Taşköprîzâde'nin Şifa Risalesi'nde salgın hastalıklarla mücadelede tevekkül ve tedbir anlayışı
Taşköprîzâde's Healing Book in the fight against epidemic diseases and the understanding of precaution
- Tez No: 823308
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM KAPLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 155
Özet
Bu çalışmada Taşköprîzâde Ahmed Efendi'nin (ö. 986/1561) Şifa Risalesi'nde ele aldığı salgın hastalıklar ve salgın hastalıklarla mücadelede tevekkül anlayışı ve zamanının tedavi yöntemlerini kelamî bakış açısıyla incelemeye çalıştık. Her ne kadar tevekkül denince ilk olarak tasavvuf, tedavi denince tıp ilmi akla gelse de konunun itikad, dolayısıyla kelam ilmini ilgilendiren bir yönünün olduğu aşikardır. Böylesi bir çalışma ile henüz hakkında yeterli çalışma olmayan Şifa Risalesi'ni tanıtarak, bu risale örneğinden hareketle salgın hastalıkların, depremler ve sel felaketlerinin çokça yaşandığı ve büyük yıkımlara sebep olduğu zamanımızda inanan bireylerin itikadî açıdan istikamet üzere kalmalarının ana ilkesi olan Fâil-i Muhtâr inancını gündeme taşımayı amaçlamaktayız. Çalışma, insan ve toplum davranışlarını inceleme konusu yapan, olay ve olguları gerçekçi bir ortamda bütüncül bir şekilde incelemeyi esas alan nitel araştırma yöntemi kullanılarak yapıldı. Çalışma temelde tek esere dayandığından gerekli görüldüğünde başvurulan eserler de çalışmanın başında toplanabildiğinden çalışma belgesel (dokümana dayalı) veri toplama şekliyle gerçekleştirildi. Çalışmada öncelikle problem alanlarının tespiti yapıldı. Daha sonra Taşköprîzâde'nin Şifa adlı risalesi esas alınarak; bulaşıcılık, bulaşıcılığın ilk kaynağı, bulaşıcılıkla ilgili rivayetlerin değerlendirilmesi gibi konular ele alındı. Salgın hastalıkların sebepleri ve maddî tedavi yöntemleri üzerinde durulduktan sonra bir kelam problemi olarak salgın hastalıklar değerlendirme konusu yapıldı. Son bölümde ise Taşköprîzâde'nin salgın hastalıklarla mücadelede dua ve tevekkül anlayışı ortaya konularak güncel problemler bağlamında değerlendirmeler yapıldı. Sonuç olarak literatürde tıp eseri olarak zikredilen, içerdiği kavramlar açısından tasavvufun alanına girdiği söylenebilecek, tartıştığı konular açısından hadis ve tefsir alanlarına girdiği düşünebilecek olan Şifa Risalesi'ni kelamî açıdan ele almaya çalıştık. Çünkü birbirinden bağımsız düşünülemeyen İslâmî ilimlerin öncelikli maksadının bid'atlardan uzak bir itikadı temellendirmek ve bu itikada paralel bir yaşam sürecini bina etmek olduğu söylenebilir.
Özet (Çeviri)
In this study, we tried to examine the understanding of tawekkul in the time of epidemic diseases and the treatment methods of the time of Taşköprîzâde, the most famous member of the Ottoman ulema families, Taşköprîzâde Ahmed Efendi (d. 986/1561), in his Şifa Risalesi. Although Sufism comes to mind when it comes to tawekkul and medical science comes to mind when it comes to treatment, the fact that the subject is related to the science of the word due to the creed is emphasized in the introduction of the treatise from Taşköprîzâde's own language without the need to read between the lines. The aim of the study is to bring to the agenda the belief in Fâil-i Muhtâr, which is the main principle of keeping believers in the direction of the creed in our time when epidemic diseases, earthquakes and flood disasters are experienced a lot and cause great destruction, in parallel with the“Şifa Risalesi”, which has not yet come to light and about which there is not enough study. The study was conducted using the qualitative research method, which is an anti-positivist approach based on making sense of reality in the context in which it is located, with knowledge and experiences by its nature. Since the subject under consideration was not based on experiment, it was not possible to conduct a quantitative, researcher-independent study. Since the study was basically based on a single work, the works consulted when deemed necessary could be collected at the beginning of the study, so the study was carried out with the form of documentary (document-based) data collection. Since the study is aimed at solving a problem, improving and improving a situation, it is in the class of applied research in terms of purpose. As a result, we tried to consider the Şifa Risalesi, which is mentioned as a medical work in the literature, which can be said to be in the field of Sufism in terms of the concepts it contains, and which can be thought to fall into the fields of hadith and tafsir in terms of the topics it discusses. Because it can be said that the primary purpose of İslâmic sciences, which cannot be considered independently of each other, is to base a belief far from bid'ats and to build a life process compatible with their faith on it.
Benzer Tezler
- Taşköprizade'nin el-Mealim fi İlmi'l-Kelam adlı eseri
Başlık çevirisi yok
MEHMET EMİN YAĞCI
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
DinMarmara ÜniversitesiTemel Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF ŞEVKİ YAVUZ
- Taşköprîzâde'nin Ahlâk-ı Adudiyye şerhinde aile ve devlet ahlakı
Family and state ethics in Tashkoprîzade's sharh al-Akhlâk al-Adudiyyah
YASEMİN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
FelsefeBursa Uludağ ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENVER UYSAL
- Taşköprîzâde'nin Şerhü Ahlâkı Adudiyye adlı eseri
Tashkoprîzâde's Sarhu Ahkak-i Adudiyye
ELZEM İÇÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
FelsefeSakarya ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ATİLLA ARKAN
- Taşköprîzâde'nin el-Meâlim'i ve kelamî görüşleri
Tashkopruzade's al-Mealim and theological thoughts
AHMET SÜRURİ
- شرح مقدمة الصلاة لطاشكبري زاده (ت. 968/1560) (دراسة وتحقيقاً)
Taşköprîzâde'nin Şerhu mukaddimeti's-salât isimli eserinin tahkîk ve incelemesi
ISMAEL KANABİ AHMET
Yüksek Lisans
Arapça
2024
DinTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİLAL ÖZAY