Rus kaynaklarına göre buhara emîrliği'nde idari-askerî teşkilat, sosyo-ekonomik ve kültürel hayat
Administrative-military organization, socio-economic and cultural life in Bukhara emirate according to Russian sources
- Tez No: 834636
- Danışmanlar: PROF. DR. DİNÇER KOÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Türk Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 467
Özet
Mangıt hanedanı XVIII. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Buhara Hanlığı'na hâkim oldu. Bu durum siyasi ve sosyal alanda büyük değişikliklerin başlangıcıydı. Buhara'daki Cengizli kültürü yerini İslami ögelerin ağır bastığı bir yönetim anlayışına bıraktı. Bu yeni durum sebebiyle devlet Buhara Emirliği olarak anılmaya başlandı. Buhara Emirliği Maveraünnehir coğrafyasının siyasi, iktisadi, askeri ve kültürel olarak en etkili devletiydi. Emirlik döneminde İslami nizam sıkı bir şekilde tatbik edildi. Bu sebeple emirliğin teşkilat yapısı, sosyal, ekonomik ve kültürel durumu büyük ölçüde değişti. Buhara Emirliği'nin merkezi yapısı güçlendi. İdari ve askeri teşkilat yapısı yeni nizam ve usullere göre gelişme gösterdi. Sosyal hayatın tüm safhalarında farklı kurallar ortaya çıktı. Buhara Emirliği'nin jeostratejik konumu siyaset ve ekonomi alanlarında mühim bir devlet olmasını sağladı. Buhara Emirliği'nin XIX. yüzyıldaki vaziyeti Maveraünnehir coğrafyasının kaderini belirledi. Bahsedilen zamanda Rus İmparatorluğu modern devletlere nazaran sanayileşmesini daha geç tamamlayabildi. Ruslar bu açığı kapatmak ve dönemin büyük güçleriyle mücadele edebilmek maksadıyla yeni sömürge pazarları arıyorlardı. Bu yüzden Rus İmparatorluğu Maveraünnehir bölgesine büyük ilgi gösterdi. Bölgenin güçlü siyasi yapılarından olan Buhara Emirliği ile ilişkilerin geliştirilmesi ihtiyacı ortaya çıktı. Bunun sonucunda Rus yetkili makamları Buhara Emirliği'ni daha iyi tanıyabilmek için birçok çalışma yaptı. Elçilik raporları, tüccar ve ticari şirketlerin notları, Rus devlet kurumlarında emirlikle ilgili raporlar, Rus gümrük kayıtları, dönemin akademik ve bilimsel literatürü gibi geniş bir araştırma sahasında bilgiler mevcuttur. Rus kaynaklarında Buhara Emirliği'nin bu denli yoğun olarak yer alması emirliğin tüm yönleriyle incelenmesi için fırsat sağlamaktadır. Bu kaynaklardan yararlanarak edindiğimiz bilgiler çalışmamızın temel noktasını oluşturmaktadır. Belirtilen Rus kaynak gruplarını esas alarak Buhara Emirliği'nin idari, askeri teşkilat yapısını, sosyal, ekonomik ve kültürel durumunu açıklamaya çalıştık. Buhara Emirliği Rus kaynaklarından istifade edilen bilgilerle ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
The Mangıt dynasty dominated the Bukhara Khanate from the second half of the 18th century. This situation was the beginning of great changes in the political and social sphere. The Genghisid culture in Bukhara was replaced by a management approach dominated by Islamic elements. Due to this new situation, the state began to be called the Emirate of Bukhara. The Emirate of Bukhara was the most influential state in Transoxiana geography, politically, economically, militarily and culturally. During the Emirate period, Islamic order was strictly enforced. For this reason, the organizational structure, social, economic and cultural situation of the emirate has changed greatly. The central structure of the Emirate of Bukhara became strong. The administrative and military organizational structure developed according to new orders and procedures. Different rules emerged at all stages of social life. The geostrategic location of the Emirate of Bukhara made it an important state in the fields of politics and economy. The situation of the Emirate of Bukhara in the XIX. century determined the fate of the Transoxiana geography. At that time, the Russian Empire was able to complete its industrialization later than modern states. The Russians were looking for new colonial markets in order to close this gap and fight against the great powers of the period. That's why the Russian Empire showed great interest in the Transoxiana region. The need to develop relations with the Emirate of Bukhara, one of the powerful political structures of the region, arose. As a result, Russian authorities carried out many studies to get to know the Emirate of Bukhara better. There is information in a wide range of research fields such as embassy reports, notes of merchants and commercial companies, reports about the emirate in Russian government institutions, Russian customs records, academic and scientific literature of the period. The fact that the Emirate of Bukhara is included so extensively in Russian sources provides the opportunity to examine all aspects of the emirate. The information we obtained by using these sources forms the basis of our study. Based on the specified Russian source groups, we tried to explain the administrative, military organizational structure, social, economic and cultural situation of the Bukhara Emirate. The Emirate of Bukhara was examined in detail with information from Russian sources.
Benzer Tezler
- XVIII.-XIX. yüzyıllardaki Kongratlar
Khongrats in the XVIII-XIX'th centuries
ALISHER ISMAILOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TarihAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VARİS ÇAKAN
- Timurlular Devri medrese eğitimi ve Ulum el-Eva'il (matematik, astronomi, tıp)
The education of madrasah and ancient science (mathematics, astronomy and medicine) in the period of Timurids
KISHIMJAN ESHENKULOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Eğitim ve Öğretimİstanbul ÜniversitesiBilim Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EKMELEDDİN İHSANOĞLU
- Rus kaynaklarına göre 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nda Plevne Müdafaası
According to Russian sources, the Defense of Plevne in the Ottoman-Russian War 1877-1878
TURAL NOVRUZLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiDisiplinlerarası Bölgesel Araştırmalar Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AŞKIN KOYUNCU
- Rus kaynaklarına göre 1877-1878 Osmanlı Rus Harbi
1877-1878 Russo-Turkish War according to russian sources
NURGÜL KUTLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihDicle Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OKTAY BOZAN
- Rus kaynaklarına göre Anadolu'daki Ermeni faaliyetleri (1914-1918)
Armenian activities in the Eastern Anatolia according to Russian sources (1914-1918)
ŞAHİN DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
TarihKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ORHAN DOĞAN