İslâm'ın ilk üç asrında Kâbe tarihi
The History of Qa'ba in the First Three Centuries of Islam
- Tez No: 822190
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞENAY ÖZGÜR YILDIZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Kâbe, Kâbe'nin İsimleri, Mescid-i Harâm, Mekke, Hz. İbrâhim, Hz. Muhammed, Hulefâ-i Raşidîn, Abdullah b. Zübeyr, Haccâc b. Yusuf, Kaaba, Name's of Kaaba, Masjid al-Haram, Mecca, Prophet Ibrahim, Prophet Muhammad, al-Khulafāʾ al-Rāshidūn, ʿAbd Allāh b. al- Zubayr, al-Ḥajjāj b. Yūsuf
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 463
Özet
İslâm inancına göre yeryüzünün ilk mâbedi Kâbe, Müslümanların namaz ibadetinde kıbleleri, hac ve umre ibadetlerinde ümmet olarak bir araya geldikleri uluslararası buluşma merkezidir. Bu merkezî mâbed, tarihî sürecinde dinî bir merkez olduğu kadar siyasî, kültürel, ekonomik ve coğrafî bir merkez olarak da rol oynamıştır. Kâbe, kadîm mâbed oluşu hasebiyle birçok isme sahiptir. Bu isimlerin Kâbe'ye mimarî özellikleri, faziletleri ve değeri münasebetiyle verildiği anlaşılmakta, ilgili dönemin dinî, tarihî, kültürel ve sosyoekonomik hususiyetleri ile alâkalı ipuçları vermektedir. Tezimizde, mâbedin“Kâbe”ismi ile Kâbe anlamında kullanılan diğer isimlerinin etimolojisi ve anlam çerçevesi belirtilmiştir. Ayrıca, Mescid-i Harâm ve mâbedin müştemilâtından olan Haceru'l-Esved, Makâm-ı İbrâhim, Hicr-i İsmâil, Mültezem, Müstecâr, Rükûnlar, Zemzem Kuyusu, zemzem suyu, kapısı, kisvesi, Metâf ve Mîzâb (Altınoluk) ile Kâbe'nin hazine ve süslemeleri hakkında verilen malumât siyâsî, kültür ve sanat tarihine ışık tutmaktadır. İncelemiş olduğumuz kaynaklarda Kâbe'nin kâinatla yaşıt olduğu, günümüze kadar on üç kere inşa edildiği kaydedilmektedir. Mâbedin her bir inşası çok önemli olmakla birlikte, tezimiz kapsamında Kâbe'nin bilhassa dört inşasına temas edilmekte ve İslâm tarihinin ilk üç asrında Kâbe'nin mimarîsi ile siyâsî ve kültür tarihi yer almaktadır. Konu bütünlüğünü sağlamak için Hz. İbrâhim ve Kureyş'in Kâbe'yi inşaları, İbn Zübeyr ve Haccâc b. Yusuf inşalarıyla birlikte değerlendirilmiş ve söz konusu dönemin Kâbe'yle ilgili coğrafî, siyasî, askerî ve içtimâî olayları sebep, süreç ve sonuçları ile ele alınmıştır. v Hac ve umre ibadetleri münasebetiyle değindiğimiz Safâ, Merve, Arafat, Müzdelife ve Mina mekânları Kâbe'de başlayan ve Kâbe'de nihayete eren hac menâsikinin gerçekleştirildiği bölgelerdir.
Özet (Çeviri)
According to the Islamic belief, the Kaaba, the first temple of the world, is the qibla, direction of Muslim prayer, and international meeting center where Muslims come together as an ummah during pilgrimages. This central temple had a role as a political, cultural, economic, and geographical center as well as a religious center in its historical progress. The Kaaba has many names by reason of being an ancient temple. It is understood that these names were given to the Kaaba on the occasion of its architectural features, virtues and value, and it gives clues about the religious, historical, cultural and socioeconomic characteristics of the relevant period. In our thesis, the etymology and semantic framework of the name of the holy temple“Kaaba”and other names used in the meaning of Kaaba are stated. In addition, the information given about Ḥajar al-Aswad, Maqām Ibrāhīm, Hijr Ismail, Multazam, Mustajār, Rukns, Zamzam Well, zamzam water, Gate, Kiswa, Maṭāf and Mīzāb (Golden Groove) which are among the outbuildings of the Masjid al-Haram and the temple, along with treasures and decorations of the Kaaba shed light on the history of politics, culture, and art. In our literature, it is recorded that the Kaaba is as old as the universe and has been built thirteen times until today. Although each construction of the holy temple is very important, within the scope of the thesis, the architecture of the Kaaba, and its political and cultural history in the first three centuries of Islamic history are included. In order to ensure the integrity of the subject, the constructions of the Kaaba by Prophet Ibrahim and Quraysh were evaluated vii together with the constructions of Ibn Zubayr and Ḥajjāj b. Yūsuf; and the geographical, political, military, and social events of the said period related to the Kaaba are discussed with their causes, progresses and results. The places of Ṣafā, Marwah, ʿArafāt, Muzdalifah, and Minā, which we mentioned on the occasion of hajj and umrah worship, are the sacred areas where pilgrimage, which begins and ends in the Kaaba, is performed.
Benzer Tezler
- İslam'ın ilk üç asrında sire alanına katkıda bulunan kadınların tespiti ve bunların rivayetlerinin değerlendirilmesi
Determining the women contributed to sira in the first three centuries of İslam and evaluating of their narratives
AWS ABDULJABBAR MOHAMMED AL GBURI
Doktora
Türkçe
2019
DinDokuz Eylül Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RIZA SAVAŞ
- İslam'ın ilk üç asrında bir eğitim kurumu olarak küttâblar
Küttâb as a educational institution in the first three centures of İslam
FATMA ATASEVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN YILMAZ
- Early İslamic civilization in Cyrenaica the first three centuries ofhijra
Hicretin ilk üç asrında Cyrenaica'da ki ilk İslam medeniyeti
KHALİD S ALABİD AL KASEH
- Kilise Hukuku ve Avrupa'da laiklik sürecinin başlamasına tesirleri
Kırsengesetz und wirkungen der anfangsperiode im Europaischen laizismus
NEDİM BAHÇEKAPILI
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
DinErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİT ÜNAL
- İslâm Fetihlerinden Osmanlı hâkimiyetine kadar Ayıntâb ve çevresinin tarihi
The history of Aintab and its surroundings from the Islamic Conquests to the Ottoman rule
MEHMET ÇİFTCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
TarihGaziosmanpaşa ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET MÜNİR ATALAR
