İade hukukunda 'Male captus bene detentus' ilkesi
'Male captus bene detentus' principle on extradition law
- Tez No: 827760
- Danışmanlar: PROF. DR. İZZET ÖZGENÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 496
Özet
İade, devletler tarafından suçlulukla mücadelede kullanılan, şüpheli ve sanığın yargılanması veya hükümlü bir kimsenin cezasını çekmesi için bir ülkeden başka bir ülkeye teslim edilmesi süreci olan bir adli iş birliği türüdür. Devletler iade işlemini iki taraflı veya çok taraflı anlaşmalara dayanarak ve ulusal hukuk kurallarını uygulayarak belirli prosedürler altında gerçekleştirirler. Bu kurallar devlettin iadeye başvurabileceği şartlar ve iadeye engel olan hallerden oluşmaktadır. Ancak belirli suçların küresel anlamda yaygınlaşması ve terörle mücadele konusundaki çabalar, devletlerin suçlulukla mücadele noktasında kurallara bağlı olmadan sabırsız davranmak suretiyle kişileri teslim almak istemesine neden olmaktadır. Bu nedenle de devletler iadeye alternatif usullere yönelmiştir. Bu yöntemler, kaçırma, hile ile teslim alma ve örtülü iade olarak karşımıza çıkmakta ve resmi iade sürecinin içinde yer almamaktadır. Uluslararası hukukta benimsenen, kuralları olan iadeye rağmen ve kişileri belirli garantilerden yoksun bırakılarak yapılması bu yöntemleri tartışmalı hale getirir. Bu yöntemler bakımından tartışmalı olan bir diğer durum bu yöntemler sırasında ortaya çıkan ihlallerdir. Çünkü bu yöntemler gerçekleştirilirken kişinin bulunduğu devletin egemenliği ihlal edilebildiği gibi kişinin temel hak ve hürriyetleri de ihlal edilebilmektedir. Ancak bu noktada asıl soru bu yöntemlerle getirilmiş ve belirli ihlallere neden olunmuş bir süreç sonucunda mahkemelerde yapılan yargılamaların bu yöntemlerden bağımsız hukuka uygun kabul edilip edilmeyeceği noktasındadır. Devletler bu yöntemlerin uygulanmasının yargılamalar üzerinde etkili olmayacağını ileri sürmüş ve bu noktada male captus bene detentus ilkesini kullanmışlardır. Bu ilke“kötü yakalanan iyi yargılanır”şeklinde çevrilmekte, iade dışında bir yöntemle ülkeye getirilen kişinin yargılamasının getiriliş yönteminden bağımsız olarak hukuka uygun kabul edileceği anlamına gelmektedir. Bu ilkenin kabulü ile birlikte bireylerin mahkeme önüne getirilmeden önceki süreci yargılamanın hukuka uygunluğu konusunda göz ardı edilmektedir. Doktrinde iade çok defa tartışılmış ve yazılmış olmakla birlikte, bu eserlerde iadeye alternatif usuller ve male captus bene detentus ilkesi yer bulamamıştır. Çalışmamızda, öncelikle iade hukuku insan hakları ekseninde incelenerek, ardından male captus bene detentus kavramı ortaya konulmuştur. Ardından iadeye alternatif yöntemlerin nasıl gerçekleştiği, gerçekleşmiş olaylar ve AİHM kararları başta olmak üzere diğer ülke yüksek yargı kararları ile aktarılmış ve en nihayetinde de yapılan yargılamaların akıbeti içtihatlar, literatür ve hukuki düzenlemeler bağlamında incelenerek, somut değerlendirme ve önerilerde bulunularak doktrin ve uygulamaya katkı sağlanmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Extradition is a type of judicial cooperation used by states in the fight against crime, which is the process of delivering the suspect or the convict from one country to another in order to be tried or to serve the sentence. States carry out the extradition process under certain procedures, based on bilateral or multilateral agreements and applying national legal regulations. These regulations consist of the conditions under which the state can apply for extradition and the situations that prevent extradition. However, the global spread of certain crimes and efforts to fight against terrorism cause states to act impatiently and take people into custody without adhering to the rules. Therefore, states have turned to procedures alternative to extradition as named kidnapping, luring and disguised extradition. These methods seems controversial since they deprive individuals of certain guarantees despite the rules of extradition adopted in international law. During the process, the sovereignty of the state in which the person is located may be violated, as well as the fundamental rights and freedoms of the individual. However, the real question at this point is whether the trials at the courts as a result of a process that was brought about by these methods and caused certain violations will be considered lawful or not. States claimed that the application of these methods would have no impact on the trials and adopted the principle of male captus bene detentus. This principle is translated as“wrongly captured, properly detained”and means that the trial of a person brought to the country by a method other than extradition will be considered lawful, regardless of the method. The adoption of this principle ignores the process before individuals are brought before the court in terms of the legality of the trial. Although extradition has been discussed widely in the doctrine, procedures alternative to extradition and the principle of male captus bene detentus have not found a place in these works. In our study, first of all, extradition law has been examined in regards to human rights, and then the principle of male captus bene detentus was introduced. Then, how alternative methods to extradition are implemented, the events that took place and the decisions of other countries' high courts, especially the decisions of the ECHR, have been explained; and finally, the outcome of the trials has been examined in the context of case law, literature and legal regulations, and an attempt had been made to contribute to doctrine and practice by making concrete evaluations and suggestions.
Benzer Tezler
- Muhammed el-Emîn el-Hererî'nin Hadâiku'r-Ravhi ve'r-Rayhân adlı eseri bağlamında kadın konusuna yaklaşımı
Muhammed al-Amîn el-Hararî's approach to women subject in the context of his book named Hadâiku'r-Ravhi va'r-Rayhân
ZÜBEYİR KARATAŞ
Doktora
Türkçe
2020
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE ŞAHİN AYNUR
- Suçluların iadesine dair Avrupa sözleşmesi ve Türkiye
European Convention on extradition and Turkey
AHMET ULUTAŞ
- Türk ceza hukukunda iade
Extradition in Turkish criminal law
BURAK BOZ
Doktora
Türkçe
2022
HukukAnkara Sosyal Bilimler ÜniversitesiKamu Hukuku Bilim Dalı
PROF. DR. ERDAL YERDELEN
- Türk iş hukukunda işe iade davası sonrası işe başlama süreci
Starting process after return to work in Turkish labour law
DOĞUKAN KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
HukukMarmara Üniversitesiİş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMRE ERTAN
- İş Hukukunda işe iade davaları ve uygulama sorunları
Reemployment lawsuit in Labour Law and practise problems
ZEYCAN ÜNÜVAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
HukukCumhuriyet ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RECEP MAKAS