Epigrafik ve nümizmatik belgeler ışığında Roma idaresi altında aspendos
Aspendos under the Roman rule in the light of epigraphic and numismatic documents
- Tez No: 828095
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EBRU NURİYE AKDOĞU ARCA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eski Çağ Dilleri ve Kültürleri, Ancient Linguistics and Cultures
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eskiçağ Dilleri ve Kültürleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 221
Özet
Aspendos, Türkiye'nin güney kıyısında yer alan en önemli antik yerleşimlerden biridir. Aynı zamanda görkemi ve zengin yapı stoğuyla dikkat çeken bir tarihî mirastır. Günümüzde Antalya'nın Serik ilçesinde, Belkıs mahallesinde yer almaktadır. MÖ III. yüzyılın ortalarına kadar uzanan sikkeler üzerindeki Ε, ΕΣ, ΕΣΤ, ΕΣΤF, ΕΣΓ, ΕΣΤFΕΔΙΙΥΣ lejantları daha sonra Aspendos'a dönüşmüştür. Antik edebi metinlerde Aspendos genel olarak kuruluş efsaneleri ile karşımıza çıkmaktadır. Antik yazarlar Aspendos'un kuruluşuna yönelik farklı görüşler belirtmektedir. Aspendos kuruluş efsanelerinin dışında çeşitli tarihi olaylarda da önemli roller üstlenmiştir. MÖ IV. yüzyılın ortalarında çıkan Satrap Ayaklanması'nda Kapadokya satrabı Datames'e karşı Sardes satrabı Autophradates'in komutasındaki orduya katılmıştır. MÖ 425 tarihli bir vergi listesinde adı geçen Aspendos'un bir dönem Attika-Delos Deniz Birliği'nin üyesi olduğunu görülmektedir. İskender'in seferi sırasında Aspendoslu elçiler, şehirlerini korumak için İskender'e bir anlaşma teklif etmişlerdir. Ancak İskender Sillyon'a doğru gittiği sırada, Aspendoslular İskender'in şartlarına uymamışlardır. Bunun üzerine İskender Aspendos'a geri dönmüştür ve Aspendoslular daha ağır şartları kabul etmek zorunda kalmıştır. Aspendos kentinde bulunan ve Ptolemaios I Soter (MÖ 305/4-284) ya da Ptolemaios II Philadelphos (MÖ 285-246) dönemine ait yazıt, Aspendos'un çevresindeki bölgelerden gelen askerlerin bir olay nedeni ile birleşerek Aspendos'a yardım ettiğini belirtmektedir. MÖ 220 yılında Aspendos kenti, Akhaios ile ittifak kurarak Pednelissos'un tarafını tutmuştur. Aspendos, Akhaios'un yanında yer alarak ona 4000 hoplit göndermiştir. MÖ 70 yılında Cicero, Kilikia Eyaleti quaestoru Gaius Verres'in Aspendos kentindeki değerli heykelleri çaldığını ve aynı zamanda Aspendos'un kıymetli harp çalgıcısı heykelini de kendi evine götürdüğünü aktarır. Kent MS IV. yüzyılda Hristiyanlığın yükselişiyle ortaya çıkan Primus adında bir Hristiyan şehidin ismiyle Primoupolis olarak adlandırılmıştır. Aspendos'un şehir sınırları güneye doğru genişlerken, bu bölgenin kalıntıları da kent kalıntıları gibi imparatorluk döneminden kalmadır. Arrianos; Aspendos'un, dik ve yüksek bir tepe üzerine yerleştirilen ve bu konumu sayesinde Eurymedon nehrinin rahatlıkla görünebildiğini aktarır. Tepenin etrafında ve düzlük alanlarda birçok ev vardır ve bu konutları çevreleyen bir sur bulunmaktadır. Batısında pazar yeri bulunurken, kuzeyde bir Nymphaion ve doğuda ise bir Basilika ile sınırlanmıştır. Kente doğru kuzeyden uzanan bir su kemeri de göze çarpmaktadır. Bu etkileyici su kemerinin üzerinde, suyun kente getirilmesini finanse eden kişi olan Tiberius Claudius İtalicus'un adı görülmektedir. Doğu yamacında bulunan ve kentin mimarı Zenon tarafından yapılmış olan tiyatro, antik dönem tiyatroları arasında en iyi korunmuş sahne binasına sahiptir. Bu tiyatro binası Antoninus'lar döneminden günümüze ulaşmıştır. Epigrafik metinlerde tiyatroyu yaptıranlar olarak Curtius kardeşlerin isimleri geçmektedir. Kentin neokoros unvanına aldığına dair kanıtlar Gallienus dönemine ait bir sikke ile bilinmektedir. Roma Dönemi'ne ait sikkeleri Soloninus Dönemine kadar basılmaya devam etmiştir. Bu çalışmada kentin tarihi, kültürel yaşantısı ve idaresine değinilmiş olup epigrafik belgeler başta olmak üzere, antik edebi metinler ve nümizmatik verilerden yararlanılmıştır.
Özet (Çeviri)
Aspendos is one of the most significant ancient settlements located on the southern coast of Turkey. It is characterized by its grandeur and rich architectural repertoire, making it a remarkable historical heritage. Today, it is situated in the Belkıs of the Serik district in Antalya. The inscriptions Ε, ΕΣ, ΕΣΤ, ΕΣΤF, ΕΣΓ, ΕΣΤFΕΔΙΙΥΣ found on coins dating back to the mid-3rd century BCE have later become associated with Aspendos. Ancient literary texts predominantly portray Aspendos through its foundation myths, with ancient writers expressing various perspectives regarding its establishment. In addition to the foundation myths, Aspendos has played important roles in various historical events. During the Satrap Revolt in the mid-4th century BCE, Aspendos joined forces with the army led by Autophradates, the satrap of Sardis, against Datames, the satrap of Cappadocia. A tax register from 425 BCE includes the name of Aspendos, indicating its membership in the Attica-Delos Naval Confederacy. During Alexander the Great's campaign, emissaries from Aspendos proposed a treaty to protect their city, but when Alexander headed towards Sillyon, the Aspendians failed to comply with his conditions. As a result, Alexander returned to Aspendos, and the Aspendians were forced to accept harsher terms. An inscription found in Aspendos, dating to the reign of Ptolemy I Soter (305/4-284 BCE) or Ptolemy II Philadelphos (285-246 BCE), mentions the assistance provided by soldiers from neighboring regions who gathered to help Aspendos during a particular event. In 220 BCE, Aspendos allied with Achaios and supported Pednelissos by sending 4,000 hoplites to aid him. In 70 BCE, Cicero reported that Gaius Verres, the quaestor of the Cilicia province, had stolen valuable statues from Aspendos and had even taken the precious statue of a skilled harp player to his own home. With the rise of Christianity in the 4th century CE, Aspendos was renamed Primoupolis after a Christian martyr named Primus. The city limits of Aspendos expanded towards the south, and the remnants in this region, such as fortress ruins, date back to the imperial period. Arrianus mentions that Aspendos was built on a steep and high hill, allowing for a clear view of the Eurymedon River. Surrounding the hill and the flat areas are numerous houses, enclosed by a wall. To the west, there is a marketplace, while a Nymphaion is located to the north and a Basilica to the east. A remarkable aqueduct stretches from the north towards the fortress. The name of Tiberius Claudius Italicus, the individual who financed the water supply to the city, is inscribed on this impressive aqueduct. The theater, constructed by the architect Zenon, is situated on the eastern slope of the city and possesses the best-preserved stage building among ancient theaters. This theater structure has survived from the time of Antoninus Pius. The names of the Curtius brothers, who commissioned the construction of the theater, are mentioned in epigraphic texts. Evidence of Aspendos receiving the title of neokoros is known from a coin dating to the reign of Gallienus. Coins from the Roman period continued to be minted until the reign of Soloninus. This study provides an overview of the city's history, cultural life, and administration, utilizing various sources such as epigraphic documents, ancient literary texts, and numismatic data.
Benzer Tezler
- Anadolu'da II. Sofistik Dönem: Sofist retor ve filozofların kamusal alandaki etkinlikleri
The Second Sophisticin Anotolia: Public activities of sophists,rhetors and philosophers
ELİF AKGÜN KAYA
Doktora
Türkçe
2016
Eski Çağ Dilleri ve KültürleriAkdeniz ÜniversitesiEskiçağ Dilleri ve Kültürleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ADAK
PROF. DR. HASAN ASLAN
- Roma İmparatorluk Dönemi Küçük Asya'sında curatores rei publicae
Curatores rei publicae in Roman Asia Minor
YASEMİN SARGIN
Doktora
Türkçe
2017
Eski Çağ Dilleri ve KültürleriAkdeniz ÜniversitesiEskiçağ Dilleri ve Kültürleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EBRU NURİYE AKDOĞU ARCA
- Klasik Çağ'dan Erken Bizans'a Myra kenti ve teritoryumu
From the Classical Period to the Early Byzantine time the city of Myra and its territory
MEHMET ALKAN
Doktora
Türkçe
2013
ArkeolojiAkdeniz ÜniversitesiEskiçağ Dilleri ve Kültürleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BURAK TAKMER
- Epigrafik, nümizmatik ve edebi belgeler ışığında Synnada tarihi
The history of Synnada in the light of epigraphic, numismatic and literature documents
NECMETTİN ERAYDIN
Doktora
Türkçe
2021
Eski Çağ Dilleri ve KültürleriAkdeniz ÜniversitesiEskiçağ Dilleri ve Kültürleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NALAN EDA AKYÜREK ŞAHİN
- Arkeolojik ve epigrafik buluntular ışığında Priene'deki kültler
Cults in Priene in the light of archaeological and epigraphical finds
GÖKNUR ÇETİNKAYA
Doktora
Türkçe
2021
ArkeolojiBursa Uludağ ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM HAKAN MERT