Stigma and mental health among deaf and hard of hearing adults: The moderating role of social support
Sağır ve işitme engelli yetişkinlerde damgalanma ve ruh sağlığı: Sosyal desteğin düzenleyici rolü
- Tez No: 824595
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GİZEM ERDEM GÜREL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Koç Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Sağır veya işitme güçlüğü olan bireyler, Türkiye'deki toplam nüfusun %4,5'ini oluşturmaktadır. Bu kişiler, damgalama ve ayrımcılığın yanı sıra toplumla bütünleşmede de zorluklar yaşamaktadırlar. Çalışmalar, sağlık hizmetlerine sınırlı erişime sahip olduklarını ve anksiyete ve depresyon gibi ruh sağlığı sorunları açısından daha yüksek risk altında olduklarını göstermektedir. Mevcut çalışma, bu savunmasız gruba odaklanmakta ve damgalanma, algılanan sosyal destek ve ruh sağlığı sonuçları arasındaki ilişkileri incelemektedir. Bu çalışmada kullanılan veriler sosyal platformlar, sağır ve işitme güçlüğü odaklı dernekler ve ağızdan ağza pazarlama yoluyla toplanmıştır. Çalışma, total veya kısmi işitme kaybı olan ve/veya işitme cihazı veya Türk İşaret Dili (TİD) kullanan, 18—65 yaş arasındaki Türk yetişkinler ile yürütülmüştür. Katılımcılara Türkçe yazılı, sadeleştirilmiş Türkçe yazılı (TİD'e paralel) ve videolu TİD versiyon (altyazılı) olmak üzere üç çevrimiçi anket seçeneği sunulmuştur. Nihai örneklem 97 katılımcıyı içermektedir (%68 kadın; %51 doğuştan sağır veya işitme güçlüğü olan; Ortalama= 32.75; SDyaş= 9.86). Çoklu doğrusal regresyon analizine göre, damgalanma ve algılanan sosyal desteğin sağır veya işitme güçlüğü olan bireyler arasında depresyon ve kaygı ile farklı bağlantıları olduğu bulunmuştur. Spesifik olarak, deneyimlenen damgalanmanın yüksek olmasının, daha yüksek kaygı düzeyiyle (öz-bildirim) ilişkiliydi olduğu, ancak depresyonla ilişkili olmadığı bulunmuştur. İçselleştirilmiş damgalanma ve yaşın, kaygı belirtilerinin güçlü yordayıcıları olduğu, daha genç ve damgalanmayı içselleştiren sağır veya işitme güçlüğü olan bireylerin daha fazla kaygı belirtisi bildirdiği bulunmuştur. Ayrıca, algılanan sosyal destek ve içselleştirilmiş damgalanmanın, birbirlerinden bağımsız olarak depresif semptomlarla bağlantılı oldukları ve birbirleriyle etkileşime girmedikleri saptanmıştır. Bulgular, sağır veya işitme güçlüğü olan bireylerin ruh sağlığı için bir risk faktörü olarak içselleştirilmiş damgalamaya odaklanma ihtiyacını ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
Deaf and hard of hearing (DHH) individuals constitute 4.5% of the total population in Turkey. They experience challenges in integrating into society, along with stigma and discrimination. Studies document that they have limited access to healthcare services and are at higher risk of mental health problems such as anxiety and depression. The current study focuses on that vulnerable group and examines the association between stigma, perceived social support, and mental health outcomes. Data were collected through social network platforms, DHH associations, and word of mouth. The study was conducted with Turkish adults (18-65 years old) who had either total or partial hearing loss and/or used hearing assistance devices or Turkish Sign Language (TSL). Participants were provided with three online study participation options including survey written in Turkish, written in simplified Turkish (parallel with TSL), or videotaped TSL with subtitles. The final sample included 97 participants (68% female; 51% DHH since birth; Meanage= 32.75; SDage= 9.86). Multiple linear regression analysis revealed that higher levels of experienced stigma was associated with increased levels of self-reported anxiety, but not depression. Internalized stigma and age were robust predictors of anxiety symptoms, suggesting that DHH individuals who were younger and self-stigmatized reported more anxiety symptoms. Furthermore, perceived social support and internalized stigma were independently linked to depressive symptoms, but did not interact with one another. Findings suggest the need to focus on internalized stigma as a risk factor for DHH individuals' mental health.
Benzer Tezler
- Günlük heteroseksist deneyimler ölçeği'nin Türkçe uyarlaması, geçerlik ve güvenilirlik çalışması
The Turkish adaptation, validity and reliability study of the daily heterosexist experiences questionnaire
SELDA KARAKAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. FİKRET FERZAN ERGÜN
- Maternal self-efficacy, mental health, and stigma processes among Turkish single and married mothers
Türkiye'deki bekar ve evli annelerin anne öz yeterliği, ruh sağlığı ve damgalanma süreçleri
ZEYNEP COŞKUN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
PsikolojiKoç ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT TURAN
DOÇ. DR. GİZEM ERDEM GÜREL
- Aile hekimliği polikliniğine başvuran 18-65 yaş arası bireylerin HIV/AIDS ile yaşayan bireylere karşı damgalama eğilimlerinin sağlık okuryazarlığı düzeyi ile ilişkisinin incelenmesi
Examining the relationship between health literacy level and stigmatizing tendencies of the individuals aged between 18-65 who apply to the family medicine clinic towards people living with HIV/AIDS
ERSİN KAPLAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİLAL ÖZKAYA
DR. BAŞAK KORKMAZER
- Ruh ve sinir hastalıkları hastaneleri tasarımında hasta, toplum ve hastane ilişkilerinin incelenmesi
Analysis of patient, society and hospital relationships in architectural design of mental hospitals
BESTE AKKOYUNLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. IŞIL HACIHASANOĞLU
- Transseksüel bireylerin, cinsiyet geçiş süreci sonrasındaki psikososyal özelliklerinin araştırılması ve derinlemesine incelenmesi
Investigation and in-depth analysis of psychosocial characteristics of transsexual individuals following gender transition
ALİ GÖKHAN EŞİM
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriEge ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZEN ÖNEN SERTÖZ
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM KUMAN TUNÇEL
DOÇ. DR. ÖZLEM SÜREL KARABİLGİN ÖZTÜRKÇÜ