Kadın divan şairlerinin şiir dünyası
The poetry world of women divan poets
- Tez No: 827745
- Danışmanlar: PROF. DR. ORHAN KURTOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 635
Özet
Kadınlar insan zihninin bir üretimi olan edebiyat sanatına özne ve nesne olarak katılmışlardır. Erkek şairlere en güzel şiirleri yazdırdıklarında, onların muhayyilelerini harekete geçirdiklerinde nesne konumundadırlar. Kadınlar kendi hislerini, hayallerini, fikirlerini sözcükler ile edebî bir şekilde dile getirdiklerinde edebiyatın öznesi olmuşlardır. Bu tezin konusu da edebiyata özne olarak katılan kadın şairlerin eserleridir. Onların ortaya koydukları, eserlerin kendi cinsiyetlerine özgü duyarlıklarını yansıtıp yansıtmadığının tespit edilmesi çalışmanın amacıdır. Söz konusu tez çalışmasının sağlıklı bir şekilde yürütülmesi için konu çeşitli yönlerden sınırlandırılmıştır. Osmanlı sahasında aruzla yazan, şiirde birtakım yenilikleri deneseler de geleneğin uzantısı konumunda olan kadın şairler çalışmanın inceleme konusudur. Kadın oldukları kesin olarak bilinen şairlerin şiirleri incelenmiş; kadın müstearı kullanan erkek şairler bu çalışmanın dışında tutulmuştur. Şiirler incelenirken neşredilmiş divanlar ve kadın divan şairlerinin şiirlerini içinde barındıran eserler taranmıştır. Tarama yapılırken kadınlara özgü duyarlıkları ya da stereotipleri yansıttıkları düşünülen konular fişlenmiştir. Divan edebiyatı geleneğine yazdıkları eserlerle katılan kadın şairlerin biyografilerine, kullandıkları nazım şekillerine de yer verilmiştir. Yapılan incelemede kadın divan şairlerinin umumiyetle geleneğin kurallarına bağlı kaldıkları, toplumun kendilerinden beklediği davranış ve düşünce kalıplarını yerine getirmeye çalıştıkları tespit edilmiştir. Kadınlar kimi zaman divan edebiyatının bireyselliğe çok dar bir alan ayıran yapısı içerisinde şahsî hislerini de şiire yansıtabilmişlerdir. Annelik, eşlik, iffetli olma gibi toplumun onayladığı rolleri diğer konulara nazaran daha serbest bir şekilde ifade etmişlerdir. Sonuç olarak kadın divan şairlerinin kendi cinsiyetlerine özgü duyarlıklarını şiirlerine yansıttıkları söylenebilir. Lakin kadın divan şairlerinin şiirlerine yansıyan bu akisler ilk bakışta fark edilebilecek ve üslup oluşturacak denli yaygınlık kazanamamıştır.
Özet (Çeviri)
Women have participated in the art of literature, which is a production of the human mind, as subjects and objects. They are objects when they make male poets write the most beautiful poems, when they stimulate their imagination. Women have become the subjects of literature when they express their feelings, dreams and ideas with words in a literary way. This dissertation focuses on the works of women poets who participate in literature as subjects. This study aims to determine whether their works reflect their gender-specific sensibilities or not. In order to carry out this dissertation study in a healthy way, the subject has been limited in various aspects. The subject of the study is women poets in the Ottoman field who write in aruz and who are in the position of extension of the tradition even though they try some innovations in poetry. The poems of poets who are absolutely known to be women were analyzed; male poets who used female pseudonyms were excluded from this study. While analyzing the poems, published diwans and works containing the poems of women diwan poets were scanned. While scanning, the subjects that were thought to reflect women's sensibilities or stereotypes were labeled. In addition, the biographies of the women poets who participated in the tradition of diwan literature with their works and the verse forms they used were also included. The analysis revealed that women diwan poets generally adhered to the rules of tradition and tried to fulfill the patterns of behavior and thought that society expected of them. Women were sometimes able to reflect their personal feelings in poetry within the structure of diwan literature, which allocates a very narrow space for individuality. They expressed the roles approved by society such as motherhood, wifehood and chastity more freely than other subjects. In conclusion, it may be said that women diwan poets reflected their gender-specific sensibilities in their poetry. However, these reflections reflected in the poems of women diwan poets were not widespread enough to be recognized at first glance and to form a style.
Benzer Tezler
- Tevhîde Hanım Divanı'nın tahlili
The analysis of Tevhîde Hanım's Divan
KÜBRA POLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıMuş Alparslan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSA IŞIK
- Ümîdî, hayatı, eserleri, edebi kişiliği ve dîvânı
The life of Ümîdî, his works , literary personality and tex of his dîvân
MUHAMMED SELVİ SELVİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıAfyon Kocatepe ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. İRFAN AYPAY
- Mecmûa-i Eş'âr (Houghton Ktp. MS Turk 59) inceleme - karşılaştırmalı metin
Poetry Collections (Houghton Library MS Turk 59) text - analysis
HASAN ALİ GÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OZAN YILMAZ
- Gaybî Sun'ullah Dîvânı'nın tahlili
Analysis of Gaybi Sun'ullah's Divan
ABDULLAH YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA GÜNEŞ
- Mustafa Sadık er-Rafii ve Vahyu'l-Kalem'i
Mustafa Sadık er-Rafii ve Vahyu'l-Kalem'i
CEYHUN ÜNLÜER
Yüksek Lisans
Arapça
2000
Doğu Dilleri ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiArap Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AZMİ YÜKSEL