Bursa mermerlerinin gama ışını zayıflatma özelliklerinin belirlenmesi
Determination of gamma-ray attenuation properties of Bursa marbles
- Tez No: 822848
- Danışmanlar: PROF. DR. ORHAN GÜRLER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Fizik ve Fizik Mühendisliği, Physics and Physics Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Fizik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 56
Özet
Radyasyon insan hayatında büyük bir öneme sahiptir; tarımsal, endüstriyel, tıbbi ve gıda sterilizasyonu gibi çeşitli alanlarda kullanımı mevcuttur. Alfa, beta ve gama radyasyonları radyasyonun üç ana formudur. İyonlaştırıcı parçacıklara veya radyasyona maruz kalmak tüm canlılar için son derece zararlı olduğundan çeşitli zırh malzemeleriyle radyasyondan korunma, günümüz temel çalışmalarından birisi olarak kabul edilmektedir. Özellikle nükleer araştırmalarda gama ışınlarından korunmanın zorluğu, malzemelere nüfuz etmelerini kolaylaştıran yüksüz ve kütlesiz olma özeliklerinden kaynaklanır. Bu çalışmada, Türkiye'nin Marmara Bölgesi'nden bazı mermer türleri toplanmış ve bunların gama ışını zırhlama özellikleri, gama ışını transmisyon tekniği kullanılarak belirlenmiş ve değerlendirilmiştir. Bu malzemelerin sertlikleri ve bileşimleri, koruyucu bir kalkan olarak kullanılabilirliklerini düşünmemizi sağlamıştır. Kimyasal bileşimleri bilinen yedi çeşit doğal Türk Mermeri (TM) 60Co (1173,2 ve 1332,5 keV), 137Cs (661,6 keV), 241Am (59,5 keV) ve 22Na (511 ve 1274,5 keV) gama radyoizotop kaynaklarına karşı koruyucu malzeme olarak test edilmiştir. Bu çalışmanın temel amacı, Türk mermerlerinin çeşitli enerjilere sahip gama ışınlarına karşı zırhlama özelliklerinin değerlendirilmesinde kullanılabilecek verilerin toplanmasına katkı sağlamaktır. Bu amaçla kütle zayıflatma katsayıları (MAC), lineer zayıflatma katsayıları (LAC), yarı-değer kalınlığı (HVL), onda-bir değer kalınlığı (TVL) ve ortalama serbest yol değerleri (MFP) gibi dikkate alınması gereken bazı temel gama ışını zayıflatma parametreleri, 3″x3″ NaI(TI) sintilasyon dedektörü ve çok kanallı analizör içeren gama ışını spektrometre sisteminden elde edilen deneysel verilerle hesaplanmıştır. Her bir mermer türüne ve kalınlığına ait, iyi istatistiklere sahip gama ışını spektrumu elde etmek için sayım süresi 3600 saniye olarak seçilmiştir. Çalışılan örneklerin zırhlamadaki etkinlikleri ile ilgili sonuçlar, bu tür malzemeler için literatürde mevcut olan sonuçlarla karşılaştırılmıştır.
Özet (Çeviri)
Radiation is extremely important in human life; it is used in a variety of agricultural, industrial, medical, and food sterilizing applications. Alpha, beta, and gamma radiations are the three main forms of radiation. Because exposure to ionizing particles or radiation is extremely harmful to all living creatures, radiation protection by shielding materials is regarded as one of the most essential studies. Especially, the challenge of protecting against the photons in nuclear research derives from the fact that gamma-ray has no charge and no mass, making it simple for them to penetrate materials. In this work, some marble types were collected from Marmara Region of Turkey, and their gamma-ray shielding characteristics were estimated by using gamma-ray transmission method. Their rigidity and their composition led us to consider their use as a protective shield. Seven kinds of natural Turkish Marbels (TM) with known their chemical compositions have been tested as shielding materials against 60Co (1173,2 and 1332,5 keV), 137Cs (661,6 keV), 241Am (59,5 keV) and 22Na (511 and 1274,5 keV) gamma radioisotope sources. The main goal of this experiment was to collect data that could be used to evaluate Turkish marbles and make predictions about how they might attenuate gamma-rays with several energies. Some essential attenuation parameters to be taken into account, such as mass attenuation coefficients (MAC), linear attenuation coefficients (LAC), half-value layers (HVL), tenth-value layers (TVL) and mean free path values were calculated by the experimental data derived from gamma-ray spectrometer system with 3″x3″ NaI(TI) scintillation detector and multichannel analyzer. For each type of marble and for each thickness the counting time was selected to be 3600 second to obtain the gamma-ray spectrum with good statistics. The results on shielding effectiveness of the studied samples were compared to that of available in literature for such kind of materials.
Benzer Tezler
- Türkiye farklı bölge mermerlerinin doğal radyoaktivite ve yıllık etkin doz eşdeğerleri
Natural radioactivity and annual effective dose equivalents of marbles from different regions in Turkey
CEMRE KARAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Enerjiİstanbul Teknik ÜniversitesiNükleer Araştırmalar Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEVİLAY HACIYAKUPOĞLU
- Türk resim sanatında asker ressamların öncülük rolü
Başlık çevirisi yok
HÜSEYİN ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
PROF. KEMAL İSKENDER
- Kabulbaba (Mustafa Kemalpaşa-Bursa) bölgesindeki mermerlerin jeolojik, mineralojik ve jeokimyasal özellikleri
Geological, mineralogical and geochemical properties of marbles in Kabulbaba (Mustafa Kemalpasa-Bursa) region
ERTAN ÖZEĞDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Jeoloji MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OYA CENGİZ
- Bilim merkezlerinin öğrencilerin fen bilimleri dersindeki üst düzey düşünme becerileri üzerine etkisinin incelenmesi
An investigation of the effect of science centers on higher order thinking skills of students in the science lesson
MUHAMMET NAİR ZENGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİMET REMZİYE ERGÜL
- Kadınların sosyalleşmesinde halk eğitimi merkezlerinin rolü: altıntaş örneği
The role of public education centres in socialisation of women: altintaş case
ZUHAL ZENGİN