Reading Hagia Sophia through its everyday spatial experience
Ayasofya'yı günlük mekansal deneyimi üzerinden okumak
- Tez No: 829860
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ DİDEM KILIÇKIRAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Kadir Has Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık ve Kent Çalışmaları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 158
Özet
Ayasofya, Temmuz 2020'de Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi olarak ibadete açılmıştır. Camiye çevrilmesi ile, devletler, kurumlar ve cemaatler tarafından siyasi, sosyal ve dini değerleri üzerinden tartışılmıştır. İlgili meslek grupları, kültürel miras anıtına yapılan mekânsal müdahaleleri takip etmiştir. Öte yandan, Ayasofya'nın dönüştüğü yeni yer, mekânsal programı ve yerin deneyimi açısından çok fazla çalışılmamıştır. Bu tez, literatürdeki bu boşluğu ele alarak Ayasofya'nın gündelik yaşamda bir yer olarak nasıl işlediğini araştırmaktadır. Mekânsal düzeni, yönetimi ve ziyaret kuralları ile Ayasofya bir yer olarak nasıl inşa edilmektedir? Yeni cami işlevi, müze ve kilise geçmişiyle nasıl bir araya gelmektedir? Dönüşüme ilişkin resmi söylemde sunulan cami ile Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi arasındaki ilişki nedir? Farklı amaçlarla gelen, farklı arka planlardan ve cinsiyetlerden ziyaretçiler mekânı nasıl deneyimlemektedir? Bu tezde, Ayasofya'nın camiye dönüştürüldükten sonraki hali üzerine kapsamlı bir bakış sunmayı amaçlıyorum. Bunun için Kim Dovey'in mekâna yaklaşımından esinlenerek, mekânsal programına, yerin söylemsel inşalarına ve kullanıcıların yeri deneyimleme biçimlerine bakıyorum. Öncelikle, dönüşüm sürecini aydınlatmak için Ayasofya'nın dönüşümüne ilişkin resmi söylemi araştırıyorum ve anıtın cami olarak ilk gösterimlerini analiz ediyorum. Ayrıca, dönüşüme akademisyenler, devletler ve topluluklardan gelen tepkileri ve medyada yer alan haberleri inceliyorum. Bu araştırmada, Ekim 2022 ve Mart 2023 tarihleri arasında katılımcı gözlem yöntemini kullanarak bir saha çalışması gerçekleştirdim. Saha çalışması, başta namaz vakitleri olmak üzere farklı zamanlarda gerçekleştirilen saha ziyaretleri ve Ayasofya'nın ziyaretçileriyle yapılan görüşmelerden oluşmaktadır. Saha çalışmasından edindiğim gözlemlere ve görüştüğüm kişilerin bakış açılarına dayanarak, bu yeni yerin gündelik yaşamını ve deneyimlerini keşfetmeye çalışıyorum.
Özet (Çeviri)
Hagia Sophia was inaugurated in July 2020 as the Hagia Sophia Grand Mosque. With its conversion into a mosque it has been discussed over its political, social, and religious values by states, institutions, and congregations. Relevant professional groups have followed the spatial interventions to the cultural heritage monument. On the other hand, the new place Hagia Sophia transformed into has not been studied much in terms of the spatial program of the site and the experience of the place. This thesis addresses this gap in the literature and explores how Hagia Sophia works as a place in its everyday life. How is Hagia Sophia constructed as a place with its spatial order, management, and visiting rules? How does the new function as a mosque come together with its museum and church pasts? What is the relationship between the mosque that is presented in the official discourse of the conversion and the Hagia Sophia Grand Mosque? How do visitors with different backgrounds and genders, who come with different purposes, experience the place? In this thesis, I aim to provide a comprehensive view of Hagia Sophia after its conversion into a mosque. For this, inspired by Kim Dovey's approach to place, I look at the spatial program and the discursive constructions of place, and the ways its users experience it. First, in order to illuminate the conversion process, I research the official discourse regarding the conversion of Hagia Sophia and analyze the first displays of the monument as a mosque. I also examine the media coverage and reactions to the conversion from scholars, states, and communities. In this research, I conducted a fieldwork between October 2022 and March 2023 using the participant observation method. The fieldwork consisted of site visits at different times, particularly during prayers, and interviews with the visitors of Hagia Sophia. Based on my observations from the fieldwork and the perspectives of the interviewees, I try to explore the everyday life and experiences of this new place.
Benzer Tezler
- 1929-1946 tarihleri arasında Cumhuriyet Gazetesinde yayımlanmış arkeoloji içerikli haberlerin bir değerlendirmesi
An evaluation of archeology news published on Cumhuriyet Newspaper between 1929 and 1946
SABAHAT NAĞME BAŞARAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Arkeolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLGE AR
- Türkiye mimarlık tarih yazımının ürettiği 'Suretler': Ayasofya çevirileri
The 'Transcriptions' produced by the architectural historiography of Turkey: Translations of hagia Sophia
BÜŞRA ÖZAYDIN ÇAT
Doktora
Türkçe
2022
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞEGÜL KURUÇ
- Mimarbaşı sedefkar Mehmet Ağa'nın yaşamı ve Türk Osmanlı mimarisine katkısı
Başlık çevirisi yok
AYŞE GÜLÇİN KÜÇÜKKAYA
Doktora
Türkçe
1987
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiRestorasyon Ana Bilim Dalı
PROF.DR. FERİDUN AKOZAN
- Tarihi kent merkezlerinde mekan kalitesinin okunabilirliği üzerine araştırmalar
Researches on legibility of spatial quality in historical city centers
BEYZA ÇERMİKLİ
Doktora
Türkçe
2016
Peyzaj Mimarlığıİstanbul ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HANDE SANEM ÇINAR ALTINÇEKİÇ
- Mimarinin tarihi ferman üzerinden okunması: Hoşgörü başkenti Nikomedia ve rota üzerindeki taşınmaz kültür varlıklarının incelenmesi
Reading architecture through the historical edict: Nicomedia, capital of tolerance and analysis of immovable cultural assets on the route
GÜRKAN YILDIZHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ArkeolojiKarabük ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ANAR AZİZSOY