yedi bölümden oluşmaktadır. Girişte dua hakkındaki görüşler, duanın İslamiyet'te ve diğer semavî dinlerdeki yeri, dua ve kültür ilişkisi ele alınmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde nazım şekillerinde ve nazım türlerinde duanın ele alınışı, ikinci bölümünde Allah'ın isimleri ve peygamber isimlerinin dualarda nasıl yer aldığı, üçüncü bölümünde duaların kimin için edildiği, dördüncü bölümünde hangi amaç ve nedenlerle dua edildiği, beşinci bölümünde duaların yapılış şekilleri, altıncı bölümüde duanın edildiği zamanlar ve mekânlar; son bölümünde ise duada tevessül konusu ele alınmıştır. Bu çalışma, klasik Türk şiirinde geçen duaların, niteliklerinin, şekillerinin zamanlarının ve mekânlarının, neler olduğunu ortaya koymuştur.
Özet (Çeviri)
Prayer, regardless of the content, expresses the need and desire of the person due to the situation he is in; it is a communication tool between him and Allah, whom he believes will meet these wants and needs. The prayer expressed in this way finds a place for itself in a common imagination, no matter what religious belief and whoever it is. The reflection of prayer is not only limited to religious works, but also prominently seen in literary texts. Prayer in Divan poetry is the subject of this study. In this context, it has been tried to determine how prayer takes place in poems, which prayer patterns are preferred and what features these prayer patterns have. Thirty-five divans determined for the study were selected from different centuries. First of all, the divans of the well-known poets of the centuries (Ahmedî, Şeyhî, Zâtî, Fuzûlî, Bâkî, Nedîm, Nâbî, Nefî, Şeyh Galip etc.) were preferred. In order to keep the subject area wider, the divans of other poets of the centuries (Ahmed Pasha, Hayâlî Bey, Nâilî Kadîm, Beyânî, Nevîzâde Atâyî, Sümbülzâde Vehbî, Âsâf, Keçecizâde İzzet Molla etc.) were also included in the study. In addition, the divans of the sultan poets Avni, Muhibbi and Kadı Burhaneddin; In addition, the divans of Mihrî Hatun and Leylâ Hanım, who are female poets, were also examined. In the study, the document review method was used. The shaping of the study is based on the evaluation of all aspects of the prayer expressions in the divans examined with this method. This study on how prayers take place in classical poetry consists of an introduction and seven chapters. In the introduction, the views on prayer, the place of prayer in Islam and other monotheistic religions, and the relationship between prayer and culture were discussed. In the first part of the study, the handling of prayer in verse forms and verse types, in the second part how the names of Allah and the names of the Prophet are included in the prayers, in the third part, for whom the prayers are made, in the fourth part for what purposes and reasons, in the fifth part, in what ways the prayers are made, in the sixth part the times and places of prayer in the section; In the last part, the subject of tawassul in prayer was discussed. This study has revealed the places and places of prayers, their qualities, shapes and forms in classical Turkish poetry.
Benzer Tezler
- Divan şairlerinin kasidelerinde dua kısmı
The prayer part in the cases of divan poets
ELİF NADİME AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET MERMER
- Klâsik Türk şiirinde şeyhülislâmlara sunulan kasideler
The qasidas presented for shaikh al-islams in the classical Turkish poetry
ÖZCAN TUNÇADAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RECEP DEMİR
- Klasik Türk şiirinde cülûsiye
Cülûsiye in classical Turkish poetry
ZEYNEP KOCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN KURTOĞLU
- Divan şiirinde münacat
Münacat in divan?s poems
ABDULHEKİM KOÇİN
Doktora
Türkçe
1998
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA İSEN
- Dünden bugüne rebab ve yeniden ele alınması
Başlık çevirisi yok
M. REFİK KAYA
Sanatta Yeterlik
Türkçe
1998
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTürk Sanat Müziği Ana Sanat Dalı
DOÇ. M. CAHİT ATASOY