Geri Dön

Kozan'daki mimari eserler

Architectural works in Kozan

PDF İndir

  1. Tez No: 830285
  2. Yazar: SALİHA KARAGÖZ YILMAZ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. HALİL SÖZLÜ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Sanat Tarihi, Art History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Mersin Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 392

Özet

Kozan, Akdeniz bölgesinde yer alan Adana iline bağlı bir ilçedir. Adana'nın iki büyük ilçesinden birisi konumundadır. Kozan, 1926'ya kadar vilayetlik (il statüsü) yapmıştır. Kanuni Sultan Süleyman döneminde de tamamen Osmanlı Devleti'nin topraklarına geçerek Halep vilayetine bağlı bir sancak merkezi olmuştur. Adana Halep'ten ayrılarak vilayet olduğunda Kozan da Adana'ya bağlanmıştır. Adı, 1865 yılına kadar Sis olarak bilinen ve bugün 103 Mahallesi bulunan ilçenin çevresinde birçok Kalesi, mimari eserleri ve ören yerleri mevcuttur. Kozan sınırları içerisinde Hititler, Asurlular, Roma, Bizans ve Osmanlı gibi birçok medeniyetin izine rastlamak mümkündür. Tez çalışması içerisinde Adana'nın Kozan ilçesinin ilk önce coğrafi konumu ve tarihi hakkında bilgi verilmiş, daha sonra bu ilçe sınırları içinde bulunan mimari yapılar tespit edilip, incelenmesi sağlanmıştır. Bu doğrultuda 5 mezar anıtı, 2 manastır, 23 kilise, 3 şapel, 3 hamam, 2 sarnıç, 2 cami, 1 bedesten, 2 han, 3 köprü, 3 değirmen ve 4 çeşme tespit edilmiştir. İncelenen eserlerin büyük çoğunluğunu kiliseler oluşturmaktadır. Kiliselerin büyük bir bölümü günümüze harabe durumda gelmiş olup bu yapılarda süsleme olarak çoğunlukla haç motifi görülmektedir. Manastırlar, Bedesten, Hanlar ve Mezar anıtları sade olarak inşa edilmiş ve bu yapılarda herhangi bir süsleme unsuruna rastlanılmamıştır. İncelediğimiz eserler arasında hamamlarda tuğla kullanımı görülmektedir. Bu tuğla kullanımı yassı tuğla olarak karşımıza çıkmış ve bu yapılar süsleme bakımından sade yapılmıştır. Camilerin hepsi farklı özellikler göstermektedir. Camilerin kitabelerine göre birisi Memlükler Döneminde inşa edilmişken bir diğeri Kanuni Sultan Süleyman döneminde inşa edilmiştir. Camiler sade olarak inşa edilmiş olup herhangi bir süsleme unsuruna rastlanılmamıştır. Kozan'daki incelediğimiz su yapılarından köprüler ve değirmenler sade olarak inşa edilmiş, sarnıç yapılarında ise haç motifli süsleme görülmektedir. Çeşmelerin geneli de sade olup Sütköşkü Çeşmesi'nin batı cephesi üzerinde üç adet bezek motifi bulunmaktadır. Kozan'da yer alan ve incelediğimiz yapıların inşasında genellikle kesme ve yontu taş ile tuğla malzeme kullanılmıştır. Çalışma alanımızda yer alan eserlerin süslemelerinde bitkisel ve geometrik kompozisyon motifli bezemeler kullanılmıştır. Bu mimari yapıların hangi döneme ait olduğu özellikle belirtilerek, bu eserlerin günümüzdeki durumları, zamanla geçirdiği evreler hem yazılı hem de görsel olarak ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ayrıca Kozan ilçesinde yer alan bu yapılar çevre ilçelerde ve Anadolu'da yer alan yapılarla karşılaştırılıp değerlendirilmiştir.

Özet (Çeviri)

Kozan is a district of Adana province, located in the Mediterranean region. It is one of the two large districts of Adana. Kozan was a province (had the status of a province) until 1926. During the reign of Suleyman the Magnificent, it became the center of a sanjak in Aleppo province, which passed completely into the lands of the Ottoman Empire. When Adana separated from Aleppo and became a province, Kozan also became the part of Adana. There are many castles, architectural works and archaeological sites in the surroundings of the district, which was called Sis until 1865 and today has 103 districts. Within the borders of Kozan, it is possible to find traces of many civilizations such as the Hittites, Assyrians, Romans, Byzantines and Ottomans. The dissertation study first contains information about the geographical location and history of Kozan district in Adana. Then, it was ensured that the architectural structures within the borders of this district were uncovered and examined. In this direction 5 tombs, 2 monasteries 23 churches, 3 chapels, 3 Turkish baths, 2 cisterns, 2 mosques, 1 covered bazaar, 2 inns, 3 bridges, 3 mills and 4 fountains were found. Most of the works examined are churches. Today, most of the churches are in a ruinous state, and the cross motifs are mostly seen as decorations in these structures. Monasteries, Covered Bazaars, Inns and Tombs were simply built and no decorative elements were found in these structures. Among the works we have examined, bricks were used in the Turkish baths. The bricks used are flat bricks and these structures were simply decorated. All these mosques have different characteristics. According to the inscriptions of the mosques, one was built during the Mamluk period and the other during the reign of Suleyman the Magnificent. Mosques were simply built and no decorative elements were found. Bridges and mills, which are among the water structures of Kozan we have examined, were simply built, and the cistern structures were decorated with cross motifs. The fountains are generally simple, and on the west facade of the Sütköşkü fountain, there are 3 decorative motifs. In the construction of the structures we have examined in Kozan, mainly cut and dressed stone and brick materials were used. Floral and geometric composition motifs were used for the decoration of the works in our study area. By indicating the era to which these architectural structures belong, an attempt has been made to show, both in writing and visually, the current status of these works and the phases they have passed through over time. Furthermore, these structures in Kozan district were compared with the structures in the surrounding districts and in Anatolia and evaluated.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    363624

    Architectural design thought between heritage and contemporary Arab architecture (Case study of Doha/Qatar)

    Kültürel mi̇ras ve çağdaş Arap mi̇marlığı i̇li̇şki̇si̇ bağlamında mi̇marlık düşüncesi̇ (Doha/Qatar örneği̇)

    HUSSEİN ALRAGABİ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2014

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YÜKSEL DEMİR

  2. Tez No

    328762

    Gebze ve çevresindeki Türk-İslam devri yapıları

    Architectures of Turkish-İslamic age in and around Gebze

    AHMET YAVUZYILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Sanat TarihiAtatürk Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAMZA GÜNDOĞDU

  3. Tez No

    308864

    İzmir'deki Geç Dönem Osmanlı camileri

    Late Period Ottoman mosque's in İzmir

    SİBEL POLAT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Sanat TarihiSelçuk Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. YAŞAR ERDEMİR

  4. Tez No

    562070

    Manisa Soma'da bulunan Türk devri yapıları

    Turkish period structures in Manisa Soma

    GAMZE İLHAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Sanat TarihiÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MESUT DÜNDAR

  5. Tez No

    520306

    İstanbul'un Anadolu Yakası kıyılarında mesire alanlarının dönüşümü (1839-1938) ve günümüze yansımaları

    Transformations Of Mesires Along The Anotolian Side Of Istanbul (1839-1938) And Their Connection With The Present

    ÖZGÜN ARIN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik Üniversitesi

    Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYGÜL AĞIR

Geri Dön