Geri Dön

Sağlık çalışanları arasında farmakovijilans ve advers ilaç reaksiyonu bildirimi hakkında bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi

Evaluation of knowledge, attitude and behaviours towards pharmacovigilance and adverse drug reaction reporting among health care professionals

PDF İndir

  1. Tez No: 834026
  2. Yazar: ZAKIR KHAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. YUSUF KARATAŞ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eczacılık ve Farmakoloji, Pharmacy and Pharmacology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Çukurova Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tıbbi Farmakoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 214

Özet

Farmakovijilans (FV) hastanın güvenliği ve akılcı ilaç kullanımı için çok önemlidir. Advers ilaç reaksiyonlarının (AİR'ler) spontan olarak raporlanması, tüm sağlık çalışanlarının mesleki bir yükümlülüğüdür. Bu tez, araştırma hedeflerine ulaşmak için sistematik bir derleme ve araştırma çalışmasından oluşmaktadır. Sistematik derlemenin amacı, Türkiye'de sağlık çalışanlarının FV ve AİR raporlamasına ilişkin bilgi, tutum ve uygulama düzeylerini analiz etmektir. Araştırma çalışması ise, sağlık çalışanlarının (doktor, eczacı, hemşire, diş hekimi, ebe ve paramedik) sağlık hizmeti ortamlarında FV ve AİR raporlaması ile ilgili mevcut bilgi, tutum ve uygulamaları ve engellerin değerlendirmesi amaçlanmıştır. Sistematik derlememizde Türkiye'nin farklı bölgelerinde sağlık çalışanlarının FV ve AİR raporlamasına ilişkin bilgi, tutum ve uygulamalarını araştıran literatürler gözden geçirilmiştir. Araştırma çalışmamız yüz yüze bir anket yöntemi ile Adana ili on ilçesinde, farklı sağlık kuruluşlarında sağlık çalışanları arasında yürütülmüştür. Veri toplama için, önceden test edilmiş bir anket (Cronbach alfa = 0.894) kullanılmıştır. Anketin son taslağı, 58 soru ve beş bölümden (sosyodemografik/genel bilgi, bilgi, tutum, uygulamalar ve engeller) oluşturulmuştur. Toplanan veriler SPSS'de, ki-kare, Kruskal-Wallis, Mann-Whitney, Faktör analizi ve lojistik regresyon testleri kullanılarak analiz edilmiştir. Sistematik bir derlemede, Sağlık çalışanlarının yaklaşık %69,1'i TÜFAM (Türkiye Farmakovijilans Merkezi)'den haberdar olmadıkları, yaklaşık %37,5'i AİR'lerin raporlanmasının önemli olmadığını ve %87,5'i uygulamaları sırasında AİR bildirimini hiç yapmadıklarını belirtmişlerdir. FV'nin önündeki en sık vurgulanan engeller ise zaman eksikliği, belirsizlik ve nereye rapor edileceğini bilmemek olarak belirtilmiştir. Araştırma çalışmamızda; (n=412) tüm sağlık çalışanlarının çoğunluğu (%60,4) daha önce FV eğitimi almadığı ve sırasıyla, %51,9'u %71,1'i ve %92,5'i bilgi eksikliği, olumlu tutum ve uygulama eksikliklerine sahip olduğu belirlenmiştir. Sağlık çalışanlarının FV konusunda eğitim eksikliği ve yetersiz AİR raporlaması istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p

Özet (Çeviri)

Pharmacovigilance (PV) is necessary for the proper use of drugs and the safety of patients. All healthcare professionals (HCPs) have a professional responsibility to spontaneously report adverse drug reactions (ADRs). This thesis was consist of a systematic review and research study to achieve research objectives. The systematic review's objective was to assess the existing literature on the knowledge, attitudes, and practices (KAP) of HCPs concerning PV and reporting of ADR in Türkiye. While, the research study aimed to evaluate HCPs (doctors, dentists, pharmacists, nurses, midwives, and paramedics) current KAP and barriers to PV and reporting of ADR in multicenter healthcare institutions in Adana, Türkiye. A systematic review identified available literature regarding observational cross-sectional studies exploring the HCPs' KAP about PV and reporting of ADR in various geographic areas of Türkiye. Whereas, our research study included a face-to-face survey and was carried out among HCPs who were currently working in different hospitals in 10 districts of Adana, Türkiye. Data were gathered using a self-administered and previously tested questionnaire (Cronbach's alpha=0.894). The final version of the questionnaire had 58 questions divided into five sections including sociodemographic/general information, knowledge, attitude, practices, and barriers. The gathered data was examined in SPSS (version 25) via descriptive statistics, the chi-square, Kruskal–Wallis, Mann-Whitney, Factor analysis, and logistic regression tests. In a systematic review, approximately 69.1% of HCPs in Türkiye were unaware about the national PV center, 37.5% of HCPs thought that ADR reporting is not essential, and 87.5% indicated that they had never reported an ADR before in their practice. Shortage of time, uncertainty, and not knowing where to report were the most frequently mentioned obstacles to PV. In our research study, among all the included participants (n=412), the majority (60.4%) of HCPs had never obtained training on PV. Poor knowledge, positive attitudes, and poor practices were found in 51.9%, 71.1%, and 92.5% of HCPs, respectively. Lack of training and the profession of the HCPs were predictors of poor ADR reporting (p < 0.05). A significant statistical difference (p < 0.05) was also observed between HCPs and KAP scores. The main obstacles that were expected to deter HCPs from reporting ADRs were a heavier workload (63.8%), the belief that a single report of ADR has no impact (63.6%), and an absence of a professional environment (51.9%). Our systematic review identified a significant KAP gap in Türkiye toward PV activities. Similarly, our research study findings showed that most HCPs had poor knowledge and practice but had a positive attitude regarding PV and reporting of ADRs. Barriers to ADR under-reporting were also identified. The development of a compulsory unified PV education intervention for future HCPs to rationally report drug-related ADR is critical for a better healthcare system.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    445375

    Kahramanmaraş ilinde çalışan eczacıların farmakovijilans konusunda bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi

    The knowledge and attitude of pharmacists toward pharmacovigilance in Kahramanmaras

    ALGÜL DİLARA DOKUMACI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Eczacılık ve FarmakolojiÇukurova Üniversitesi

    Tıbbi Farmakoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YUSUF KARATAŞ

  2. Tez No

    771610

    Eczacıların farmakovijilans ile ilgili bilgi düzeyi, tutum ve davranışlarının ölçümlenmesi ve bildirim etkinliğinin arttırılmasına yönelik çalışmalar

    Studies on the measurement of pharmacovigilance knowledge, attitude and behavior among pharmacists and increasing reporting effectiveness

    GİZEM OTLATICI

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eczacılık ve FarmakolojiBiruni Üniversitesi

    Farmasötik Kimya Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM SERKAN AVŞAR

  3. Tez No

    622459

    Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı kliniğinde farmakovijilans çalışması

    Pharmacovigilance study in infectious diseases clinic of Cerrahpasa Medical Faculty

    BERNA KARAİSMAİLOĞLU

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Eczacılık ve Farmakolojiİstanbul Üniversitesi

    Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NEŞE SALTOĞLU

  4. Tez No

    499199

    Sağlık çalısanlarında farmakovijilans farkındalığı

    Pharmacovigilance awareness in healthcare professionals

    EMİNE DEFNE ARAL KARAKULAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Eczacılık ve FarmakolojiSelçuk Üniversitesi

    Tıbbi Farmakoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜLAGU BARIŞKANER

  5. Tez No

    655695

    Sağlık hukuku açısından farmakovijilans sistemi

    Pharmacovigilance system in terms of health law

    DİCLE GENÇOSMANOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Hukukİstanbul Medipol Üniversitesi

    Sağlık Hukuku Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜLDEN Z. OMURTAG

Geri Dön