Yetersizlikten kaçınma çabasının uyumsuz mükemmeliyetçilikle ilişkisinde içsel öz eleştiri ve kendine şefkat gösterme korkusunun aracı rolü
The mediating role of internalized self-criticism and fear of self-compassion in the relationship between striving to avoid inferiority and maladaptive perfectionism
- Tez No: 821927
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ENGİN DENİZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 174
Özet
Bu çalışmada yetersizlikten kaçınma çabası ile uyumsuz mükemmeliyetçilik arasındaki ilişkide içsel öz eleştiri ve kendine şefkat gösterme korkusunun aracılık rolü incelenmiştir. Çalışma kapsamında ilk olarak Yetersizlikten Kaçınma Çabası Ölçeği'nin Türkçeye uyarlama çalışması gerçekleştirilmiştir. Ölçek uyarlama çalışması dört aşamada gerçekleştirilmiştir. Dil geçerliği (n=77), AFA (n=221) ve DFA (n=220) aracılığıyla yapı geçerliği, uygunluk geçerliği (n=441) ve güvenirlik (n= 441) çalışmaları yapılmıştır. Yapı geçerliği çalışma sonuçlarına göre, Türkiye örnekleminde orijinal ölçekte olduğu gibi iki faktörlü yapı desteklenmiştir. 27 madde toplam varyansın %50'sini açıklamıştır. Uyum indeksleri, iyi model uyumuna karşılık gelmiştir. Ölçeğin öz-anlayış ve sosyal karşılaştırma ile arasındaki korelasyonların anlamlı olduğu görülmüştür. Güvenirlik çalışmalarının bulgularına göre ise ölçeğin yüksek düzeyde güvenilir olduğu belirlenmiştir. Yürütülen geçerlik ve güvenirlik analizleri sonucunda, ölçeğin Türkiye örnekleminde kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu saptanmıştır. Ölçek uyarlama çalışması sonrasında, uyumsuz mükemmeliyetçiliği açıklamaya yönelik oluşturulan model sınanmıştır. Araştırmaya 314 üniversite öğrencisi (203 kadın ve 111 erkek) katılmıştır. Araştırma verileri, Kişisel Bilgi Formu,“Yetersizlikte Kaçınma Çabası Ölçeği”,“APS Mükemmeliyetçilik Ölçeği”,“Öz Eleştiri Ölçeği”ve“Şefkat Korkusu Ölçeği”aracılığıyla toplanmıştır. Model çalışması kapsamında aracılık rolünün belirlenebilmesi için verilerin analizinde Pearson korelasyon analizi ve yapısal eşitlik modeli tekniği olan yol analizi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda yetersizlikten kaçınma çabası, uyumsuz mükemmeliyetçilik, içsel öz eleştiri ve kendine şefkat gösterme korkusu arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Yol analizi sonucunda ise yetersizlikten kaçınma çabası ile uyumsuz mükemmeliyetçilik arasındaki ilişkide içsel öz eleştiri ve kendine şefkat gösterme korkusunun tam aracılık etkisi olduğu saptanmıştır. Araştırma sonuçları, yetersizlikten kaçınma çabasının (güvensiz çabalamanın) içsel öz eleştirideki değişimin yaklaşık % 46'sını, kendine şefkat gösterme korkusundaki değişimin ise yaklaşık % 25'ini açıkladığını göstermiştir. Ayrıca, yetersizlikten kaçınma çabasının (güvensiz çabalamanın), içsel öz eleştiri ve kendine şefkat gösterme korkusu ile birlikte uyumsuz mükemmeliyetçilikteki değişimin yaklaşık %54'ünü açıkladığı belirlenmiştir. Araştırmanın bulguları, literatürdeki kuramsal açıklamalar ve araştırmalar çerçevesinde tartışılarak yorumlanmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, the mediating role of internalized self-criticism and fear of self-compassion in the relationship between striving to avoid inferiority and maladaptive perfectionism was examined. Within the scope of the study, firstly, the Turkish adaptation study of the Striving to Avoid Inferiority Scale was carried out. Psychometric properties of SAIS were tested in four phases. Language validity (n=77), construct validity via EFA (n=221) and CFA (n=220), concurrent validity (n=441) and reliability (n=441) studies were conducted. According to the results of construct validity studies, the two-factor structure as in the original scale was supported in the Turkish sample. 27 items explained 50% of total variance. Fit indices indicated a good model fit. The SAIS was found to be significantly correlated with self-compassion and social comparison. Findings of reliability studies pointed out high level of reliability. As a result of all these studies, it was obtained that Turkish version of Striving to Avoid Inferiority Scale is a valid and reliable measurement tool that can be used in the Turkish sample. After the scale adaptation study, the model which was developed to explain maladaptive perfectionism was tested. 314 university students (203 women and 111 men) participated in the study. Research data were collected through the Personal Information Form, the“Striving to Avoid Inferiority Scale”,“Almost Perfect Scale”, the“Levels of Self-Criticism Scale”and the“Fear of Compassion Scale”. To assess the mediating role in the model study, Pearson correlation analysis and path analysis, which is a structural equation modeling technique, were conducted. The results showed that there were positive significant correlations between striving to avoid inferiority, maladaptive perfectionism, internalized self-criticism, and fear of self-compassion. According to results of path analysis, internal self-criticism and fear of self-compassion fully mediated the relationship between striving avoid inferiority and maladaptive perfectionism. It was detected that striving to avoid inferiority (insecure striving), internalized self-criticism and fear of self-compassion explained 54% of total variance related to maladaptive perfectionism. The findings of the research were discussed in the light of theoretical explanations and studies in the literature and suggestions were presented.
Benzer Tezler
- Romatoid artrit'li bireylerde sarkopeni varlığının incelenmesi: karşılaştırmalı bir çalışma
The presence of sarcopenia in individuals with rheumatoid arthritis: A comparative study
BEGÜM AKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Fizyoterapi ve RehabilitasyonPamukkale ÜniversitesiFizik Tedavi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLGE BAŞAKCI ÇALIK
- Mekanik bel ağrılı hastalarda yorgunluk, uyku kalitesi, korku kaçınma inanışlarının fonksiyonel yetersizlikle ilişkisi
Relation of fatigue, sleep quality and fear avoidance beliefs with functional disability in patients with mechanical LOW back pain
SEYDA NURBANU TAŞOLAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Fizyoterapi ve RehabilitasyonSivas Cumhuriyet ÜniversitesiFizyoterapi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYNUR OTAĞ
- Vergi hukukunda örtülü sermaye -uluslararası düzenlemeler ve Türkiye uygulaması-
Thin capitalisation in tax law -international approaches and practice in Türkiye-
İSMAİL GERÇEK
- Hemodiyaliz hastalarında tedaviye uyum, I. eksen psikiyatrik eş-tanılar ile mizaç ve karakter özelliklerinin tedavi uyumu üzerine etkileri
Compliance in hemodialysis, influence of comorbid axis-I psychiatric disorders and temperament and character features on compliance
ARZU ERKAN ZORLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2010
NefrolojiEge ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYRİYE ELBİ
- Engellilik ve spora katılımda zorlanma: Karma model araştırması
Disability and difficulty in participating in sports: Mixed model research
SEVİM HANDAN YILMAZ
Doktora
Türkçe
2023
SporGazi ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EKREM LEVENT İLHAN