Çok Boyutlu Kendilik Algısı Ölçeği (ÇBKAÖ): Bir ölçek geliştirme çalışması
Multidimensional Self-Perception Scale (MDSPS): A scale development study
- Tez No: 834675
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ECE NAZ ERMİŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Arel Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Kendilik algısı kavramı, psikolojinin en eski tartışma alanlarından biri olmakla birlikte günümüzde de bu kavram üzerine yapılan araştırmalar ve tartışmalar devam etmektedir. Yapılan çalışmalar, kendilik algısı kavramının yapısını ve bağıntılarını belirlemek için gelecekte yapılacak çalışmaların kendilik algısı kavramının çeşitli boyutları ve yapıları arasındaki ilişkileriyle ilgili olması gerektiğini belirtmiştir. Bu bağlamda yurt içinde kendilik algısını değerlendirmek için kullanılan ölçme araçları kendilik algısı kavramını bütüncül ve kapsayıcı bir yaklaşımla ele almamaktadır. Bu bilgiler ışığında söz konusu araştırmada, araştırma ve klinik uygulamalarda kullanılmak üzere 21-65 yaş aralığında yer alan bireylerin çeşitli bağlamlarda kendilerini nasıl algıladıklarını değerlendiren“Çok Boyutlu Kendilik Algısı Ölçeği (ÇBKAÖ)”adlı bir psikometrik ölçüm aracı geliştirmek amaçlanmıştır. Bu çalışma kapsamında yapı geçerliğini değerlendirmek için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri, ölçüt bağıntılı geçerlik analizi ve güvenirliği değerlendirmek için iç tutarlılık ve test-test-tekrar analizleri yapılmıştır. Ölçüt bağıntılı geçerliği ve test-tekrar test güvenirliği Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon katsayısı, iç tutarlığı ise Cronbach Alpha yöntemi ile hesaplanmıştır. Çalışmanın genel örneklemi başta İstanbul, İzmir ve Ankara olmak üzere Türkiye'nin farklı coğrafi bölgelerindeki illerde yaşayan 21-65 yaş aralığındaki kadın ve erkek bireylerden oluşmaktadır. Ölçeğin açımlayıcı faktör analizi 435, doğrulayıcı faktör analizi ve iç tutarlık analizi 739, ölçüt bağıntılı geçerlik analizi 256 ve test-tekrar test analizi ise 39 bireyden elde edilen veriler üzerinden yürütülmüştür. Ölçüt bağıntılı geçerlik analizi hariç diğer analizlerde katılımcılara Demografik Bilgi Formu ve Çok Boyutlu Kendilik Algısı Ölçeği verilmiş olup ölçüt bağıntılı geçerli analizi kapsamında ise Demografik Bilgi Formu, Çok Boyutlu Kendilik Algısı Ölçeği (ÇBKAÖ), Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği, Sosyal Karşılaştırma Ölçeği, Beş Faktör Kişilik Envanteri, Kişilerarası Yetkinlik Ölçeği ve Öz-Duyarlık Ölçeği uygulanmıştır. Analiz sonuçlarına göre ÇBKAÖ 6 alt faktörlü (öz kendilik, ideal kendilik, fiziksel kendilik, ailesel kendilik, içsel deneyimlerin farkındalığı ve akademik/mesleki kendilik), 43 maddelik bir ölçektir. Ölçeğin Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı .91 ve alt boyutlar için de sırasıyla öz kendilik faktörü için .91, ideal kendilik alt faktörü için .90, fiziksel kendilik alt faktörü için .83, ailesel kendilik alt faktörü için .84, içsel deneyimlerin farkındalığı alt faktörü için .86 ve akademik/mesleki kendilik alt faktörü için .75 olarak bulunmuştur. Sonuçlar, ÇBKAÖ'nün geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu ortaya koymuştur. Ülkemizde kendilik algısını çok boyutlu bir şekilde ele alan bu tarz bir çalışmanın henüz bulunmaması nedeniyle ÇBKAÖ kendilik algısına yönelik gelecek çalışmalarda önemli bir ölçüt olacaktır.
Özet (Çeviri)
Self-perception is one of the oldest and most debated concepts in psychology. Research and discussions regarding this concept continue to this day. Previous studies have indicated that future research on self-perception should focus on the relationships between various dimensions that take part in the structure of the notion of self-perception. In this context, the aim of this study was to develop a psychometric measuring tool named the“Multidimensional Self-Perception Scale (MDSPS)”. The scale evaluates how individuals perceive themselves in various aspects. The scale can be applied to individuals between the ages of 21 and 65 in both clinical and research contexts. Exploratory and confirmatory factor analyses were conducted to assess the construct validity. Criterion-related validity analysis was conducted to assess validity. Internal consistency and test-retest analyses were conducted to assess reliability. Pearson's product-moment correlation coefficient was used to measure criterion-related validity and test-retest reliability, while Cronbach's alpha method was used for internal consistency. The general sample for the study consisted of male and female individuals between the ages of 21 and 65 living in different geographic regions of Turkey, primarily in Istanbul, Izmir, and Ankara. Exploratory factor analysis was conducted with data collected from 435 participants. Confirmatory factor analysis and internal consistency analysis were conducted with data obtained from 739 participants. Criterion-related validity analysis was conducted with data gathered from 256 participants, while test-retest analysis was conducted with data from 39 participants. Thus, the participants were given a Demographic Information Form and the Multidimensional Self-Perception Scale, except for the criterion-related validity analysis which also included the Rosenberg Self-Esteem Scale, the Social Comparison Scale, the Big Five Personality Inventory, the Interpersonal Competence Scale, and the Self-Awareness Scale.The MDSPS is a 43-item scale that measures 6 sub-factors (self-identity, ideal self, physical self, family self, awareness of internal experiences, and academic/professional self). The scale was developed into its version following the upper mentioned analyses. The latest version was tested for validity and reliability. Indeed, according to the results, the scale was found to be both reliable and valid.The Cronbach's alpha reliability coefficient of the scale was .91, Concerning each of the sub-factors, the Cronbach's coefficient was respectively .91 for self-identity, .90 for ideal self, .83 for physical self, .84 for family self, .86 for awareness of internal experiences, and .75 for academic/professional self. The results indicate that the MDSPS is a valid and reliable scale. As there is currently no similar study in Turkey that comprehensively assesses self-perception, the MDSPS will be an important criterion for future studies on self-perception in the country.
Benzer Tezler
- Otizmli çocukların annelerinde ebeveyn rolüne ilişkin kendilik algısı, sosyal destek ve depresif belirtiler
Self perception of parental role, social support and depressive symptoms in mothers of children with autism
ÇAĞLA AKKAYA
- Özel eğitim gereksinimli çocukların ebeveynlerinde psikolojik dayanıklılık, sosyal destek algısı ve ebeveyn rolüne ilişkin kendilik algısı
Psychological hardiness, social support perceptions and the self-perception of the parent role on the parents of children with special education
TİLBENUR MERT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE ŞINGIR
- Okul öncesi dönemi çocuklarının (5 - 6 yaş) kendilik algılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi
Examination of preschooler children (age of 5-6) according to various variables of self-perception
EVRİM ÖZLEM ŞEREMET
- Kuşaklararası annelik bilişleri, kişilik özelliği, yaşam doyumu ve çocuk yetiştirme hedefleri
Intergenerational motherhood cognitions, personality, life satisfaction and child rearing goals.
MELTEM GÜLER
- Kişilerarası tarz, kendilik algısı, öfke ve psikosomatik bozukluklar
Interpersonal style, self perception, anger and psychosomatic disorders
ESRA KARSLI