Geri Dön

Morfolojîya navdêrî ya Kurmancîya herêma Qoçgırîyê

Koçgiri bölgesi Kürtçe'sinin nominal morfolojisi / Nominal morphology of Koçgiri's region

PDF İndir

  1. Tez No: 833131
  2. Yazar: FATİME SARUHAN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. HAŞİM ÖZDAŞ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Linguistics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Kürtçe
  9. Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
  10. Enstitü: Yaşayan Diller Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Kürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Kürt Dili ve Kültürü Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 106

Özet

Morfoloji morfemler üzerine çalışan bir disiplindir. Bu disiplinin sınırlarını belirleyen iki ana çizgi vardır; morfemlerle kelime yapımı ve kelime grubu ve cümleler içerisinde kelimelerin kullanımla stratejileridir. Kelime yapımı ve kelimelerin cümle ve sözcük gruplarını içerisinde kullanımı çekimsel morfolojisinin alanına girer. Çekimsel morfoloji iki ana daldan meydana gelmektedir. Bunlar nominal morfoloji ve fiilsel morfolojidir. Batılı dilbilimciler Kürtçe ve Kurmancinin morfolojisi hakkında çokça çalışmalar yapmıştır fakat Kürt dilbilimciler de bu alanda çalışmış ve araştırma yapmışlardır. Bu çalışma da bu tür çalışmalardan biridir. Bu çalışmanın temel amacı nominal morfolojinin Koçgiri bölgesinde kullanımını ortaya çıkartmaktır. Aynı zamanda bu çalışmanın amacı Koçgiri bölgesinin nominal morfolojisi üzerine çalışmak, çekimsel nominal morfolojisini incelemek ve standart Kürtçenin çekimsel nominal morfolojisiyle karşılaştırıp, bu disiplinin çerçevesinde farklılıkları tespit etmektir. Yöntem olarak öncelikle litetaür değelendirilmesi yapıldı daha sonra da Koçgiri bölgesinden konuşmacılarla konuşuldu. Çalışmamızın birinci bölümü dilbilimi ve dilbilimin alt dalları ile başlayıp, morfoloji ve morfolojinin temel kavramlarıyla devam etmektedir. Aynı zamanda birinci bölümde nominal morfoloji kelime türleri, kelime yapımı ve çekimsel nominal morfoloji tarif edilmiştir. Yine birinci bölümün sonunda Kurmancinin nominal morfolojisine değinilmiştir. İkinci bölümde ise birinci bölümde verilen bilgiler göz önünde bulundurularak Koçgiri bölgesi Kürtçesinin nominal morfolojisi incelenmiştir. Sonuç kısmında bölgenin nominal morfolojisinin özellikleri incelenmiş ve farklı özellikler değerlendirilmiştir.

Özet (Çeviri)

Morphology is a discipline that studies morphemes. There are two main lines that determine the boundaries of this discipline; Word construction with morphemes and strategies for using words in word groups and sentences. Word formation and the use of words in sentences and word groups fall within the field of inflectional morphology. Gravitational morphology consists of two main branches. These are nominal morphology and verbal morphology. Although Western linguists have done a lot of studies on the morphology of Kurdish and Kurmanji, Kurdish linguists have also worked and conducted research in this field. This study is one of these studies. The main purpose of this study is to reveal the use of nominal morphology in the Koçgiri region. At the same time, the aim of this study is to study the nominal morphology of the Koçgiri region, to examine the inflectional nominal morphology and to compare it with the inflectional nominal morphology of standard Kurdish and to identify the differences within the framework of this discipline. As a method, firstly the literature was evaluated and then speakers from the Koçgiri region were discussed. The first part of our study starts with linguistics and its sub-branches and continues with morphology and its basic concepts. At the same time, in the first chapter, nominal morphology, word types, word formation, and inflectional nominal morphology are described to an extent that analysis can be made. Again, at the end of the first chapter, the nominal morphology of kurmanji is mentioned. In the second part, the nominal morphology of the Kurdish language of the Koçgiri region was examined, considering the information given in the first part. In the conclusion, the nominal morphology characteristics of the region were examined and different features were evaluated. Morfolojî ew disîplîn e ku li ser morfeman dixebite. Sînorê vê disîplînê bi du xetan dikare bê dîyarkirin; bi morfeman çêkirina bêjeyan û dîsa stratejîyên bikaranîna bêjeyan a di nav destebêje û hevokan. Çêkirina bêjeyan morfolojîya kêşanî û bikaranîna bêjeyan a di nav destebêje û hevokan de jî morfolojîya kêşanî ye. Morfolojîya kêşanî jî ji du binbeşan pêk tê ku ew jî morfolojîya navdêrî û morfolojîya lêkerî ye. Zimannasên rojavayî û zimannasên kurd li ser zimannasî û morfolojîya kurmancî xebitîne û hê jî dixebitin. Her wiha ev xebat jî yek ji wan xebatan e. Armanca vê xebatê bikaranîna morfolojîya navdêrî ya kurmancîya herêma Qoçgirîyê derxe meydanê. Di vê xebatê de armanc ew e ku em li ser morfolojîya navdêrî ya herêma Qoçgirîyê bixebitin, wê analîz bikin û bi morfolojîya navdêrî ya kurmancîya standart re berawird bikin. Heke hebin em ê cudahîyên di navbera wan di çarçoveya disîplînê de analîz bikin. Wekî metod pêşî literatur hate nirxandin û paşê jî li herêmê bi axêveran re hate axaftin. Ji van axaftinên serbest em bi pey taybetîyên morfolojîya navdêrî ya vê herêmê ketin. Beşa yekem bi zimannasîyê û binbeşên zimannasîyê dest pê dike. Ev beş morfolojîyê û têgehên sereke yên morfolojîyê dide nasandin. Her wiha beşa yekem morfolojîya navdêrî, cureyên bêjeyan, bêjesazî û kêşana nomînal terîf dike. Di dawîya beşa yekem de me behsa morfolojîya navdêrî ya kurdîya kurmancî kirîye. Di beşa duyem de me di çarçoveya beşa yekem de li gel mînakan morfolojîya navdêrî ya kurmancîya herêma Qoçgirîyê vekolandîye. Di encamê de taybetîyên morfolojîya navdêrî ya herêmê hatîye pûxtekirin û taybetîyên cuda hatine nirxandin.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    799032

    Morfolojîya kurmancî ya devera Xerzan

    Garzan yöresi kurmancisinin morfolojisi

    AYHAN YILDIZ

    Doktora

    Kürtçe

    Kürtçe

    2023

    DilbilimBingöl Üniversitesi

    Kürt Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET ZAHİR ERTEKİN

  2. Tez No

    490931

    Nomînal morfolojiya kurmanciya herêma torê

    Tori kurmanci kürtçesinde adsıl biçimbilim

    AHMET GÜNERİ

    Yüksek Lisans

    Kürtçe

    Kürtçe

    2018

    Doğu Dilleri ve EdebiyatıMardin Artuklu Üniversitesi

    Kürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. RAFIK DR SULAIMAN

  3. Tez No

    830339

    MTaxi: A comparative tool for taxon identification of ultra low coverage ancient genomes

    MTaxi: Ultra düşük kapsamlı antik genomların takson sınıflandırması için karşılaştırmalı bir araç

    GÖZDE ATAĞ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    BiyolojiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Biyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET SOMEL

  4. Tez No

    202155

    Investigation of the effects of dissolved oxygen concentration, aeration and agitation on the morphology and rheology in submerged fungal fermentation

    Sıvı ortam küf fermentasyonunda morfolojiye ve reolojiye etki eden çözünmüş oksijen konsantrasyonunun (DO), havalandırmanın ve karıştırma hızının etkisinin incelenmesi

    ŞELALE ÖNCÜ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2007

    Biyoteknolojiİzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü

    Gıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. CANAN TARI

    YRD. DOÇ. DR. SEVCAN ÜNLÜTÜRK

  5. Tez No

    878194

    Farklı boyutlarda sürfaktan içermeyen nişasta bazlı mikrokürelerin sentezi, sentez sürecini etkileyen faktörlerin araştırılması

    Synthesis of surfactant-free starch-based microspheres indifferent size ranges and factors affecting the synthesisprocess

    ELİF NAZ KARAGÜLLE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Mühendislik BilimleriTOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi

    Biyomedikal Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FATİH BÜYÜKSERİN

Geri Dön