Müze-izleyici iletişiminde sosyal medya kullanımı: İstanbul'daki sanat müzelerinin takipçi motivasyonları
Social media usage in museum-audience communication: Follower motivations of İstanbul art museums
- Tez No: 833395
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET NUHOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Müzecilik, Museology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sanat ve Tasarım Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 213
Özet
Müze-izleyici iletişimi, müzecilik tarihi boyunca çeşitli değişimlere uğramıştır. Müzelerin tarih sahnesine çıktığı ilk dönemlerde hâkim olan nesne odaklı müzecilik anlayışı, 20. yüzyılla birlikte yerini gelişmeye başlayan izleyici odaklı bir iletişim anlayışına bırakmaya başlamıştır. 21. yüzyılda ise dijitalleşme sürecinin etkisiyle müzeler fiziksel bir mekân olmanın yanı sıra, sanal bir mekân olarak da yeniden şekillenmeye başlamış ve buna bağlı olarak müze izleyici iletişimi de oldukça değişmiştir. Bu süreçte yeni bir iletişim alanı olarak ortaya çıkan sosyal medya, bu iletişimi oldukça etkilemiş ve izleyici odaklı anlayışın gelişimine katkı sağlayarak yeni bir paradigmanın ortaya çıkmasına aracılık etmiştir. Bu yeni paradigmada müzeler, izleyicilerin farklılaşan deneyimleri ile birlikte, fiziksel mekân ve sanal mekân arasında melez bir mekân olarak algılanmaya başlamıştır. Bu tez çalışması, müze-izleyici iletişiminde ortaya çıkan bu yeni paradigmanın Türkiye'deki sanat müzelerinin izleyicileri tarafından nasıl deneyimlendiğini açığa çıkarmaya dönük bir ilginin ürünüdür. Başka bir deyişle, izleyicilerin müzeleri sosyal medyada hangi motivasyonlarla takip ettiklerini ortaya koymak; söz konusu motivasyonlarla çeşitli değişkenleri açıklamak; izleyicilerin demografik yapısını ve sosyal medya kullanım pratiklerini araştırmak amaçlanmıştır. Bu nedenle bu çalışmada, İstanbul'daki sanat müzelerinden sosyal medya platformlarını aktif olarak kullanan İstanbul Modern Sanat Müzesi, Pera Müzesi ve Sakıp Sabancı Müzesi üzerine odaklanılmış ve bu müzelerin İnstagram takipçileri örneklem olarak seçilerek, 628 katılımcıyla çevrimiçi anket çalışması yürütülmüştür. Araştırmanın ve analizin kuramsal temelini kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı oluşturmuştur. Çalışmanın sonucunda bahsedilen müzeleri sosyal medyada takip eden izleyicilerin kullanım motivasyonları“birlikte yaratma”,“müzeye ilgi”,“kolaylık”,“eğlence”,“sosyalleşme”ve“bilgi alma”faktörleri ile açıklanmış ve irdelenmiştir. Ayrıca izleyicilerin kullanım ve demografik özellikleri ile motivasyonların ilişkisi üzerinde durulmuştur. Elde edilen sonuçlar ışığında, müze mekânına yeni katmanlar ekleyerek müze deneyimini genişletmekte olan sosyal medyanın yeni bir müze-izleyici ilişkisinin kurulmasına aracılık ettiği vurgulanmıştır.
Özet (Çeviri)
Museum-audience communication has undergone various changes throughout the history of museology. Object-oriented museology, which was dominant in the early periods when museums appeared on the stage of history, started to give way to an audience-oriented communication approach that started to develop with the 20th century. In the 21st century, with the effect of the digitalization process, museums have begun to be reshaped as a virtual space as well as being a physical space, and accordingly, museum-audience communication has changed considerably. Social media, which emerged as a new field of communication in this process, greatly influenced this communication and contributed to the development of audience-oriented understanding and mediated the emergence of a new paradigm. With the differing experiences of the audience, in this new paradigm museums have begun to be perceived as a hybrid space between physical space and virtual space. This thesis is the product of an interest in revealing how this new paradigm emerging in museum-audience communication is experienced by the audiences of art museums in Turkey. In other words, it is aimed to reveal the motivations of the audience following the museums on social media; explaining the various variables with those motivations; and to investigate the demographic structure and social media usage practices of the audience. For this reason, this study focused on art museums in Istanbul, namely Istanbul Modern Art Museum, Pera Museum and Sakıp Sabancı Museum, which actively use social media platforms. And an online survey was conducted with 628 participants by choosing the Instagram followers of these museums as a sample. The uses and gratifications approach formed the theoretical basis of the research and analysis. At the end of the study, the motivations of the audience following the mentioned museums on social media were explained and examined with the factors of“co-creation”,“interest in the museum”,“convenience”,“entertainment”,“socialization”and“information”. In addition, the relationship between the usage characteristics and demographic characteristics of the audience and their motivations was examined. In the light of the results, it was emphasized that social media, which expands the museum experience by adding new layers to the museum space, mediates the establishment of a new museum-audience relationship.
Benzer Tezler
- Etkileşimli sergilerin sergileme ve tasarım tekniklerinin incelenmesi
Analyzing of the exhibition and design techniques of the interactive exhibitions
ÖZGE KALYONCU FIRAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Güzel SanatlarYıldız Teknik ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL ERİM GÜLAÇTI
- 1990 sonrası sanatta etkileşim bağlamında sanat eseri ve izleyici
The Artwork and the viewer in art after 1990 in the context of interactivity
AYŞE TÜLAY KAHRAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Güzel SanatlarAkdeniz ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÜLFET ILGAZ ÖZGEN TOPCUOĞLU
- Müze sergilemelerinde izleyici-sergi etkileşimi bağlamında mekan tasarımı
Design of space within the context of audience-exhibition interaction in museum exhibition
ZÜLEYHA AYKUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
MüzecilikMarmara Üniversitesiİç Mimarlık Ana Sanat Dalı
DOÇ. MÜGE GÖKER PAKTAŞ
- Reconsidering historical space: accessibility at the Museum of Turkish and Islamic Art
Tarihsel bir mekanı yeniden düşünmek: Türk ve İslam Eserleri Müzesinde erişilebilirlik
ELA BOZOK
- Müzelerde izleyici araştırmalarının sergi geliştirmedeki rolü
The role of audience research in exhibition development in museums
İREM EKENER SANIVAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
MüzecilikYıldız Teknik ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. KADRİYE TEZCAN AKMEHMET
