Türkiye'de ve dünyada serbest bölgeler: İzmir Serbest Bölgesi'nin İzmir ekonomisine ve bölgesel kalkınmaya etkileri
Free zones in Turkey and in the world: The effects of İzmir Free Zone on İzmir economy and regional development
- Tez No: 823325
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NECMETTİN ÇELİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Finansal Ekonomi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 155
Özet
Küreselleşen dünyada liberalleşmenin etkileri sonrası yaygınlaşan ve günden güne sayıları ile çeşitliliği artan serbest bölgelerin, uluslararası ticaretteki yeri ve önemi gitgide artmaktadır. Özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin küresel pazarlarda rekabet gücünü artırmak adına ekonomi politikalarında yer verdikleri serbest bölgeler, ekonomik gelişim ve istikrarlı bölgesel kalkınma adına çeşitli faydalar sağlamaktadır. Bu bağlamda dış ticaretin gelişmesi, doğrudan yabancı yatırımların ülkeye çekilmesi, üretim ve istihdam artışı, teknoloji transferi ve inovasyon gibi etkileri itibariyle Türkiye'de serbest bölgelerin gelişimine verilecek önemin arttırılması elzem görülmektedir. Bu doğrultuda çalışmada, Ege Bölgesi'nde yer alan İzmir Serbest Bölgesi'nin üretim hacmi ve kârlılık, istihdam, doğrudan yabancı yatırımlar, ihracat ve inovasyon gibi makro büyüklükler aracılığıyla İzmir ekonomisine ve bölgesel kalkınmaya etkilerinin araştırılması amaçlanmaktadır. Bu amaca yönelik olarak İzmir Serbest Bölgesi'nde faaliyet gösteren işletmeler nezdinde geniş kapsamlı bir yüz-yüze anket çalışması yapılmış olup anket çalışmasının her aşaması için değerlendirme ve analizlere yer verilmiştir. Elde edilen bulgulardan, İzmir Serbest Bölgesi'nin firmalar tarafından tercih edilmesinin birinci sebebinin finansal, vergisel ve yatırım imkânları olduğu ve bunu sırasıyla lokasyon imkânları, operasyonel imkânlar ve kiralama hizmetlerinin izlediği anlaşılmaktadır. Öte yandan, İzmir Serbest Bölgesi'nin, sahip olduğu avantajlar sayesinde, üretim, istihdam, ihracat ve doğrudan yabancı yatırım artışı sağladığı; ancak, teknoloji transferi ve yenilik artışı noktasındaki etkilerinin tartışmalı olduğu görülmektedir. Bu açıdan bakıldığında, İzmir Serbest Bölgesi'nin İzmir ekonomisi üzerindeki etkinliğinin arttırılması için bürokratik engeller ve prosedürlerin azaltılması, yabancı yatırımcılara yönelik Serbest Bölge'nin reklam ve tanıtımlarının yapılması, vergisel ve yatırım alanında teşvik ve avantajlar ile muafiyetlerin artırılması, altyapı ve lojistik olanaklarının geliştirilmesi ve yüksek teknoloji yoğun firmaların kümelenmesine yönelik teşviklerin ortaya konulması gibi politikaların hayata geçirilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Özet (Çeviri)
Free zones, which have become widespread after the effects of liberalization in the globalizing world and whose number and diversity are increasing day by day, are becoming more and more important in international trade. Free zones, which are included in the economic policies of developing countries like Turkey in order to increase their competitiveness in global markets, provide various benefits for economic development and stable regional development. In this context, it is essential to increase the importance to be given to the development of free zones in Turkey due to their effects such as the development of foreign trade, attracting foreign direct investments, increasing production and employment, technology transfer and innovation. Accordingly, this study aims to investigate the effects of Izmir Free Zone in the Aegean Region on Izmir economy and regional development through macro aggregates such as production volume and profitability, employment, foreign direct investments, exports and innovation. For this purpose, a comprehensive convass method was conducted among the enterprises operating in the Izmir Free Zone and evaluations and analyzes are included for each stage of the survey. The findings reveal that the first reason for firms to prefer Izmir Free Zone is financial, tax and investment opportunities, followed by location, operational advantages and leasing services. On the other hand, thanks to its advantages, Izmir Free Zone has increased production, employment, exports and foreign direct investment; however, its effects on technology transfer and innovation are controversial. From this point of view, in order to increase the effectiveness of the Izmir Free Zone on the Izmir economy, policies such as reducing bureaucratic obstacles and procedures, advertising and promoting the Free Zone for foreign investors, increasing tax and investment incentives, advantages and exemptions, improving infrastructure and logistics facilities, and introducing incentives for the clustering of high-tech intensive companies should be implemented.
Benzer Tezler
- Türkiye'de serbest bölge uygulamaları ve Gümrük Birliği'ne uyumu
The Free zone applications in Turkey and the adaptation to the Custom Union
AHMET ASLAN
- Free zones: The Aegean Free Zone experience
Serbest bölgeler: Ege Serbest Bölgesi deneyimi
GAMZE CAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2012
Ekonomiİzmir Ekonomi ÜniversitesiFinansal İktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İ. HAKAN YETKİNER
- Türkiye ve dünyada sağlık serbest bölgesi girişim ve uygulamaları: Tarihsel arka plan, kavramsal çerçeve ve Türkiye ihtiyaç analizi
Health free zone initiatives and implementations in turkey and the world: Historical background, conceptual framework, and needs analysis in Turkey
CEMAL YILMAZ
- Serbest bölgelerin ekonomik etkileri: Ege Serbest Bölgesi örneği
Economic effects of free zones: Case of Aegean Free Zone
BURAK SAMET IRAKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Ekonomiİzmir Demokrasi Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEDRİYE TUNÇSİPER
- Demir çelik sektörü ve demir çelik sektöründe sermaye maliyeti
Iron and steel sector and cost of capital in iron and steel sector
ALİ DİKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
İşletmeMarmara ÜniversitesiSermaye Piyasası ve Borsa Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MAHMUT HAYATİ ERİŞ