Deneysel İslam iktisadı: Bir nörofinans deneyi
Experimental islamic economics: A neurofinance experiment
- Tez No: 826047
- Danışmanlar: PROF. DR. HALİL İBRAHİM BULUT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Katılım Bankacılığı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 181
Özet
Nörofinans; finansal kararların ardında yatan nedenleri nörobilim, finans, biyoloji ve psikoloji teorileri aracılığıyla anlamaya çalışan çoklu disipliner bir araştırma alanıdır. İslami finans, Müslüman bireylerin finansal meselelerde ihtiyaç duyduğu kavram ve kurumları İslam ve İslami ilkeler açısından inceleyen araştırma alanıdır. Bu araştırmanın amacı, dini inancın finansal karar verme sürecindeki rolünü nörofinans teorisi aracılığıyla incelemektir. Bu amaç doğrultusunda, dini mensubiyetini İslam olarak ifade eden 12 gönüllü katılımcı fMRG (fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme) cihazı aracılığıyla gözlemlenmiştir. Deneysel ödüller herhangi bir finansal cezai yaptırım ve risk içermeyecek biçimde sunulmuştur. Deney katılımcılarına, deneysel çekim başlamadan önce finansal ödülleri kabul etmeleri durumunda deney biter bitmez bunları nakit olarak alacakları ve bu ödülün dini statüsü gereği manevi mesuliyetinin tamamıyla kendilerine ait olduğu defalarca ifade edilmiştir. Katılımcıların deney boyunca sergiledikleri beyin aktivasyonları deneysel MR görüntüleri aracılığıyla, ödülleri gördükleri ve değerlendirdikleri sürelerdeki nörobiyolojik aktivasyonları açısından karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. Deney ödülleri, 500 TL tutarında 10 adet haram ve 500 TL tutarında 10 adet helal olmak üzere 1000 TL tutarında 20 adet risk ve finansal ceza içermeyen nakit finansal ödüllerden oluşmuştur. Katılımcıların ana akım ekonomi alanyazınına göre bütün pozitif ve risk içermeyen finansal ödülleri kabul etmesi ve söz konusu ödüllere nörobiyolojik açıdan ödül reaksiyonu sergilemesi beklenmekteydi fakat katılımcılar“haram”olarak tanımlanan finansal ödülleri almayı kabul etmemiştir. Katılımcıların haram olarak tanımlanan ödülleri gördükleri süre ile helal olarak tanımlanan ödülleri gördükleri süre kıyaslandığı zaman sağ posteriour insula bölgelerinde anlamlı nöral aktivasyon sergiledikleri görülmüştür. Finansal açıdan pozitif ve risk içermese dahi dini açıdan“haram”olarak ifade edilen finansal ödülleri kabul etmemişlerdir. Haram finansal ödülleri görsel olarak algıladıkları anda nörobiyolojik açıdan hoşnut olmama tepkisinden kaynaklandığı öngörülen sağ posterior insula aktivasyonu sergilediği gözlemlenmiştir. Bu çalışmanın alanyazında dini motivasyon ve finansal karar verme etkileşimini MR cihazında araştırması açısından öncülük edeceği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Neurofinance is a multidisciplinary research field that aims to understand the reasons behind financial decisions through theories of neuroscience, finance, biology, and psychology. The Islamic finance is a research field that examines the concepts and institutions that Muslim individuals need in financial matters in terms of Islam and Islamic principles. The purpose of this study is to examine the role of religious belief in the financial decision-making process through the theory of neurofinance. Within this purpose, 12 volunteer participants who identified their religious affiliation as Islam were observed by means of fMRI (functional magnetic resonance imaging). Experimental rewards were offered without any financial penalties or risks. Before the experimental session begins, the participants were explicitly informed that if they accept the financial rewards, they will receive the financial rewards in cash as soon as the experiment is over and the spiritual responsibility of the financial reward belongs entirely to them in accordance with its religious status. The brain activations of the participants during the experiment were analyzed comparatively through the experimental MRI images in terms of their neurobiological activations during the periods when they saw and evaluated the rewards. The experimental rewards consisted of 20 cash financial rewards amounting to 1000 TL, 10 haram rewards amounting to 500 TL, and 10 halal rewards amounting to 500 TL, with no risk or financial penalty. According to the mainstream economics literature, participants were expected to accept all positive and risk-free financial rewards and to display a neurobiological reward reaction to these rewards. Participants refused to accept financial rewards defined as“haram”and showed significant neural activation in the right posterior insula region during the time they viewed haram rewards compared to the time they viewed halal rewards. They did not accept financial rewards that were religiously defined as“haram”even if they were financially positive and risk-free. When they visually perceived haram financial rewards, they exhibited right posterior insula activation, which is neurobiologically attributed to a displeasure response. The study is considered to be a landmark study in the literature in terms of the investigation of the interaction between religious motivation and financial decision making in the MR device.
Benzer Tezler
- Tarihi süreçte faiz ve faizsiz finans kavramlarının gelişimi ve faizsiz finans sisteminin uygulama pratiği
Development of interest and interest-free finance concepts in the historical process and application of interest-free finance system
NİMET CORA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
BankacılıkÇankırı Karatekin ÜniversitesiEkonomi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HALİL İBRAHİM GÜL
- Kur'ân'ın bilimsel ve ictimâî yorumu: Târık Sûresi örneği
Scientific and social interpretation of the Qur'an: The example of Surah Tariq
MUSTAFA UÇAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Astronomi ve Uzay BilimleriBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET MAHFUZ ATA
- Tasarrufa dayalı faizsiz finansman sistemlerinin risk analizi ve yönetimi
Risk evaluation and management of saving-based interest-free financing systems
ESRA TÜRKÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Ekonomiİstanbul Üniversitesiİslam İktisadı ve Finansı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET SARAÇ
- An empirical study on fuzzy c-means clustering for turkish banking system
Bankacılık sektörünün bulanık kümelenmesi üzerine deneysel bir çalışma
FATİH ALTINEL
Yüksek Lisans
İngilizce
2012
BankacılıkOrta Doğu Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESMA GAYGISIZ
- Seeking certitude: Iktisāb and Ilhām in imam al-Ghazālī's theory of knowledge
İmam Gazzâlî'nın bilgi teorisinde ilme giden iki yolu: İktisab ve ilham
SHEEBA ARIF
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Dinİbn Haldun ÜniversitesiMedeniyet Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECEP ŞENTÜRK