Maternal self-efficacy, mental health, and stigma processes among Turkish single and married mothers
Türkiye'deki bekar ve evli annelerin anne öz yeterliği, ruh sağlığı ve damgalanma süreçleri
- Tez No: 846263
- Danışmanlar: PROF. DR. BÜLENT TURAN, DOÇ. DR. GİZEM ERDEM GÜREL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: bilişsel değerlendirme kuramı, depresyon, anneliğe dair öz- yeterlilik, bekar anneler, damgalanma, cognitive appraisal theory, depression, maternal self-efficacy, single mothers, stigma
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Koç Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 96
Özet
Tek ebeveynli ailelerin sayısı dünya çapında artmaktadır. Türkiye'de boşanma oranlarının artmasıyla beraber Türkiye'deki hane halklarının %8'i bekar anneler ve çocuklarından oluşturmaktadır. Bekar anneler, bakım verme zorlukları ve sosyal izolasyon gibi konularda evli annelere göre daha fazla stres etkenine maruz kalmaktadır. Çalışmalar bekar annelerin evli annelere göre ruh sağlığı sorunları yaşama risklerinin yüksek olduğunu göstermiştir. Nitel çalışmalarda ise bekar anneler damgalanmaya dair deneyimlerini paylaşmaktadır. Bu çalışmada, 5 ila 12 yaşlarında en az bir çocuğu olan bekar ve evli annelerin depresyonu, iyi oluş hali ve anneliğe dair öz yeterlilikleri karşılaştırılmıştır. Ek olarak, deneysel bir araştırma yürütülerek bekar ve evli annelerin stresli bir duruma ilişkin değerlendirmeleri manipüle edilmiş ve mevcut ruh halleri ve anneliğe dair öz-yeterlilikleri incelenmiştir. Son olarak bekar annelerin damgalanma süreci ile ruh sağlığı sonuçları arasındaki bağlantı araştırılmıştır. Deneysel çalışmada, bekar (boşanmış, dul veya hiç evlenmemiş) anneler (n = 93) ve evli anneler (n = 98),“tehdit değerlendirme”ya da“mücadele değerlendirme”koşullarından birine atanmıştır. Annelerden okudukları hikâyeyi kendileri yaşıyormuş gibi düşünmeleri ve çevrimiçi bir anketi tamamlamaları istenmiştir. Sonuçlar, bekar annelerin evli annelere göre daha yüksek depresyon bildirdiklerini göstermiştir; ancak evli ve bekar annelerin iyi oluş halleri ve anneliğe dair öz-yeterliliklerinde farklılık bulunmamıştır. Uygulanan manipülasyon sonucu bilişsel değerlendirme durumunun ve bunun medeni durumla etkileşiminin annelerin anlık duygu durumuna ve anneliğe dair öz- yeterliliklerine bir etkisi bulunmamıştır. Son olarak, olumsuz değerlendirilme korkusunun ve sosyal aidiyetin, bekar annelerin damgalanma süreci ile ruh sağlığı sonuçları arasındaki ilişkiye aracılık ettiği bulunmuştur. Araştırmanın bulguları, Türkiye'deki bekar annelik damgalanmasına ve bunun ruh sağlığı sonuçlarıyla olan ilişkisine ışık tutmaktadır.
Özet (Çeviri)
Single-parent-headed families are increasing worldwide. In Turkey, with rising divorce rates, single mother headed households constitute 8% of households. Single mothers are exposed to more stressors than married mothers such as caregiving strains and social isolation. Moreover, they are at high risk of mental health issues and experience stigmatization. This study compared depression, well-being, and maternal self-efficacy of single and married mothers who had at least one 5 to 12-year-old child in their care. In addition, we conducted an experimental study and manipulated single and married mothers' appraisal of a stressful situation and examined their current mood and maternal self-efficacy. Finally, we investigated the link between single mothers' stigma process and their mental health outcomes. In the experimental study, single (divorced, widowed or never married) mothers (n = 93) and married mothers (n = 98) were assigned to either a threat or a challenge appraisal condition, read a vignette about a hypothetical housing situation, and completed an online survey. The results showed that single mothers reported higher depression than married mothers; however, their well-being and maternal self-efficacy did not differ. Regarding the manipulation, we did not find a main effect for cognitive appraisal condition and its interaction with marital status. Lastly, we found that fear of negative evaluations and social belongingness mediated the association between single mothers' stigma process and mental health outcomes. The findings of the study shed light on single motherhood stigma and its association with mental health outcomes in Turkey.
Benzer Tezler
- COVİD-19 pandemisi sırasında yüksek risk altında ve düşük risk altında çalışan sağlık çalışanlarının tükenmişlik, kaygı, depresyon, algılanan stres düzeyi, somatik belirtiler, psikolojik dayanıklılık, damgalama ve travmatize olma düzeylerinin karşılaştırılması
Depression, anxiety, depression, perceived stress level, somatic symptoms, psychological resistance of health care professionals who work at high risk and at low risk during COVID-19 pandemia
AYÇA TURAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
PsikiyatriBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. MEHMET HAMİD BOZTAŞ
- The relationship between perceived maternal narcissism and attitudes toward seeking psychological help : Mediating roles of self-efficacy and self-esteem
Anneden algılanan narsisistik özellikler ile psikolojik yardım aramaya yönelik tutum arasındaki ilişkide öz-yeterlik ve öz-saygının aracı rolünün incelenmesi
ELİF SENA YETİŞGİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
PsikolojiTOBB Ekonomi ve Teknoloji ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKNUR DİLEKLER ALDEMİR
DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE IŞIK
- Tip-2 diyabetli hastalarda öz yeterlilik düzeyinin yaşam kalitesine etkisi
The effect of self efficacy level on the quality of life in patients with TYPE-2 diabetes
BURAK ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HemşirelikOndokuz Mayıs ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AFİTAP ÖZDELİKARA
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan ergenlerde öz-düzenleme temelli bilişsel psikoeğitim programının duygu düzenlemeve öz-yeterliğe etkisi
The effect of self-regulation based cognitive psychoeducation program on emotion regulation and self-efficacy in adolescent with attention deficit hyperactivity disorder
ZEYNEP SÖKMEN
- Kişilerarası ilişkiler psikoterapi (KİPT) teknikleri ve psikoeğitimin şizofreni hasta ailelerinde öz-etkililik ve bakım yüküne etkisi
Effects of Interpersonal Psychotherapy (IPT) Techniques and Psychoeducation on Self-Efficacy and Care Burden in Families of Patients with Schizophrenia
HATİCE DURMAZ
Doktora
Türkçe
2015
HemşirelikAtatürk ÜniversitesiPsikiyatri Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE OKANLI