Çağdaş sanatta sanat ve zanaat ilişkisinin dönüşümü
Craft-based contemporary art practices
- Tez No: 835585
- Danışmanlar: PROF. DR. BURCU PELVANOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: kavramsal zanaat, neo-zanaat, postzanaat, çağdaş zanaat, post-disipliner, yeni materyalizm, conceptual craft, neo-craft, postcraft, contemporary craft, post-disciplinarity, new materialism
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Batı Sanatı ve Çağdaş Sanat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 179
Özet
Bu çalışma, zanaat odaklı çağdaş sanat pratiklerinde, zanaatın öz-benliğini ve disipliner sınırlarını aşan, kavramsal potansiyeline odaklanır.“Neo-Zanaat”ya da“Postzanaat”olarak da nitelendirilen, geleneksel zanaat malzeme ve tekniklerinin, sosyal, kültürel ve estetik imkânlarını araştıran kavramsal zanaat uygulamalarını, post-disipliner bir yaklaşımla ele alır. Zanaatın, sadece nesneleri kapsadığı inancını reddederek, yeni bir kavranışını ve edinebileceği yeni anlamları, yeni materyalizm perspektifinden değerlendirir. Çalışma, kavramsal zanaat odaklı sanat uygulamalarında, son 15-20 sene içinde öne çıkan, ayırt edici ifade biçimlerinin, yaklaşımların ve üretim modellerinin bir haritasını çıkarır. Söz konusu eğilimlerin, kavramsal çerçevelerini anlamak için, disipliner tarihçeler yerine post-disipliner tarihçelere odaklanan bir bağlam yaratır. Çalışmanın kendisini de yaratıcı bir üretim sürecine dönüştürmek için, statik paradigmaları ve yerleşik kategorileri reddeden; kuramların birden fazla yön izleyebileceği prensibine dayanan; akışkan bir araştırma yöntemi benimser. Çalışmanın yeni materyalist bakış açısı, zanaatın ikincil konumunu benimseyen düalist geleneği reddeder. Hem modernist hem post-modernist kültürel teorilerin düalist eğilimlerinin, zanaatın kavramsal potansiyelini göz ardı ettiğini savunur. Kavramsal zanaatı, entelektüel ve pratik bilginin dengeli iş birliği olarak tanımlar. Dinamik, akışkan, ilişkisel, eylemci, değişen ve dönüşen melez uygulamalar, ifadeler ve durumlar bütünü olarak kabul eder. Çalışma, iki ana bölümden oluşur. İlk bölüm, zanaat odaklı çağdaş sanat pratiklerini tarihsel bir bağlama oturtmaya odaklanır. İncelenen alanın çok katmanlı yapısı, bütüncül bir tarihsel bakışı, dolayısıyla birçok farklı parçayı birbiriyle uyum içinde bir araya getirmeyi gerektirir. Tarihte, zanaat ve sanatın birbirlerine yakın durdukları, birbirlerinin sınırlarını aştıkları ya da iç içe geçtiği, çapraz düşünce ve üretimlerin izlerini sürer. Aynı zamanda, yerleşik disipliner okumaların ötesine geçen ve zanaat ögelerini yeniden konumlandıran bir bakış önerir. İkinci bölüm ise, öznesi zanaat olan çağdaş sanat uygulamalarını, araştırmanın öne çıkan iki kavramsal üretim modeli bağlamında, tarihsel bağlantıları ile ele alır. Bunlardan ilki, zanaatı sosyokültürel olgular ile ilişkili bir eylem alanı olarak kavrayan pratiklerdir. Çalışma, 2000'lerin başından beri, farklı disiplinlerden kadın, erkek ve queer sanatçıların, tarihsel olarak değeri küçümsenen, işlevsel, dekoratif ve amatör olarak işaretlenen zanaat ögelerini, özellikle iğne işlerini politik, sosyal, kültürel ve bireysel söylem yaratmak için yeniden konumlandıran, radikal pratiklere odaklanır. Çalışmanın incelediği diğer kavramsal bağlam ise, zanaat malzeme ve tekniklerinin imkânlarını, estetik ifade yaratmak için kullanan, özgün sanat yapıtı ile işlevsel zanaat ürünü kategorileri arasında konumlanan, hibrit üretimlerdir. Bu formlar insanın nesneyle kurduğu, işlevsellik üzerinden şekillenen ilişkininin, yeni bir kavranışının peşine düşer. Dolayısıyla zıtlıkların prensibine dayalı estetik yargıyı reddeden, materyalist bir perspektiften beslenir. Nesnenin birincil anlamının dışındaki potansiyelini, malzeme ve formun, insan bedeniyle doğrudan ilişkisine dayanan, estetik duyu deneyimi bağlamında araştırır.
Özet (Çeviri)
This research focuses on the conceptual potential of craft-based contemporary art practices that transcends craft's self-identity and disciplinary boundaries. It studies conceptual craft practices which are also referred as“Neo-Craft”or“Postcraft”, with a post-disciplinary approach. It challenges the assumption to categorize craft as merely functional objects and explore new meanings and readings for craft from a new materialist perspective. This research maps the prominent practices and strategies of craft-based contemporary art within the last 15-20 years. To grasp the conceptual framework of these approaches, the study focuses on post-disciplinary historical contexts, rather than disciplinary ones. With an intention to consider the research a creative process, the research adopts a fluid approach where theories can follow multiple paths by departing from static paradigms and strict disciplinary categories. New materialist perspective of the study refuses craft's inferiority based on dualist traditions. It argues that dualist tendencies of both modernist and post-modernist cultural theories, underestimate the conceptual potential of craft. It defines craft as a product of intellectual and practical knowledge. It recognizes craft as a dynamic, fluid, relational, activist set of hybrid practices, expressions, statements, and circumstances that are in flux. This study is composed of two main parts. The first part explores the historical context of craft-based contemporary art practices. It analyzes crossover practices and approaches, blurred boundaries between art and craft. It re-evaluates craft elements and re-position them by expanding the definitions. The second part discusses craft-based contemporary art practices through two main conceptual trends that are identified by this research. One of these trends is using craft media and techniques in relation to their sociocultural associations. Since the beginning of 2000's men, women and queer artists are subverting undervalued amateur craft elements to explore their political, social, and cultural possibilities. The other trend is to explore the material possibilities of craft elements for aesthetic expression. These hybrid forms which stand in between autonomous art objects and functional craft objects, question the relationship between body and objects in relation to utility and functionality. They explore the limits of sensual experience outside of object's primary meaning.
Benzer Tezler
- Resim sanatında gelenekselden kavramsal sanata 'Aplike' (1960-)
'Applique' from traditional to conceptual art in the art of painting (1960-)
ZEHRA GÖDE
- Gelenekselden çağdaşa macsabal
From traditional to contemporary macsabal
KEREM SARIKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Güzel SanatlarHacettepe ÜniversitesiSeramik Ana Sanat Dalı
PROF. DR. CANDAN DİZDAR TERVİEL
- İnsan-toprak ilişkisinin kültürel gelişimi ve seramiğe varışı
The Cultural development of human-soil interaction and lormation of ceramic art
SİBEL ALPASLAN PETEMOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiSeramik Ana Sanat Dalı
PROF. DR. GÜNGÖR GÜNER
- Seramik heykelde seramik dışı malzeme kullanımı
Use of non ceramic material in ceramic sculpture
ŞAFAK ÇETİN ÖZKAN
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2018
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiSeramik ve Cam Tasarımı Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEMDUHA CANDAN GÜNGÖR
- Çağdaş sanatta kavramsal yaklaşımlar bağlamında iplik kullanımı
Yarn use in contemporary art in context of conceptional approaches
EZGİ KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
DOÇ. YASEMİN NUR ERKALIR