Çocukluk çağı duygusal ve fiziksel istismarın borderline kişilik özelliklerini yordamasında mentalizasyonun aracılık rolü
The mediating role of mentalization in predicting borderline personality traits of childhood emotional and physical abuse
- Tez No: 831335
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ENGİN EKER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Borderline Kişilik Özellikleri, Mentalizasyon, Fiziksel İstismar, Duygusal İstismar, Borderline Personality Traits, Mentalization, Psychical Abuse, Emotional Abuse
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 113
Özet
Bu araştırmanın amacı fiziksel ve duygusal istismar ile borderline kişilik özellikleri ilişkisinde mentalizasyonun aracılık rolünün incelenmesidir. Araştırmanın örneklemini 2023 yılında Türkiye'de yaşayan çalışmaya gönüllülük esasına dayalı katılmış olan 20-40 yaş aralığında bulunan 181 kadın (%60,3) ve 119 erkek (%39,7) toplam 300 katılımcı oluşturmuştur. Araştırmanın amacı doğrultusunda katılımcılara“Demografik Bilgi Formu”,“Borderline Kişilik Envanteri”,“Çocukluk Dönemi Örselenme Yaşantıları Ölçeği Kısa Formu”ve“Zihinselleştirme Ölçeği”uygulanmıştır. Toplanan veriler SPSS 25.0 programında istatistiksel olarak analiz edilmiştir. Ölçüm araçları arasındaki ilişkinin test edilmesi için yapılan Pearson korelasyon analizi bulgularında, Borderline Kişilik Ölçeği ve alt boyut toplam puanları ile Çocukluk Dönemi Örselenme Yaşantıları Ölçeği ve alt boyut toplam puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Bunun yanında, Borderline Kişilik Ölçeği ve alt boyut toplam puanları ile Zihinselleştirme Ölçeği ve alt boyut toplam puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler olduğu görülmüştür. Aynı zamanda, yapılan korelasyon analizi sonucunda Zihinselleştirme Ölçeği ve alt boyut toplam puanları ile Çocukluk Dönemi Örselenme Yaşantıları Ölçeği ve alt boyut toplam puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler olduğu görülmüştür. Aracılık rolünün incelenmesi için kullanılan SPSS Macro Process (by Andrew F. Hayes) bulgularında, fiziksel ve duygusal istismar ile borderline kişilik özellikleri arasındaki ilişkide mentalizasyonun kısmi aracılık rolü olduğu saptanmıştır. Yapılan Bağımsız Örnek t-testi ve ANOVA bulgularına göre, dürtüsellik ve psikoz benzeri durumlar erkeklerde kadınlardan anlamlı bir şekilde daha yüksekken; cinsel istismar ve zihinselleştirmeye güdülenme kadınlarda anlamlı bir şekilde erkeklerden daha yüksek olduğu görülmüştür. 20-25 yaş katılımcıların duygulanımda kararsızlık, terk edilme, kendilik imgesi, intihar/ kendini yaralama davranışı, boşluk duygusu, psikoz benzeri durumlar, Borderline Kişilik Ölçeği ve duygusal istismar puan ortalamaları 26-40 yaş katılımcılardan yüksek görülmüştür. Lise mezunu katılımcıların duygusal istismar, fiziksel ihmal, duygusal ihmal ve Çocukluk Dönemi Örselenme Yaşantıları Ölçeği puan ortalamaları anlamlı şekilde en yüksekken lisansüstü mezunu katılımcıların anlamlı şekilde en düşük görülmüştür. Lisansüstü mezunu katılımcıların kendilik temelli zihinselleştirme ve Zihinselleştirme Ölçeği puan ortalamaları anlamlı şekilde en yüksekken lise mezunu katılımcıların anlamlı şekilde en düşük görülmüştür. Maddi durumu kötü olan katılımcıların duygulanımda kararsızlık, terk edilme, kendilik-imgesi, boşluk duygusu, Borderline Kişilik Ölçeği, cinsel istismar, duygusal istismar, fiziksel ihmal, duygusal ihmal ve Çocukluk Dönemi Örselenme Yaşantıları Ölçeği puan ortalamaları anlamlı şekilde en yüksekken maddi durumu iyi olan katılımcıların anlamlı şekilde en düşük görülmüştür. Maddi durumu kötü olan katılımcıların yoğun öfke puan ortalamaları anlamlı şekilde en yüksekken maddi durumu orta olan katılımcıların anlamlı şekilde en düşük görülmüştür.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the mediating role of mentalization in the relationship between physical and emotional abuse and borderline personality traits. The sample of the study consisted of a total of 300 participants, 181 females (60.3%) and 119 males (39.7%) in the age range of 20-40 who participated in the study on a voluntary basis living in Turkey in 2023. In line with the aim of the study,“Personal Information Form”,“Borderline Personality Scale”,“Childhood Trauma Questionnaire Short Form”and“Mentalization Scale”were applied to the participants. The collected data were statistically analyzed in the SPSS 25.0 program. In the Pearson correlation analysis findings made to test the relationship between the measurement tools, statistically significant correlations were found between Borderline Personality Scale and sub-dimension total scores and Childhood Trauma Questionnaire Short Form and sub-dimension total scores. In addition, there were statistically significant correlations between Borderline Personality Scale and sub-dimension total scores and Mentalization Scale and sub-dimension total scores. At the same time, as a result of the correlation analysis, it was observed that there were statistically significant correlations between the mentalization scale and sub-dimension total scores and the Childhood Trauma Questionnaire Short Form and sub-dimension total scores. In the SPSS Macro Process (by Andrew F. Hayes) findings, which were used to examine the mediating role, it was determined that mentalization had a partial mediating role in the relationship between physical and emotional abuse and borderline personality traits. According to the Independent Sample t-test and ANOVA findings, while impulsivity and psychosis-like states were significantly higher in males than females; sexual abuse and the motivation for mentalization was found to be significantly higher in women than in men. Emotional indecision, abandonment, self-image, suicide/self-injury behavior, sense of emptiness, psychosis-like states, Borderline Personality Scale and emotional abuse mean scores of the participants aged 20-25 were higher than the participants aged 26-40. While the mean scores of emotional abuse, physical neglect, emotional neglect and Childhood Trauma Questionnaire Short Form scores of the high school graduate participants were significantly higher, the postgraduates participants were found to be the lowest. While the self-based mentalization and Mentalization Scale mean scores of the postgraduates were significantly higher, the high school graduate participants were found to be the lowest. While the mean scores of emotional indecision, abandonment, self-image, emptiness, Borderline Personality Scale, sexual abuse, emotional abuse, physical neglect, emotional neglect, and Childhood Trauma Questionnaire Short Form scores of the participants with poor financial status were significantly highest, the participants with good financial status were significantly lower. The mean scores of intense anger were significantly higher for the participants with poor financial status, the participants with medium financial status were found to be the lowest.
Benzer Tezler
- Sinirda kişilik bozukluğunda sosyal bilişsel beceriler ile çocukluk çaği travmatik yaşantilarin ilişkisi
The relationship between social cognitive skills and childhood traumatic experiences in borderline personality disorder
EMRE DAYAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Psikiyatriİstanbul ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET RAŞİT TÜKEL
- Çocukluk çağı travmalarıyla borderline kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between childhood traumas and borderline personal characteristics
BEYZA GERMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CANAN TANIDIR
- Çocukluk çağında ruhsal travmaya maruz kalan ergenlerde borderline kişilik bozukluğu gelişimini yordayan faktörlerin incelenmesi
Investigation of the factors that predict the development of borderline personality disorder in childhood trauma
SEFA COŞĞUN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Psikiyatriİstanbul ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NUSRET SOYLU
- Borderline kişilik bozukluğu ve depresyon tanısı alan yetişkin bireylerdeki kümülatif travmaların adli psikopatoloji açısından değerlendirilmesi
The evaluation of cumulative traumas in adult individuals diagnosed with borderline personality disorder and depression in terms of forensic psychopathology
ASLI DİLA AKİŞ
Doktora
Türkçe
2023
Adli Tıpİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDİNÇ ÖZTÜRK
- Sınır durum kişilik bozukluğu olan hastalarda beden imgesinin değerlendirilmesi
Evaluation of body image in patients with borderline personality disorder
BAHRUZ SHUKUROV
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Psikiyatriİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CANA AKSOY POYRAZ