Okul öncesi öğretmenlerinin sınıflarındaki özel gereksinimli çocukların akran ilişkilerine dayalı sosyal yeterliklerine ilişkin görüş ve uygulamaları
Preschool teachers' opinion and practises on peer-related social competencies of children with special needs in their classrooms
- Tez No: 826482
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞEYDA DEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Özel Eğitim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 125
Özet
Bu araştırmanın amacı kaynaştırma uygulaması yürütülen okul öncesi sınıflarında öğrenim görmekte olan özel gereksinimli çocukların akran ilişkilerine dayalı sosyal yeterliklerini incelemek ve öğretmenlerin çocukların akran ilişkilerini desteklemeye yönelik uygulamalara ilişkin görüşleriyle beraber bu uygulamaları kullanım sıklıklarını incelemektir. Araştırmanın katılımcı grubunu 98 okul öncesi öğretmeni, 98 özel gereksinimli çocuk ve 98 tipik gelişim gösteren çocuk oluşturmaktadır. Çocuklara ve öğretmenlere ilişkin demografik bilgiler Demografik Bilgi Formu ile toplanmıştır. Çocukların akran ilişkilerini incelemek için Çocuk Davranış Ölçeği ve Akran Şiddetine Maruz Kalma Ölçeği kullanılmıştır. Öğretmenlerin uygulamalara ilişkin görüşleri ve uygulamaları kullanım sıklıkları Okul Öncesi Dönemde Sosyal Etkileşim Uygulamaları Ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. Öncelikle çocukların akran ilişkilerindeki davranışları arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla Pearson korelasyon analizi yapılmış ve akran ilişlerindeki davranışları arasında ilişki bulunmuştur. Özel gereksinimli çocukların yetersizlik türlerine göre akran ilişkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığını incelemek için Kruskal Wallis H testi yapılmış ve özel gereksinimli çocukların yetersizlik türlerine göre akran ilişkilerinin OSB ve dil konuşma bozukluğuna sahip çocuklar arasında farklılaştığı bulunmuştur. Özel gereksinimli çocukların cinsiyetlerine ve yaş gruplarına göre akran ilişkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığını incelemek için Mann Whitney U testi yapılmış ve özel gereksinimli çocukların cinsiyetlerine göre akran şiddetine maruz kalma düzeyinde farklılaşma olduğu ve erkek çocukların daha fazla akran şiddetine maruz kaldığı bulunmuştur. Yaş gruplarına göre hiperaktivite ve saldırgan davranışlarda farklılaşma olduğu belirlenmiş ve 5 yaş grubunun bu davranışları daha fazla sergilediği bulunmuştur. Çocukların özel gereksinimli olma durumlarına göre akran ilişkilerinde farklılaşma olup olmadığını incelemek için yapılan ilişkisiz örneklemler t testi sonucuna göre çocukların prososyal, saldırgan, asosyal, kaygılı korkulu, hiperaktivite davranışların, dışlanma ve akran şiddetine maruz kalma düzeylerinin tipik gelişim gösteren çocukların lehine farklılaştığı bulunmuştur. Öğretmenlerin akran ilişkilerini desteklemek için en çok kabul edilebilir, uygulanabilir buldukları ve en sık kullandıkları uygulamaların doğal stratejiler olduğu belirlenmiş ve en az kabul edilebilir, uygulanabilir buldukları ve en az kullandıkları uygulamalar ise çevresel düzenlemeler olmuştur. Öğretmenlerin uygulamaları kullanım sıklıklarının öğretmenlik tecrübesi, sınıf mevcudu, eğitim düzeyi ve hizmet içi eğitim alma durumları ile ilişkisi incelendiğinde herhangi bir ilişki bulunamamıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of the current study is to examine the peer-related social competencies of children with special needs in inclusive preschool classes and to examine teachers' views on practices to support children's peer-related social competencies and the frequency of their use of these practices. The participant group of the study comprised of 98 preschool teachers, 98 children with special needs and 98 typically developing children. The demographic information about the children and teachers was collected with the Demographic Information Form. Child Behavior Scale (CBS) and Peer Victimization Scale (PVS) were used to examine children's peer relationships. Teachers' opinions about the practices and the frequency of use of these practices were obtained using the Social Interaction Practices for the Preschool Years (SIPPY). First of all, Pearson correlation analysis was performed to examine the relationship between children's behaviors in peer relationships and a relationship was found between their all behaviors in peer relationships. To examine whether the peer relationships of children with special needs differed according to the type of disability, Kruskal Wallis H test was performed, and it was found that the peer relationships of children with special needs differed according to the types of disability, between ASD and speech and language disorders. To examine whether peer relations of children with special needs differed according to their gender and age groups Mann Whitney U test was conducted, and it was found that there was a difference in the level of exposure to peer victimization according to the gender of children with special needs and there was a difference in hyperactivity and aggressive behaviors according to age groups. According to the results of the independent samples t-test conducted to examine whether there was a difference in peer relations according to the presence of children with special needs, it was found that the levels of prosocial, aggressive, asocial, anxious fearful, hyperactivity behaviors, exclusion and exposure to peer violence differed. It was determined that the practices that teachers found most acceptable, feasible, and most frequently used to support peer relationships were natural strategies, and the practices they found least acceptable, feasible, and least frequently used were environmental arrangements. When the relationship between the frequency of teachers' use of practices and their teaching experience, class size, education level, and in-service training status was examined, no significant correlation was found.
Benzer Tezler
- Okul öncesi sınıflarındaki özel gereksinimli çocuklar ve akranlarının arkadaşlık ilişkileri ve öğretmen destek stratejileri
The friendship relationships of children with special needs and their peer in preschool classes and teacher support strategies
DİLEK DURGUTLUOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiÇocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESLİHAN AVCI
- Okul öncesi kaynaştırma sınıflarında müzik etkinliklerinin kullanım durumu ve çocukların kavram gelişimleri ile akran kabullerinin incelenmesi
An investigation of the use of music activities in preschool inclusive classes and its relationship with children's conceptual development and peer acceptance
EMRE ONAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimTrakya ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EZGİ AKŞİN YAVUZ
DR. ÖĞR. ÜYESİ TRİNGA SHPENDİ ŞİRİN
- Kaynaştırma ortamlarında okul öncesi eğitim öğretmenlerince sunulan akran zorbalığı eğitim paketinin etkileri
The effects of the peer bullying training package presented by preschool teachers in inclusive settings
GİZEM ERGİN
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YASEMİN ERGENEKON
- Okulöncesi dönemde kaynaştırma eğitimine ilişkin öğretmen ve ebeveyn tutumları ile kaynaştırma eğitimi uygulanan sınıflarda akran ilişkilerinin incelenmesi
Teachers' and parents' attitudes toward inclusion in preschool period and investigation of peer relationship in inclusion classrooms
HÜLYA ÇULHAOĞLU İMRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. DR. AYPERİ DİKİCİ SIĞIRTMAÇ
- Özel gereksinimli öğrencisi olan okul öncesi öğretmenlerinin akran çatışmasına ilişkin görüşlerinin, çatışmaya müdahale yaklaşımlarının ve uyguladıkları stratejilerin belirlenmesi
Determining the views of preschool teachers having students with special needs on peer conflict, their conflict intervention approaches and the strategies they apply
BANU KARAAHMETOĞLU