1980 sonrası krizler ve dinamiklerin Türkiye koyunculuğuna olası etkilerinin incelenmesi
Investigation of the possible effects of post-1980 crisis and dynamics on sheep production in Türkiye
- Tez No: 835272
- Danışmanlar: PROF. DR. TURAN BİNİCİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonometri, Ekonomi, Ziraat, Econometrics, Economics, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 140
Özet
Ekonomik kriz olgusu klasik iktisada göre dışsal ani şoklardan ya da yanlış karar süreçlerinden dolayı gelişen konjonktürel dalgalanmalar ile açıklanırken Marksist öğretiye göre içsel dinamiklerce açıklanmaktadır. Bir ekonomide etkili olan krizlerin reel etkilerini anlayabilmek için dinamikleri iyi tanımlamak ve krizin oluşum sürecini iyi irdelemek gerekmektedir. Türkiye ekonomisinin şekillenmesinde 1980 istikrar kararları büyük etkiye sahip olmuştur. Nitekim bu süreçte neoliberal ekonomiye geçiş başlamış, küresel ve yerel dinamikler ile krizlerin etkisi altında ülkede köklü değişimler yaşanmıştır. Kentleşme ve sanayileşmenin 1980 sonrası hız kazandığı ülkede bölgesel kalkınma daha çok ülkenin batısında ve kıyı şeridinde gerçekleşmiştir. Bu süreçte kırsal alanın kamu yatırımlarından yeterince faydalanamaması ve gelir adaletsizliği zaman içerisinde büyük göç hareketlerine neden olmuştur. 1980 yılında toplam işgücünün %53.6'sı tarım sektöründe çalışırken bu oran 2021 yılında %17.2'ye gerilemiştir. Yaşanan göç hareketi daha çok hayvancılık faaliyeti üzerinde etkili olmuş ve çok sayıda hayvansal üretim yapan işletmenin faaliyetini sonlandırmasıyla neticelenmiştir. Bu durum ülke genelinde hayvan sayılarında azalma ile kendini göstermiştir. Bu süreçte ekstansif koşullarda gerçekleştirilen küçükbaş hayvancılık cazibesini yitirmiş ve yerini çayır mera ihtiyacı olmaksızın kent merkezlerine yakın olarak entansif koşullarda gerçekleştirilebilen büyükbaş hayvancılık faaliyetine bırakmaya başlamıştır. Nitekim küçükbaş hayvan varlığı 1980 yılına oranla 2010 yılında %50'nin üzerinde azalış göstermiştir. Bu çalışmada Türkiye'de koyun varlıklarındaki değişimler küresel ve ulusal dinamikler ve krizlerin etkisi altında irdelenmiş, daha sonra Box-Jenkins (ARIMA) yöntemi yardımıyla ülke genelinde ve üretimin yoğun yapıldığı bölgeler düzeyinde koyun varlığına ilişkin gelecek tahminleri yapılmıştır. 1980 sonrasının değerlendirildiği çalışmada 42 yıllık süreçte hangi olayların genel olarak ülke ekonomisini etkilediğine değinilirken, 2010 yılına kadar ülke ekonomisini etkileyen faktörlerin koyun üretimini olumsuz yönde etkilediği, daha sonra uygulamaya konulan tarım politikaları ve ithalat rejiminde yapılan köklü değişimler neticesinde koyun varlığında artan bir ivme yakalandığı görülmekle birlikte istatistiksel olarak anlamlı tek değişim 2010 yılında yaşanmıştır. Ülkede koyun varlığındaki artışın gelecekte de devam edeceği öngörülmektedir. Alt bölgeler düzeyinde ise son yıllarda gerçekleşen artış trendinin koyun varlığında önemli paya sahip olan 4 alt bölgede seyir değiştirerek düşüş eğilimine geçeceği öngörülmüş ve 2022 yılında ki gerçekleşmeler benzer sonuçlar vermiştir. 2010 yılıyla birlikte yakalanan artış trendi 30 yıllık hayvan kaybını 10 yılda yerine koymuş olsa da halen kendine yeter üretim düzeyinden uzaktadır. Günümüzde koyunculuk faaliyetini geliştirmeye yönelik ülkenin jeopolitik konumunun sağladığı dış ticaret potansiyelinden ve çayır mera varlığından halen istenilen düzeyde yararlanılamamaktadır.
Özet (Çeviri)
While the phenomenon of economic crisis is explained by cyclical fluctuations that develop due to external sudden shocks or wrong decision processes, according to classical economics, it is explained by internal dynamics according to Marxist doctrine. In order to understand the real effects of crises affecting an economy, it is necessary to define the dynamics well and analyze the formation process of the crisis. The 1980 stabilization decisions had a great impact on shaping the Turkish economy. As a matter of fact, in this process, the transition to neoliberal economy began, and radical changes took place in the country under the influence of global and local dynamics and crises. In the country where urbanization and industrialization accelerated after 1980, regional development took place mostly in the west of the country and along the coastline. In this process, the rural area's inability to benefit sufficiently from public investments and income inequality have caused large migration movements over time. While 53.6% of the total workforce worked in the agricultural sector in 1980, this rate decreased to 17.2% in 2021. The migration movement had an impact mostly on animal production activities and resulted in the termination of many animal production enterprises. This situation has manifested itself in a decrease in animal numbers throughout the country. In this process, small ruminant production carried out under extensive conditions lost its appeal and began to be replaced by cattle production activities that can be carried out under intensive conditions close to city centers without the need for meadow pasture. As a matter of fact, the presence of small ruminants decreased by more than 50% in 2010 compared to 1980. In this study, changes in sheep assets in Turkey were examined under the influence of global and national dynamics and crises, and then, with the help of the Box-Jenkins (ARIMA) method, future predictions regarding sheep assets were made throughout the country and at the level of regions where production is intense. While the study evaluating the period after 1980 touched upon which events generally affected the country's economy in the 42-year period, it was seen that the factors affecting the country's economy had a negative impact on sheep production until 2010, and that there was an increasing acceleration in the sheep population as a result of the agricultural policies implemented later and the radical changes made in the import regime. The only statistically significant change occurred in 2010. It is predicted that the increase in sheep presence in the country will continue in the future. At the sub-regional level, it was predicted that the increasing trend in recent years would change course in the 4 sub-regions that have a significant share in the sheep existence, and the realizations in 2022 gave similar results. Although the increasing trend achieved in 2010 has replaced the 30-year animal loss in 10 years, it is still far from the self-sufficient production level. Today, the foreign trade potential provided by the country's geopolitical location and the availability of meadow pasture resources are still not utilized at the desired level in order to develop sheep production activities.
Benzer Tezler
- Türkiye'de yeni sağ politikalarının yükselişi: 12 Eylül askeri darbesi ve ANAP iktidarı
The rise of new right policies in Turkey: 12 September military coup and Motherland Party government
HASAN BURAK BİLİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Siyasal BilimlerHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİZAM ÖNEN
- Neoliberal ekonomi politikaları uygulayan ülkelerin finansal krizlere olan duyarlılıkları: Türkiye örneği
Neoli̇beral economi̇c poli̇ci̇es appli̇ed suscepti̇bi̇li̇ty fi̇nanci̇al cri̇si̇s country: The case of Turkey
ŞEHNAZ BEGÜM ŞAHİN
- Neoliberal iktisat politikalarının kriz oluşumuna etkisi: Türkiye örneği
The effects of neoliberal economic policy on the formation crisis: The case of Turkey
MÜGE TURGUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
EkonomiDokuz Eylül Üniversitesiİktisat Bölümü
YRD. DOÇ. DR. AYLİN ABUK DUYGULU
- Türkiye'nin dışa açılım sürecinde küçük sanayinin mekansal reorganizasyonu: Kayseri örneği
The spatial reorganization of small industry in the period of Turkey's economic liberalization: The case of Kayseri
OZAN HOVARDAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Şehircilik ve Bölge PlanlamaDokuz Eylül ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA KOÇ
- Türkiye-Irak ilişkileri (1955-1993)
Turkey-Iraq relations (1955-1993)
CEREN YÜCEALTAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SAYİM TÜRKMAN