Sosyolojide ortakduyusal bilgi sorunsalı: R. Bhaskar'ın eleştirel realizmi ile H. Garfinkel'ın etnometodolojisinin karşılaştırılması
The problematic of common sense knowledge in sociology: The comparison of R. Bhaskar's critical realism and H. Garfinkel's ethnomethodology
- Tez No: 822138
- Danışmanlar: PROF. DR. ÜMİT TATLICAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 225
Özet
Ortakduyusal bilginin sosyolojik bilgi üretme sürecindeki konumuna dair sosyolojide birbirine karşıt iki yaklaşım bulunmaktadır. Bunlardan ilki Durkheim tarafından benimsenen ortakduyusal bilginin sosyolojik bilgi üretme sürecinin dışında tutulması gerektiğini ileri süren görüştür. Bu görüşe göre ortakduyusal bilginin çelişkili, tutarsız, belirsiz, yanılsamalı bir yapısı bulunur. Bundan ötürü bilimsel inceleme sürecinin bu bilgiden arındırılması gerekir. Diğer tarafta Husserl'den etkilenen ve sosyolojide fenomenolojik yaklaşımın en önemli temsilcilerinden Schutz bulunmaktadır. Schutz'a göre sosyolojik bilgi ile ortakduyusal bilgi arasına net bir sınır çizilmesi mümkün değildir; sosyoloji açısından istenen bir şey de değildir. Çünkü sosyolojinin inceleme-nesnesi sıradan insanların ortakduyusal bilgiye dayanarak inşa ettiği bir gerçekliğe dayanır. Bu sebeple iki bilgi türü arasında süreklilik vardır. Bu iki yaklaşımla açığa çıkan uzlaşmazlık epistemolojik görünümleri olmakla birlikte arka-planda ontolojik bir ayrışmaya dayanmaktadır. Bu tezde bu ayrışmayı görünür kılmak ve ortakduyusal bilgi sorunsalının güçlü bir şekilde çözümlenmesini sağlamak amacıyla farklı sosyal ontolojilere sahip Garfinkel ve Bhaskar'ın yaklaşımları ele alınmaktadır. Bu iki düşünürün yaklaşımlarının ortakduyusal bilgi sorunsalının çeşitli boyutlarını zengin bir şekilde sunacağı ve çözümleme yapma konusunda sosyoloji için refleksiyon imkânı sağlayacağı düşünülmektedir. Bu sebeple çalışmada iki düşünürün bahsi geçen sorunsal hakkındaki düşünceleri karşılaştırılacaktır.
Özet (Çeviri)
There are two opposing approaches in sociology regarding the position of common sense knowledge in the process of generating sociological knowledge. The first is the Durkheimian view, which suggests that common sense knowledge should be excluded from the process of producing sociological knowledge. According to this perspective, common sense knowledge has a contradictory, inconsistent, ambiguous and deceptive nature. Therefore, this knowledge must be purified from the process of scientific inquiry. On the other hand, Schutz, one of the most important representatives of the phenomenological approach in sociology, influenced by Husserl, takes a different position. According to Schutz, it's neither possible nor desirable to draw a clear line between sociological knowledge and common sense knowledge, because the object of sociology is the reality constructed by ordinary individuals on the basis of common sense knowledge. Therefore there is continuity between the two types of knowledge. While the disagreement between these two approaches has epistemological aspects, it also has an underlying ontological divergence. In this thesis, the approaches of Garfinkel and Bhaskar, which have different social ontologies, are important in making this divergence visible and in providing a robust analysis of the problem of common sense knowledge. It is argued that the approaches of these two thinkers present the different dimensions of the problem of common sense knowledge in a rich way and provide sociology with an opportunity to reflect on and analyse it. For this reason, this study compares the thoughts of the two thinkers on the above problem.
Benzer Tezler
- Sosyolojide sinema filmlerinin eğitsel araç olarak kullanılması
Using films as educational tools in sociology
DUYGU ÇAYIRCIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Sahne ve Görüntü SanatlarıAnkara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGÜR BAYRAM YAREN
- Anthony Giddens'ın yapılaşma teorisinde eylem sorunsalı
Action problematic in Anthony Giddens structure theory
UĞUR BİNİCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
SosyolojiAdnan Menderes ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜMİT TATLICAN
- Çocukların yoksullukla baş etme stratejilerinin yeni çocukluk sosyolojisi bağlamında incelenmesi: İstanbul örneği
Examination of the children's coping strategies with poverty in the context of new childhood sociology: Istanbul case
FAZİLET DALFİDAN
- Sosyolojide bir yol ayrımı: 'Dualite' çağdaş sosyologların dualizmlere yaklaşımları
A fork in sociology: 'Duality' approaches of contemporary sociologist to dualisms
MİRACE KARACA