Geri Dön

Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki duyu adları ve fiillerin çok anlamlılık bakımından incelenmesi

Examination of sensory names and verbs in secondary school Turkish textbooks in terms of polysemy

  1. Tez No: 833413
  2. Yazar: CABBAR AYDIN
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLAL ERDEM DAĞISTANLIOĞLU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Çok anlamlılık, duyu adları, duyu fiilleri, ortaokul Türkçe ders kitapları, sözlük, Polysemy, sensory nouns, sensory verbs, secondary school Turkish textbooks, dictionary
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Çukurova Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 239

Özet

Duyu adları ve fiilleri çok anlamlılık yönünden zengin sözcüklerdir. Öğrenciler, söz varlıklarının genişleyebilmesi ve dil becerilerinde yetkin bireyler olabilmeleri için anlam yönünden zengin duyu adları ve fiilleriyle karşılaşabilmelidir. Ders kitapları, sözlükler ve diğer eğitim materyallerinde duyularla ilgili kelime dağarcığının dağılımı oldukça önemlidir. Bu çalışmada, duyu adlarından“ağız, ayak, burun, dil, el, göz, kulak”ve duyu fiillerinden“bakmak, basmak, dinlemek, dokunmak, duymak, görmek, içmek, koklamak, kokmak, yemek”sözcüklerinin çok anlamlı kullanımlarına odaklanarak, Türkçe ortaokul ders kitaplarındaki ilgili söz varlığı dağılımının incelenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma olarak desenlenen, doküman analizi yönteminin kullanıldığı bu çalışmada ortaokul 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitapları, Güncel Türkçe Sözlük, Okullar için Türkçe Sözlük ve Gerçek Yaşam Temelli Okul Sözlüğü incelenmiştir. 2021-2022 Eğitim-Öğretim yılında kullanılan ortaokul 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki yazar biyografileri, hazırlık çalışmaları, yönergeler, metinler, etkinlikler, gelecek derse hazırlık, tema sonu değerlendirme çalışmaları, dinleme/ izleme metinleri ve etkinliklerinin ses ve video dosyaları; Güncel Türkçe Sözlük, Okullar için Türkçe Sözlük ve Gerçek Yaşam Temelli Okul Sözlüğü'nde duyu adları ve fiillerinin madde başları inceleme grubunu oluşturmuştur. Bu çalışmayla duyu adları ve fiillerinin ders kitaplarındaki kullanımları çok anlamlılığı yansıtmaları bakımından analiz edilmiştir. Ortaokul Türkçe ders kitaplarında duyu adları ve fiillerinden 3 sözcüğün çok anlamlı olarak hiç kullanılmadığı; 6 sözcüğün %25'ten az, 3 sözcüğün %25-%50 arası, 3 sözcüğün %50-%75 arası, 2 sözcüğün %75 ve üzerinde çok anlamlı kullanıldığı tespit edilmiştir.

Özet (Çeviri)

Sensory nouns and verbs are rich words in terms of polysemy. Students should be able to encounter meaning-rich sense nouns and verbs to expand their vocabulary and become competent individuals in language skills. The distribution of sensory vocabulary in textbooks, dictionaries and other educational materials is very important. This study aims to examine the distribution of related vocabulary in Turkish secondary school textbooks by focusing on the polysemous use of the words“mouth, feet, nose, tongue, hand, eye, ear”from sensory nouns and“look, press, listen, touch, hear, see, drink, smell, sniff, eat”from the sensory verbs. This study, designed as qualitative research and used the document analysis method, examined secondary school 5th, 6th, 7th, and 8th-grade Turkish textbooks, Current Turkish Dictionary, Turkish Dictionary for Schools, and Real Life Based School Dictionary. Author biographies, preparatory studies, instructions, texts, activities, preparation for the next lesson, end-of-theme evaluation studies, listening/watching texts and activities' sound and video files in the secondary school 5th, 6th, 7th and 8th-grade Turkish textbooks used in the 2021-2022 academic year; have formed the headlines study group of sensory nouns and verbs in the Current Turkish Dictionary, the Turkish Dictionary for Schools, and the Real Life-Based School Dictionary. This study analyzed the use of sensory nouns and verbs in textbooks in terms of reflecting polysemy. In secondary school Turkish textbooks, it is determined that from sensory nouns and verbs, 3 words were never used polysemous; 6 words were less than %25, 3 words were between %25-%50, 3 words were between %50-%75, 2 words were used %75 and more in a polysemous way.

Benzer Tezler

  1. Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki okuma etkinliklerinin eleştirel okuma bağlamında değerlendirilmesi

    Evaluation of reading activities in secondary school Turkish textbooks in the context of critical reading

    BETÜL YILDIRIM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve ÖğretimÇukurova Üniversitesi

    Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BAŞAK KARAKOÇ ÖZTÜRK

  2. Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki ana karakterlerin çoklu zekâ kuramına göre incelenmesi

    Examination protagonists in the secondary school Turkish lesson coursebooks in terms multiple intelligence theory

    İBRAHİM HALİL HANCIOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve ÖğretimGiresun Üniversitesi

    Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET ALVER

  3. Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki hikâye edici metinlerde çocuk özneler

    The children subjects in the texts of the secondary school Turkish textbooks

    İPEK ILGIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Eğitim ve ÖğretimBaşkent Üniversitesi

    Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AHMET DEMİR

  4. Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki sözcük öğretimi etkinliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi

    Secondary school Turkish textbooks examining vocabulary teaching activities in terms of some variables

    ÖMRE NUMANOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Eğitim ve ÖğretimMersin Üniversitesi

    Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ OĞUZ ERGENE

  5. Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki bilinmeyen sözcüklerin içselleştirilme durumunun belirlenmesi

    Determining of internalization status of unknown words in secondary school Turkish textbooks

    AYŞE NUR ŞİRİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Eğitim ve ÖğretimBurdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi

    Sosyal Bilgiler ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAKAN ÜLPER