Manisa'da kentsel ve yarı kentsel iki bölgede hane düzeyinde yetersiz beslenmenin çifte yükü ve ilişkili faktörler
Double burden of malnutrition at the household level and related factors in two urban and semi-urban regions in Manisa
- Tez No: 828625
- Danışmanlar: PROF. DR. PINAR ERBAY DÜNDAR
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Manisa Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Amaç: Bu çalışmanın amacı kentsel ve yarı kentsel iki bölgede anne-çocuk çiftlerinde hane düzeyinde yetersiz beslenmenin çifte yükü ve ilişkili faktörlerin belirlenmesidir. Gereç-Yöntem: Bu kesitsel çalışmanın evrenini kentsel ve yarı kentsel iki ASM birimine kayıtlı 0-5 yaş çocuğu olan 2989 anne-çocuk çifti oluşturmaktadır. Örnek büyüklüğü bilinmeyen prevalans %50 olarak alınıp, %5 hata, %95 güven düzeyinde 340 anne-çocuk çifti olarak belirlenmiştir. Küme örnekleme yöntemiyle ulaşılan araştırma grubunda veriler yüz yüze görüşülerek anne-çocuk çiftlerinin evlerinde toplanmıştır. Çalışmaya katılım oranı %80.58'dir. Araştırmanın etik izni yerel etik kurulundan alınmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkeni anne ve çocuğunun beslenme durumu dikkate alınarak tanımlanan hane düzeyinde MÇY durumudur. Hane düzeyinde MÇY' nin varlığı annenin aşırı kilolu veya obez olması ve 0-5 yaş çocuğunun yetersiz beslenmesi olarak değerlendirilmiştir. Bağımsız değişkenler ise sosyodemografik özellikler, yaşam biçimi özellikleri, gebelik ve doğum ile ilgili özellikler, anne sütü alma ile ilgili özellikler, antropometrik ölçümler ve yetişkinlerde beslenme okuryazarlığı değerlendirme (YBODA)' dır. Tek değişkenli analizlerde ki-kare testi, Fischer' in kesin testi, student t testi; çok değişkenli analizlerde lojistik regresyon kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmamızda hane düzeyinde MÇY prevalansı %5.8 bulunmuştur. Yapılan tek değişkenli analizlerde geniş ailede yaşamak, ailedeki toplam çocuk sayısının iki veya üçün üzerinde olması, anket uygulanan çocuğun ailedeki doğum sırasının ikinci veya üçüncü ve üzerinde olması, anne sütü almaması, istenemeyen gebelik olması ve annenin bir önceki gebeliği ile anket uygulanan çocuğun gebeliği arasında iki yıldan az zaman olması, çocuğun son bir yılda geçirdiği ishal sayısının ikiden çok olması hane düzeyinde MÇY sıklığını anlamlı olarak arttırmaktadır. Çok değişkenli analizlerde ise hane düzeyinde MÇY sıklığını anket uygulanan çocuğun anne sütü almaması 4.83 (%95 GA 1.27-18.34) kat, son bir yılda geçirdiği ishal sayısının ikiden fazla olması 3.23 (%95 GA 1.04-10.06) kat arttırmaktadır. Sonuç ve öneriler Ülkemizde MÇY sorunu mevcuttur ve anne ve çocuk beslenmesindeki bu paradoksal durumun her ikisi de aynı ortamda meydana geldiği için kapsamlı bir yaklaşım gerektirmektedir. Emzirmenin yetersiz beslenmenin her iki bileşeninin riskini azaltmada ve anne sağlığını geliştirmede etkisi vardır. Bakanlığın emzirme ile ilgili programları çifte görevli eylemleri de içine katarak yeniden düzenlenmelidir. Ulusal politika ve planlarda aile planlaması hizmetlerinin etkin olarak verilmesi üzerinde özellikle durulmalıdır. Birinci basamak sağlık hizmetlerinde uygulanan risk gruplarının antropometrik takipleri geniş ailelerde yaşayanlar için daha ayrıntılı yapılmalı ve çocuk-anne çiftleri için özellikle yakından takip edilmelidir; gerekli görülen durumlarda sağlıklı hayat merkezlerine yönlendirilmeli ve diyetisten, fizyoterapist gibi profesyonel sağlık personelleri tarafından süreçlerinde destek olunmalıdır.
Özet (Çeviri)
Aim: The aim of this study is to determine the double burden of malnutrition (DBM) and associated factors at the household level among mother-child pairs in two urban and semi-urban regions. Materials and Methods: The population of this cross-sectional study consists of 2989 mother-child pairs with 0-5 year old children registered in two urban and semi-urban FHC units. The sample size was determined as 340 mother-child pairs, with an unknown prevalence of 50% and a 5% error and 95% confidence level. In the research group reached by the cluster sampling method, data were collected through face-to-face interviews at the homes of mother-child pairs. Participation rate in the study is 80.58%. Ethical permission for the research was obtained from the local ethics committee. The dependent variable of the study is the DBM status at the household level, defined by taking into account the nutritional status of the mother and her child. The presence of DBM at the household level was evaluated as the mother being overweight or obese and the 0-5 year old child being malnourished. The independent variables are sociodemographic characteristics, lifestyle characteristics, characteristics related to pregnancy and birth, characteristics related to breastfeeding, anthropometric measurements and nutritional literacy assessment in adults (YBODA). In univariate analyses, chi-square test, Fischer's exact test, student t test; Logistic regression was used in multivariate analyses. Results: In our study, the prevalence of DBM at the household level was found to be 5.8%. In the univariate analyses, living in a large family, the total number of children in the family being two or more than three, the surveyed child being the second or third or above in the family's birth order, not being breastfed, having an unwanted pregnancy, and there being two intervals between the mother's previous pregnancy and the surveyed child's pregnancy. Having less than a year and having more than two diarrhea episodes in the last year significantly increases the frequency of DBM at the household level. In multivariate analyses, at the household level, the frequency of DBM increased by 4.83 (95% CI 1.27-18.34) times if the surveyed child was not breastfed, and if the child had more than two diarrheas in the last year, it increased by 3.23 (95% CI 1.04-10.06) times. Conclusion: In our country, DBM is prevalent, necessitating a comprehensive approach due to the paradoxical nature of malnutrition in both maternal and child nutrition occurring within the same context. Breastfeeding has an impact on reducing the risk of both components of malnutrition and improving maternal health. The Ministry's programs related to breastfeeding should be redesigned, incorporating dual-purpose actions. Emphasis should be particularly placed on effectively delivering family planning services in national policies and plans. Anthropometric monitoring of high-risk groups implemented in primary healthcare services should be conducted in more detail for individuals residing in large families, with a special focus on monitoring child-mother pairs; when necessary, they should be directed to healthy life centers and supported throughout their processes by professional healthcare personnel such as dietitians and physiotherapists.
Benzer Tezler
- Manisa'da kentsel ve yarı kentsel iki bölgede 40-74 yaş arası bireylerde diyabet risk skorlarının performanslarının değerlendirilmesi
Evaluation of the performance of diabetes risk scores among 40-74 aged individuals in urban and suburban TWO regions in manisa
TAYFUN ALPEREN ESGİN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Halk SağlığıManisa Celal Bayar ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PINAR ERBAY DÜNDAR
- Manisa'da bir merkez ilçede ilköğretim 5. ve 7. sınıf öğrencilerinde akran zorbalığı ve etkileyen faktörler
PEER bullying and influencing factors among 5TH and 7TH grade elementary school students in a central district in Manisa
DAMLA AKMAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Halk SağlığıManisa Celal Bayar ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEYHAN CENGİZ ÖZYURT
- Köyde ve kentte yaşayan okul öncesi çocuklarının toplumsal cinsiyet algıları ile anne-babalarının toplumsal cinsiyete yönelik görüşlerinin incelenmesi
The perceptions of gender of preschool children living in rural and urban areas and their parents' views on gender
ELİF ALMİRAY OKUTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PINAR BAĞÇELİ KAHRAMAN
- Manisa kent merkezi birinci basamak sağlık çalışanlarının; Kanser tarama performansları ve ilişkili faktörler
Manisa city center primary health care workers; Cancer screening performances and related factors
ŞEBNEM GÜVENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk SağlığıManisa Celal Bayar ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PINAR DÜNDAR
- Yaşlıların yaşlılık algısı ve sağlıkla ilgili yaşam kalitesini etkileyen faktörler
Aging perceptions of the elderly and the related factors about health related quality of life
NİMET PINAR BAYSAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2008
GeriatriCelal Bayar ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERHAN ESER