Câmiü't Tevârîh'te Türklerin kökenine dâir verilen bilgilerin incelenmesi
Examination of the informations given about the origin of the Turks in the Jami'al-Tawarikh
- Tez No: 828781
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULLAH TEMİZKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 379
Özet
Reşîdeddîn Fazlullâh Hemedânî, şarkın yetiştirdiği en güzîde sîmâlardan biridir. O, mesleğinde mütehassıs bir tabip, ilmin her sahasında kalem oynatmış bir müellif, İlhânlı imparatorluğunun geniş topraklarını uzun yıllar yönetmiş tecrübeli ve tedbirli bir devlet adamıdır. Gazan Hân devrindeki yapısal reformlarda, Gazan ve Olcaytu devirlerindeki imâr faaliyetlerinde büyük rol oynamıştır. Kendisine asıl şöhretini temin eden şey ise Gazan Hân'ın emriyle yazdığı Câmiü't Tevârîh adlı eseri olmuştur. Sözkonusu eserin birinci cildi Türk ve Moğol tarihidir, ikinci cilt muhtelif milletlerin tarihlerini anlatır. Bu tez çalışmasının birinci kısmı Câmiü't Tevârîh'in yazarı Reşîdeddîn'in biyografsine ayrılmıştır. İkinci kısımda Câmiü't Tevârih'in yazılış süreci, içeriği, neşirleri, muhtelif dillerdeki tercümeleri üzerinde durulmuş, yazarın Câmiü't Tevârîh dışındaki eserleri hakkında bilgi verilmiştir. Üçüncü ve asıl kısım Câmiü't Tevârîh'te Türklerin kökenlerine dâir verilen bilgilere odaklanır. Bu kısım iki alt bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Câmiü't Tevârîh'in birinci cildi birinci faslında yer alan Uygur, Karluk, Kalaç, Kanklı, Kıpçak ve Ağaçeri boyları hakkındaki rivâyetler incelemiş, rivâyetlerin karşılık geldiği tarihî gerçekliğin ne olduğu saptanmaya çalışılmıştır. İkinci bölüm Türk Moğol köken birliği teorisi ve Câmiü't Tevârîh'te geçtiği şekliyle Ergenekon hakkındadır. Bu bölümde Reşîdeddîn'in Türk ve Moğolların neseplerini Tevratî-İslâmî jenaolojiyle birleştirmesi üzerinde durulmuştur. Ayrıca Türklere âit olan Ergenekon destanının Câmiü't Tevârîh'te Moğollar âitmiş gibi anlatılmasının sebepleri ve Cengiz Hân'ın mensup olduğu Borçiginlerin muhâfaza ettikleri demircilik ananesinin konuyla ilgisi tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Rashid al-Dīn Fadlallāh Hamadānî was one of the most distinguished people of the East. He was a writer who wrote about every aspect of the science, and a consultant doctor as well as an experienced and cautious statesman who ruled Il-Khanate Empire's wide territory for many years. He played a big part in structural reforms during Ghazan Han period, and also in public works during Ghazan and Oldjaitu periods. The actual piece of work who gave him his real reputation was“Djami al-Tawarikh”which he wrote by the order of Ghazan Khan. The volume one of this aforementioned work is about Turk and Mongol history, whilst volume two tells about the history of different nations. Part I of this dissertation is dedicated to biography of Rashid al-Dīn who is the writer of Camiut Tevarih. Part II emphasizes Camiut Tevarih's writing process, content, publications and its translations to different languages whilst giving information about the writer's other works. The third and the main part focuses on the information that is given about the origins of Turks in Camiut Tevarih. This part consists of two subsections. First subsection examines the narratives about Uighur, Qarluq, Khalach, Kanqlı, Kıpchaq and Agachari tribes in the first chapter of volume one of Camiut Tevarih and tries to determine the historic reality of these narratives. Second subsection is all about the theory of Turk Mongol origin unity and“Ergeneqon”as it is stated in Djami al-Tawarikh. This subsection emphasizes how Rashid al-Dīn unifies Turk and Mongol genealogies with Judeo-Islamic genealogy. The reason of why Ergeneqon epic that belongs to Turks is mentioned as if it belongs to Mogols and the relation of custom of ironworking which is kept by Borchigins where Cenghis Khan belongs to is also discussed here.
Benzer Tezler
- Cami'ü't-Tevarih'te Harezmşah sultanları (Çeviri ve değerlendirme)
Khwarazmian sultan's according to Jami-al Tawarikh (Translate and evaluation)
FARBOD MAZLUMI
- Selçuklu vezirleri (Dustûru'l-Vüzerâ'ya göre)
Seljuks vizier (According to Dustûru'l-Vüzerâ göre)
SEVGİ KÜBRA AKDEMİREL
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
TarihSüleyman Demirel ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABDULLAH BAKIR
- Câmiu't-Tevârîh'teki İlhanlı minyatürlerinin taht sahneleri analizi (TSMK H. 1653)
Analysis of throne scenes of Ilkhanid miniatures in Jami'al-Tawarikh (TSMK H. 1653)
ZEYNEP BATO
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. ŞEHNAZ BİÇER
- Kadir Ali Bek ve camiü't-tevarih'i üzerine dil incelemesi (imla ? fonetik ? morfoloji ? karşılaştırmalı metin ? dizin ? sözlük)
Kadir Ali Bek and linguistical reserach on his Jamiat-Tawarih
RYSBEK ALIMOV
Doktora
Türkçe
2005
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÖZKAN
- Reşîdüddîn Fazlullah-ı Hemedânî'nin Câmi'u't-Tevârîh adlı eserinde Sultan Mahmud Devrine dair kayıtlar ve değerlendirmesi
The Records About the Period of Sultan Mahmud in Rashid-al-Din Fadlullah Hamadani's work named Jamiʿ al-Tavarikh and Their Assessments
AYBUKE GÜLBEYAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Tarihİstanbul Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLYAS TOPSAKAL