Geri Dön

Cafer Paşa Medresesi'nin restorasyon projesi

A Restoration proposal for madrase of Cafer Paşa

  1. Tez No: 83128
  2. Yazar: ARZU TÜRCAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE ZEYNEP AHUNBAY
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Mimarlık, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1999
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 260

Özet

ÖZET İstanbul'un ilk yerleşmelerinden birisinin Halic'in Eyüp sırtlan içinde kalan yukarı ucu olduğu belirtilir. Efsaneye göre Haliç, eski adı“Hnsokeras”ı, İo'nun kızı Keroessa'dan almıştır. Bu bölgede M.ö. 2. yüzyıla ait olduğu belirtilen buluntulara rastlanmıştır. Tarihi açıdan önemli olan bu semtte yer alan Cafer Paşa Medresesinin restorasyonunu konu alan çalışma altı bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Osmanlı döneminde medrese mimarisinin gelişimi incelenmiştir. İkinci bölümde semtin tarih içindeki gelişimi ve bugünkü durumu araştmlmıştır. Semtin kuruluşu İstanbul'un fethine kadar inmektedir. Ü.Mehmed'in, fetihten hemen sonra, islam dünyasının önemli kişisi Halid Bin Zeyd Eyyub El-Ensari'nin mezarı olduğu rivayet edilen yere onun türbesini ve yanma cami yaptırması ile semt dini ve sembolik bir anlam kazanmıştır. Yüzyılda Haliç sahillerinde ve Eyüp'te önemli imar hareketleri olmuştur. Özellikle I. Süleyman (Kanuni) döneminde, Eyüp'e cami, mescit, medrese, sıbyan mektebi, çeşme, sebil, hamam, imaret, türbe gibi dini, kültürel, sosyal, ticari yapılar inşa edilmiştir, sahiller saray ve yalılar ile dolmaya başlamıştır. Mimari yapı, malzeme ve süslemelere yansıyan üslubu ile Osmanlı Klasik Döneminin en güzel örneklerinin sergilendiği bu yapılar, burada gelişen kültürel ve sosyal ortamın da bir göstergesi olmuştur. Bayezid zamanında (1481-1512) nüfusun yaklaşık yüzde onu Haliç kıyılan ve özellikle Eyüp ve Balat'a yerleşmiştir. I.Süleyman (Kanuni) döneminin sonlarında nüfus 500 000'e yaklaşmış bunun yüzde 30-40 oranında bir kısmı sur dışına yerleşmiştir. En yoğun sur dışı yerleşmesi ise Galata dışında Eyüp ve Kasımpaşa olmuştur. Üçüncü bölümde külliyenin mimari biçimlenişi incelenmiştir. Cafer Paşa Külliyesi 16. yüzyıl küçük külliye mimarisine bir örnektir. Medrese ve türbeden oluşur. Medrese bileşenleri 10 hücre, bir dershane ve hehadır. Hücreler U oluşturacak şekilde yerleştirilmişlerdir. Dershane avlunun güneyinde yer alan hücre dizisinin sonundadır. 1970 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafindan restore edilmiştir. Dershane Kuran kursu olarak kullanılmaktadır. Hücreler bakımsız kalmış bir bölümü odunlık olarak kullanılmış bir bölümü ise boştur. Hücrelerin önünde ahşap revak olduğu düşünülmektedir. Medresenin bütünlüğünün sağlanabilmesi için restorasyon önerisinde revağm inşası öngörülmektedir. Amaç, yapının rölövesinin çıkartılması ve restitüsyonunun yapılması, belgelenmesinin yanında, onarım ilkeleri de belirlenerek işlevlendirme ve günümüz koşullarında kullanılabilir hale getirilmesini sağlamaktır.Cafer Paşa Türbesi, dikdörtgen plana sahiptir. Çatısı tamamen yıkılmıştır. Günümüzde son derece harap halde olan türbenin hemen arkasında medrese binası onarım görmüş olmasına rağmen türbeyle ilgili bir çalışma yapılmamıştır. Türbe yağmur, kar, rüzgar gibi etkilere tamamen açıktır ve özellikle son yıllarda daha hızlı bir bozulma sürecinin yaşandığı gözlenmektedir. Cephe taşlan düşmeye başlamıştır; bazı yerlerde yıkılmalar meydana gelmiştir. îçi 1997 yılına kadar toprak ve bir çok yabancı madde ile dolu olan Türbe bu tarihte Kültür Bakanlığı ve Eyüp Belediyesi tarafından yaptırılan çalışma ile temizlenmiş ve içinde bulunan mezarlar tespit edilip belgelenmiştir. Yapıda meydana gelen bozulmalar dördüncü bölümde yer almaktadır. Beşinci bölümde, Küçük külliye örneklerinden olan külliye, aynıdönem yapılarıyla karşılaştınlmıştır. Altıncı bölümde ise yapının restorasyonunda uygulanacak teknikler incelenmiştir. Bunlar : 1. Temizlik (sonradan yapılan ekler ve kirlenen cephe ). 2. Sağlamlaştırma (strüktürel açıdan özelliğini kaybeden bileşenlerin özgün haline kavuşturulması). 3. Bütünleme (var olduğu tespit edilen binanın eksik bileşenlerin yapılması, örneğin döşeme, pencere, baca vs). 4. Yenileme (çağdaş kullanım için gerekli olan ekler, ısıtma aydınlatma vs.). 5. Yeniden yapım (var olduğu tespit edilen fakat günümüzde yok olan bileşenlerin yeniden yapılması, örneğin revak ve saçak). vı

Özet (Çeviri)

A RESTORATION PROPOSAL FOR MADRASA OF CAFER PAŞA SUMMARY The purpose of this study is to prepare a restoration project for Madrasa of Cafer Paşa (1587) which is located in Eyüp, on Kalenderhane Street. The madrasah is part of the Cafer Paşa Complex which also comprises the mausoleum of the founder. The study consists of six parts. The first chapter is a general introduction to the subject explaining the reason for the choice of the monument for study, the methods that have been used during the research and the proposal for restoration. The historical development of the madrasah is also included in this chapter. In the Islamic world, madrasahs functioned as educational institutions. Madrasah was an endowed establishment. Anyone in the Islamic World could build a madrasah. The second chapter is about the surroundings of the Cafer Paşa Complex. The Madrasah of Cafer Paşa was constructed with in the historical district of Eyüp. Eyüp is one of the earliest Turkish settlements on the Golden Horn. It derives its name from Halid bin Ebu Eyyub el-Ensari, who was a friend of the Prophet Muhammad and devoted his life to the spread of Islam. He took part in the second siege of Constantinople at the age of eighty, and died soon after. He was buried outside the city walls of Constantinople. But when Mehmed II besieged the city, the particularspot where Eyyub el-Ensari was keen on finding the site, and consulted Akşemseddin in a vision, and excavation brought the site to light in the form of Eyyub el-Ensari's tombstone. After the conquest of Istanbul, Mehmed II ordered a mausoleum to be constructed over the tomb of Eyyub el-Ensari. A mosque, a madrasa, an almshouse, shops and a public bath were built near the site, as the centre of a new settlement populated by people migrating from Bursa. Eyyub el-Ensari's tomb soon become an important shrine and a popular object of pilgrimage. The settlement developed quickly, and by the sixteenth century it was one of the most populous areas outside the city walls. There is the Mosque of Zal Mahmud Paşa designed by Architect Sinan during the XVIth century. Complex of Mihrişah Sultan, the Madrasah of Sokollu Mehmed Paşa, Cafer Paşa and the Mausoleum of Eyüp Sultan (1458), Alaaddin Ali Çelebi (1496), Ayaş Mehmet Paşa (1539?), Sokollu Mehmed Paşa (1568/69), Pertev Mehmet Paşa(1572), Lala Mustafa Paşa (1580), Zal Mahmut Paşa (1580), Siyavuş Paşa (1582/84), Cafer Paşa (1589), Ferhat Paşa (1598), Nakkaş Hasan Paşa (1623), Mihrişah Valide Sultan (1792), Şah Sultan (1800), Hüsrev Paşa (1850?), Sultan Reşat (1918) are the monuments which were also built in Eyüp. The third chapter covers the history and the architectural characteristics of the Cafer Paşa Complex. The building can be dated according to the inscription above the entrance door to the mausoleum. The mausoleum and Madrasah of Cafer Paşa were built as a part of a complex. The madrasah of Cafer Paşa is situated to the east of the mausoleum. The madrasah has a“U”plan. There are ten cells and a classroom, all covered by domes. To the north of the classroom, there are two windows on and both sides of the entrance door. There is also a window with pointed arches at the top. On the other two facades of the classroom, there are two rectangular windows at the lover level and a window with a pointed arch at the top. Cells have one door and a window at the lover level and a window with a pointed arch above. The structural system consists of continuous (walls), domes and vault. The domes are supported by arches and pendentives. The wall construction usually has an altemateing pattern with one or two courses of brick and one of stone. After the restoration in 1970, the building does not have any serious structural problem. The mausoleum of Cafer Paşa is a mosonry building which shows XVI th century architectural characteristics too. The southern and the eastern facades of the mausoleum were built in alternating wall construction; made of one course of stone and three courses of bricks. There is an entrance door on the southern wall. The door is made of marble. Marble was used ony the gate of the mausoleum. The timber door has disappeared. On this wall, there are five rectangular windows at the lover level and four windows with pointed arches at the top. Inside the mausoleum, there is a mihrab which made of brick. The mukamas decoration of mihrab is badly damaged. The western facade of the mausoleum was constructed with ashlar. There are four windows at the lover level and four windows with pointed arches at the higher level. There are two gates on western facade. The biggest gate leands into the the courtyard of the turbeh and the other gate leads to the madrasah. The roof of mausoleum does not exist anymore. The damages caused by humidity and growth of lichens are the main problem of the walls. The horasan mortar has lost its building properties. The stones have started falling down from the top of the walls of the mausoleum. Inside the mausoleum there are plants, rubhish which must be cleaned as soon as possible. In fourth chapter consists of the strucrural problems of the madrasah of Cafer Paşa. vuıThe comparison of Cafer Paşa Complex with the other complexes built in the same period is presented in section five. In general, construction techniques and materials of the madrasah show similarities with other 16th century madrasahs in Istanbul. The sixth chapter consists of the proposal for restoration and re-use of the complex. Restoration work should not damage the authenticity of the buildings. Traditional materials should be used. The restoration techniques to be applied for repair of the building are as follows, 1. Cleaning 2.Consolidation 3. Reintegration 4.Renovation 5.Reconstriiksiyon The operations to be performed are, 1. Removal of the additions to the buildings, (such as new walls, domes). 2. Correcttion of the structural and material deteriorations. 3. Completion of the missing parts (such as doors, roof covering etc). 4. Building additions which are necessary for implementing the new function. 5. Re-construction of the part which should have existed in the original plan scheme but do not exist today (such as chimnies, cornice etc). IX

Benzer Tezler

  1. Tez No

    1375

    Mimarbaşı sedefkar Mehmet Ağa'nın yaşamı ve Türk Osmanlı mimarisine katkısı

    Başlık çevirisi yok

    AYŞE GÜLÇİN KÜÇÜKKAYA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1987

    MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Restorasyon Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. FERİDUN AKOZAN

  2. Tez No

    83105

    Mostar, Brankovac Mahallesi'nde sıhhileştirme çalışması

    The Rehabilitation of Brankovac Mahalla in Mostar

    PELİN ÖZİLKİZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NUR AKIN

  3. Tez No

    521323

    Konya Islah-ı Medâris-i İslamiye Medresesi

    The Islah-ı Islamic Madrasas of Konya

    MUHİTTİN POLAT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    TarihNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CANER ARABACI

  4. Tez No

    389264

    XVI. yüzyılda İstanbul'daki Halveti tekkeleri

    Khalwati convents in the Sixteenth century of Istanbul

    AYŞE BÖLÜKBAŞI

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FATMA İLKNUR KOLAY

  5. Tez No

    323957

    Üsküdar'ın vakıf eser kültür mirası ve korunması için öneriler

    Uskudar?s waqf cultural heritage and proposals for it?s conservation

    BETÜL GELENGÜL EKİMCİ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYŞE ZEYNEP AHUNBAY

Geri Dön