Mobil uygulama aracılı veri sömürgeciliği: Bağımsız mobil uygulama geliştiricilerine yönelik bir araştırma
Mobile app-mediated data colonialism: Research on indie mobile app developers
- Tez No: 831013
- Danışmanlar: PROF. DR. MERİH TAŞKAYA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Reklamcılık, Sosyoloji, İletişim Bilimleri, Advertising, Sociology, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Gözetim, Karşı-Gözetim, Veri Gözetimi, Veri Sömürgeciliği, Eleştirel Veri Çalışmaları, Veriye Dayalı Reklamcılık, Uygulama Çalışmaları, Surveillance, Counter-Surveillance, Dataveillance, Data Colonialism, Critical Data Studies, Data-Driven Advertising, App Studies
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İletişim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 224
Özet
İçinde bulunduğumuz dijital medya ortamında dijital veriye sahip olmak giderek önemli hale gelmekte, veriye egemen olanlar veri gücüne de sahip olmaktadır. Bu nedenle verilere hükmetmek için kişilerin en mahrem alanlarına kadar sızmayı sağlayacak çeşitli yöntemler geliştirilmektedir. 2000'li yılların başlarından itibaren kullanımı giderek artan mobil cihazlar, teknoloji şirketleri tarafından kişilerin en yakınında konumlandırılmakta, adeta kullanıcının bir uzvu haline gelmektedir. Bu cihazların internete bağlı kalabilmeleri de işlevsellikleri için hayati öneme sahiptir ve teknolojinin tüm olanakları bunu sağlamak için seferber edilmiştir. Mobil cihazlarda çalışmak üzere tasarlanan mobil uygulamalar ise kullanıcıların gündelik hayatında önemli bir yer tutarken, her an erişilebilir olmaları ve etkileşimli yapıları sayesinde kişilerin çokça tercih ettikleri, pek çok farklı amaç için kullanılabilen yazılımlar haline gelmiştir. Özetle, mobil iletişimin kilit noktasında yer alan ve kullanıcılardan veri elde etmenin aracı haline gelen mobil uygulamalara, eleştirel bir perspektifle yaklaşılması önemlidir. Araştırmanın temel problemi, sömürgeciliğin tarihsel seyrindeki hammadde peşine düşülmesine benzer biçimde doğal bir kaynak gibi görülen kullanıcı verilerinin ve dolayısıyla insan hayatının sömürüye uğratılmasıdır. Mobil uygulamaların yaratıcıları olan bağımsız geliştiriciler de bu sömürüye en yakından tanıklık etmektedirler. Bu nedenle bağımsız mobil uygulama geliştiricilerinin veri sömürüsü ve veri gözetimine karşı varsa direniş kültürlerini ortaya çıkarmak, gözetimden kaçınma stratejileri ve gözetime tepki hamlelerini araştırmak amacıyla etnografik bir araştırma yürütülmüştür. Discord, Slack ve X platformlarındaki geliştirici topluluklarında yer alan ve amaçlı örnekleme yoluyla belirlenen 11 bağımsız geliştirici ile çevrimiçi derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Derinlemesine görüşmeler, MAXQDA 2020 programı üzerinde tümevarımsal kodlamaya başvurularak tematik analize tabi tutulmuştur. Ayrıca derinlemesine görüşmelerden elde edilecek bulguları desteklemek amacıyla mobil uygulamalar için en çok tercih edilen uygulama mağazalarının oluşturucuları olan Apple ve Google'ın Gizlilik Politikalarına ilişkin belgeler de yine MAXQDA 2020 programı kullanılarak doküman analizi ile incelenmiştir. Bulgular, bağımsız geliştiricilerin kişisel veri ve veri bağlantılı konular/sorunlar hakkında bilgi sahibi olduğunu gösterirken; büyük teknoloji şirketlerinin gözetim mekanizmalarına da hâkim olduklarını göstermektedir. Geliştiricilerin veri gözetimine direniş gösterdikleri, bu direniş biçiminin toplu eylemleri içermeyen, bireysel bir mukavemet şeklinde olduğu ve gözetime karşı çeşitli tepki hamlelerinin bulunduğu da yine bulgular arasındadır. Alanında uzman olarak nitelendirilmesi gereken bağımsız geliştiricilerin, gözetimden kaçınma stratejileri de sıradan kullanıcılar için uygulanabilir ve yol gösterici olarak değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Within the contemporary digital media landscape, the acquisition and mastery of digital data have attained paramount significance. Those who possess the capacity to govern data also wield the potential to harness its potent influence. Consequently, diverse methodologies are being devised to infiltrate the most private domains of individuals, with the ultimate objective of asserting control over data. Mobile devices, whose ubiquity has soared since the early 2000s, are strategically positioned by technology enterprises in close proximity to users, effectively extending the individual's sphere of existence. The critique of these devices to remain tethered to the internet is paramount for their operational effectiveness, prompting the mobilization of all available technological advancements to ensure seamless connectivity. Mobile apps, designed specifically for mobile devices, have become ubiquitous fixtures in the daily lives of users. Initially conceived for specific functionalities, they have evolved into versatile software tools with extensive utility, fueled by their constant accessibility and interactive nature. This ubiquity and versatility necessitate a critical lens through which to examine their role in mobile communication, particularly their function as instruments for harnessing data. This research centers on the apprehension of user data exploitation, drawing an analogy to the historical pursuit of raw materials during colonialism. By framing user data as a valuable resource, this lens highlights concerns about the potential exploitation of human life in the context of mobile apps and underscores the need for a thorough examination of their impact and ethical implications. Indie developers, the architects of mobile apps, occupy a unique vantage point in the landscape of data colonialism. As close observers of the process, they offer valuable insights into potential resistance against dataveillance. An ethnographic study was conducted to explore this perspective, examining developers' strategies for evading surveillance and their reactions to such monitoring. Online in-depth interviews were conducted with 11 indie developers located in the developer communities on Discord, Slack and X platforms and determined through purposeful sampling. In-depth interviews were subjected to thematic analysis using inductive coding on the MAXQDA2020 program. In addition, in order to reinforce the findings from in-depth interviews, documents regarding the privacy policies of Apple and Google, the creators of the most preferred app stores for mobile apps, were also examined by document analysis using the MAXQDA 2020 program. The findings revealed a deep understanding among developers of personal data issues and the intricate surveillance mechanisms employed by tech companies. While their resistance is evident, it currently manifests primarily at the individual level, lacking a strong collective dimension. However, the study identified diverse strategies employed by developers, showcasing their ingenuity in navigating the challenges of surveillance. These insights are not only relevant but also instructive for ordinary users. The expertise of indie developers provides valuable tools and perspectives for navigating the complex terrain of data privacy in the digital age.
Benzer Tezler
- Tekerlekli sandalye navigasyonu sırasında karşılaşılan beklenmedik engellerin ortadan kaldırılmasına yönelik işbirlikçi sistem tasarımı
A collaborative system design for removing the unexpected obstacles encountered during a wheelchair navigation
ABDULLAH KIRMIZIBİBER
Doktora
Türkçe
2024
Jeodezi ve FotogrametriYıldız Teknik ÜniversitesiHarita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜRKAY GÖKGÖZ
- Deprem felaketi sonrası mobil alışveriş niyetini şekillendiren faktörler: Mobil uygulama kabulünün rolü
Factors shaping mobile shopping intentions after an earthquake disaster: The role of mobile app acceptance
SELİM BUĞDAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Yönetim Bilişim SistemleriSivas Cumhuriyet ÜniversitesiYönetim Bilişim Sistemleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT FATİH TUNA
ÖĞR. GÖR. ÜZEYİR FİDAN
- Turist deneyimi yaratmada mobil artırılmış gerçeklik (AR) uygulamasının rolü: Efes Örenyeri uygulaması
The role of mobile augmented reality (AR) application for creating tourist experience: A study in Ephesus archaeological site
ZEYNEP GÜVERCİN GÖÇMEN
Doktora
Türkçe
2021
TurizmDokuz Eylül ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EBRU GÜNLÜ
- Teknoloji kabul modeli kapsamında tüketicilerin mobil (TV) uygulamalara karşı tutumlarının davranışsal niyetine etkisi
The effect of consumers' attitudes towards using mobile (TV) applications on behavioral intention within the scope of technology acceptance model
SÜLEYMAN ÇAVUŞOĞLU
- Müşteri satın alma yolculuğunda bütünleşik kanal deneyimi: Bankacılık sektörüne yönelik bir uygulama
Omnichannel experience in customer purchase journey: An application for the banking sector
NEDRET ERBOY
Doktora
Türkçe
2021
BankacılıkMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET MARANGOZ