Geri Dön

Popüler kültürün bir yansıması olarak hidayet romanlarında din algısı: Hekimoğlu İsmail örneği

Religious perception in guidance novels as a reflection of popular culture: The example of Hekimoğlu İsmail

  1. Tez No: 834732
  2. Yazar: SÜHEYLA ŞENTÜRK
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. FATMA ODABAŞI
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Sosyoloji, Religion, Sociology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Din Sosyolojisi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 149

Özet

Sosyo-kültürel alanda Batı'dan tevarüs edilen yenilikler ve basın ve edebiyat alanındaki gelişmeler sonucunda folk kültür bozulma sürecinde yerini yavaş yavaş popüler kültüre bırakmaya başlamıştır. Nitekim kültürel bir alan olarak ifade edebileceğimiz edebiyatta da yansımaları olan popüler kültürün bu alanı da kendine özgü yapısı içinde biçimlendirerek diğer popüler ürünlerin benzeri bir edebiyat anlayışı ortaya koyduğu görülmüştür. Batılılaşma sürecinde her anlamda model olarak alınan Batı, edebiyat alanında da Türk okur ve yazarlarının kadrajına girmiş, bu durum orada üretilen eserlerin yerli karşılıklarını üretme ve okuma hevesini de beraberinde getirmiştir. 19. yüzyılın ikinci yarısında birtakım el yordamı tercümelerle ve ardından acemî telif temasları vasıtasıyla roman türü, Türk edebiyatına entegre edilmiştir. Verilen ilk örneklerde de görüleceği üzere romana, sosyal ve giderek siyasal birtakım fonksiyonlar yüklenerek, bu yazın türü üzerinden topluma yönlendirici, bilgilendirici birtakım mesajların ulaştırılması hedeflenmiştir. 1970'lere kadar Batı kaynaklı bir tür olması, İslam geleneğinde bulunmaması ve mahremiyeti ifşa etmesi gibi sebeplerle eleştirilen roman türü bu hedef doğrultusunda İslamcı yazarlar tarafından da kullanılmaya başlanmıştır. İslami ideolojiyi yaymak ve toplumu eğitmek noktasında araçsallaştırılan İslami romanlar -hidayet romanları- bu tarihten itibaren birçok isim tarafından farklı perspektiflerden temsil edilmiştir. Buna göre bu çalışmanın amacı hidayet romanlarına dair ilk örnekleri veren İslami edebiyat yazarlarından Hekimoğlu İsmail'in eserlerindeki din algısını dönemin siyasi, sosyo-kültürel ve ekonomik arka planını da dikkate alarak tespit etmektir. Bu doğrultuda öncelikle popüler emtia görünümü itibariyle hidayet romanlarının tarihsel süreci popüler kültür bağlamında değerlendirilmiş olup ardından din algısının tespiti için Hekimoğlu İsmail'in hidayet romanı türünde ortaya koyduğu Minyeli Abdullah, Maznun, Sibel ve Bir Deliyle Evlendim adlı romanları niteliksel metin analizi yöntemiyle incelenmiştir.

Özet (Çeviri)

As a result of the innovations inherited from the West in the socio-cultural field, and the developments in the press and literature, folk culture began to give way to popular culture in a process of corruption. Indeed, the reflections of popular culture in literature, which we can express as a cultural area, have been observed to shape this area within its own unique structure and to produce a literature understanding similar to other popular products. In the process of westernization, the West, which was taken as a model in every sense, entered the frame of Turkish readers and writers in the field of literature, and this situation brought with it the enthusiasm to produce and read the local equivalents of the works produced there. With this enthusiasm, the novel genre was integrated into Turkish literature in the second half of the 19th century through some trial and error translations, and then through amateur original works. As can be seen in the first examples given, the novel was loaded with some social and increasingly political functions, and the aim was to convey some guiding and informative messages to society through this literary genre. Until the 1970s, the novel genre, which was criticized for being Western-originated, not being found in Islamic tradition, and revealing privacy, began to be used by Islamic writers in line with this goal. Islamic novels -guidance novels- which were instrumentalized in spreading Islamic ideology and educating society, have been represented by many names from different perspectives since then. Accordingly, the aim of this study is to determine the society's perception of religion by taking into account the political, socio-cultural, and economic background of the period in the works put forward by Hekimoğlu İsmail, one of the Islamic literature writers who gave the first examples of guidance novels. In this regard, firstly, the historical process of the guidance novels has been evaluated within the context of popular culture, and then, in order to determine the perception of religion, Hekimoğlu İsmail's four guidance novels, namely Minyeli Abdullah, Maznun, Sibel, and Bir Deliyle Evlendim, have been analyzed through the qualitative text analysis method.

Benzer Tezler

  1. Popüler kültürün 1960 sonrası islâmî romanlara yansıması ve eleştirisi

    Popular culture after 1960?s islamic novel for reflection and criticism

    MURAT BOZKURT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    SosyolojiYüzüncü Yıl Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AHMET ÖGKE

    DOÇ. DR. ALÂATTİN KARACA

  2. XX. yüzyıldan günümüze, Kitsch'in ve popüler kültürün Kalibanesk bir yansıması olarak sanatta kasıtlı kamp beğenisi

    Admiration of deliberate camp in art as a Calibanesque reflection of Kitsch's and popular culture from 20th century to the present day

    OZAN KOBAT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Güzel SanatlarEskişehir Osmangazi Üniversitesi

    Sanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı

    DOÇ. SERENAY ŞAHİN

  3. Pop art döneminin Türk özgün baskı resim ve plastik sanatlar üzerine etkileri

    The effeces of pop art period on Turkish press and plastic arts

    BURAK ERİM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Güzel SanatlarYaşar Üniversitesi

    Grafik Tasarımı Ana Sanat Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SEDAT UMUR TÜRKER

  4. Popüler kültür ve pop art'ta yazı-imge birlikteliği

    Popular culture and the harmony of text and image in pop art

    AYLİN AKAD

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    Güzel SanatlarMustafa Kemal Üniversitesi

    Resim Ana Sanat Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SEHER KURT