Tatar Türkçesinde dönüşlü çatı
Reflexive voice in Tatar Turkish
- Tez No: 827657
- Danışmanlar: PROF. DR. AYHAN ÇELİKBAY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 391
Özet
Bu tez genel ve özel dilbilimi kaynaklarındaki bilgiler ışığında Tatar Türkçesinde dönüşlü çatı kategorisini tarihsel ve karşılaştırmalı yöntemle incelemeyi konu edinmiş bir çalışmadır. Tatar Türkçesinde geleneksel olarak dönüşlü çatı başlığı altında ekleme yöntemiyle oluşturulan fiiller incelenmiştir. Tezde, Tatar Türkçesi dilbilgisi kaynaklarında ekleme yöntemiyle kurulan dönüşlü çatı biçimbirimi almış fiillerin işlevlerine göre sınıflandırılması ve dönüşlü çatı ile ilişkilerinin tespit edilmesi hedeflenmiştir. Ayrıca dönüşlü çatının çözümlemeli yöntemle kurulmasının mümkün olduğu açıklandıktan sonra bu yöntemle kurulan dönüşlü çatılı cümlelerin yapısal ve işlevsel yönlerinin ortaya konması amaçlanmıştır. Tezde teorik altyapının kurulduğu ve genel olarak çatı kategorisi ile ilgili bilgi ve değerlendirmelerin sunulduğu ilk bölümün ardından, ikinci bölümde dönüşlü çatının tanımı, sınıflandırılması ve işlevleri ile ilgili teorik bilgiler sunulup değerlendirilmiştir. Yine bu bölümde dönüşlü çatı kurma yöntemleri, dönüşlü çatı türleri ve dönüşlü çatının ilgili olduğu fiil kategorileriyle ilişkileri açıklanmıştır. Tezin üçüncü bölümünde Tatar Türkçesinde ekleme yöntemi ve çözümlemeli yöntemle oluşturulan dönüşlü çatı tarihsel ve karşılaştırmalı yöntemle incelenmiştir. Son bölümde ise çoklu çatılı fiillerde dönüşlü çatı biçimbiriminin sınırlılıkları üzerine tespitler yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
This thesis is a study that examines the reflexive voice category in Tatar Turkish with a historical and comparative method in the according to information in general and special linguistics resources. In Tatar Turkish, the verbs formed by the morfological method under the traditional reflexive voice heading were examined. In the thesis, it is aimed to classify verbs with reflexive morpheme formed by the morfological method in Tatar Turkish grammar sources according to their functions and to determine their relations with reflexive voice. In addition, after explaining that it is possible to construct the reflexive voice with the analytical method, it is aimed to reveal the structural and functional aspects of the reflexive voice constructed with this method. In the thesis, following the first chapter, in which the theoretical structure is established and information and evaluations about the voice category are presented, in the second chapter, the theoretical information about the definition, classification and functions of the reflexive roof is presented and evaluated. Also in this chapter, reflexive voice construction methods, reflexive voice types and their relations with the other verb categories to which reflexive voice is related are explained. In the third chapter of the thesis, the reflexive voice formed by the morfological and analytic method in Tatar Turkish has been examined with historical and comparative method. In the last chapter, the limitations of reflexive voice morpheme in multi-voice verbs are determined.
Benzer Tezler
- Kırım Tatar Türkçesinde anlamca kaynaşmış-deyimleşmiş birleşik fiiller ve bu fiillerin öğretimdeki yeri
The Combined verbs united in meaning idiomized in the Turkish in Kırım tatar and the location of these verbs in teaching
ARZU SEMA ERTANE BAYDAR
Doktora
Türkçe
2002
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. MUKİM SAĞIR
- Tatar Türkçesinde gereklilik/zorunluluk kipliği
The necessitative modality in Tatar Turkish
TUĞBA SARIKAYA AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
DilbilimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FATMA ŞAHAN GÜNEY
- Tatar Türkçesinde fiillerin istemi
Valency of verbs in Tatar Turkish
NESLİHAN YILMAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
DilbilimOrdu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NUH DOĞAN
- Tatar Türkçesinde isim cümlesi
Noun clause in Tatar Turkish
ALP EREN DEMİRKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
DilbilimGazi ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FEYZİ ERSOY
- Tatar Türkçesinde zaman-süre belirteçleri ve belirtecimsilerinin dil bilgisel incelemesi
Grammatical investigation of time-duration adverbs and adverbials in Tatar Turkish
İLKNUR ÖNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDAL ŞAHİN